Ali el-Arabî İlyasʹın Evsâf-ı Binâ-yı İstanbul ve Binâ-yı Ayasofya adlı eseri (Tahlil ve metin)
Evsâf-i Binâ-yi İstanbul ve Binâ-yi Ayasofya by Ali el-Arabî Ilyas (Analysis and text)
- Tez No: 550285
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP AYCİBİN SEYİTKIRAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Ali el-Arabî İlyas, Ayasofya, İstanbul, Kostantiniyye, Ali el-Arabî İlyas, Hagia Sophia, Istanbul, Constantinople
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
XVI. yüzyılın II. yarısında Semiz Ali Paşaʹnın hizmetinde bir muallim olan Ali el-Arabî İlyas tarafından kaleme alınan Evsâf-ı Binâ-yı İstanbul ve Binâ-yı Ayasofya adlı risale, İstanbulʹun ve Ayasofyaʹnın tarihini anlatmaktadır. Kostantiniyyeʹnin fethinden sonra Rumca metinlerin Türkçeʹye çevrilmesiyle birlikte Osmanlı tarihçileri ve müellifleri arasında Kostantiniyyeʹnin ve Ayasofyaʹnın tarihini yazma geleneği başlamıştır. Bu geleneğin Kanûnî Sultan Süleyman dönemindeki halkasında Ali el-Arabî İlyas ve risalesi yer almaktadır. Kostantiniyye ve Ayasofya tarihi hakkında Osmanlı müelliflerince yazılmış metinler genel hatlarıyla birbirinin tekrarı gibi görünmektedir. Fakat metinlerde zaman içinde yapılan ve incelemeler sonucunda fark edilen değişiklikler, siyasi mesajlar içermektedir. Şüphesiz Ali el-Arabî İlyas risalesini devletin politikaları doğrultusunda şekillendirmiştir. Eserin gerek yurt içindeki gerekse yurtdışındaki kütüphanelerde birçok nüshası bulunmaktadır. Maalesef ulaşabildiğimiz nüshalardan hiçbirisi müellif hattı değildir. Biz temin edebildiğimiz 7 nüshanın 5ʹi ile édition critique yaptık. Bunu yaparken en sağlam metni ortaya çıkarmaya gayret sarf ettik ve araştırmacıların hizmetine titizlikle yürütülmüş bir çalışma sunmayı hedefledik.
Özet (Çeviri)
The risalah called Evsâf-ı Binâ-yı İstanbul ve Binâ-yı Ayasofya was written by Ali el-Arabî İlyas who was a muallim serving to Semiz Ali Pasha in the 2nd half of XVI. century is about the legendary history of Istanbul and Hagia Sophia. The tradition of writing history of the Constantinople and Hagia Sophia started among Ottoman historians and authors via Romaic texts were translated into Turkish after conquering of the Constantinople. The text of Ali el-Arabî İlyas was included in the ring of this tradition during the period of Suleiman the Magnificient.The texts written about the Constantinople and the Hagia Sophia by Ottoman authors seem like repetitions of themselves. But the alterations made in the texts by time and discerned as a result of detailed surveys contains political messages. Definitely Ali el-Arabî İlyas formed his work according to the policy of the state.There are many copies of the work both in the libraries in our country and in the libraries abroad. Unfortunately, none of the copies of the work are author copy. We made édition critique on the 5 versions of the work among 7 ones. We did our best to find out best text and we tried to present an attentive work to the researchers.
Benzer Tezler
- Alî el-Arabî'nin 'Fethü'l-Aliyyi'l-Kadîr Şerhu Mu'ammeyâti'l-Emîr' isimli eseri (inceleme-metin)
Ali al-Arabi's work 'Fethü'l-Aliyyi'l-Kadîr Şerhu Mu'ammeyâti'l-Emîr' (review-text)
AHMET ARİF KARABOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL SERCAN KOŞİK
- Ilyas Arabi's Risale-yi İstanbul: Perceptions of architecture and legend through a sixteenth-century Ottoman text
Ilyas Arabi'nin Risale-yi İstanbul'u: Bir onaltıncı yüzyıl Osmanlı metninde mimari ve efsanenin algıları
TURHAN OZAN YILDIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Sanat TarihiBoğaziçi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM KAFESCİOĞLU ERSOY
- Hüsâmeddin Ali el-Bitlisî'nin (ö. 909/1504) Câmiu't-Tenzîl Ve't-Te'vîl isimli eserinden Al-i İmrân sûresinin tahkik ve tahlili
The critical edition and analysis of Al-i Imran Surah in Jami al-Tanzil Wa al-Ta'wil by Husam al-Din Ali al-Bitlisi
ESMA ÇETİN
Doktora
Türkçe
2016
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN AKGÜL
- Ali Teramâhî'nin 'Kitâbu's-Sarfi'l-Arabî bi'l-Lisâni'l-Kurdî' isimli eserinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
NAİROUZA ABDULMAJİD MAHMOUD
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ÖNCÜ
- Şeyhülislam Molla Arab'ın fetva mecmuası (v. 1b-33b) çerçevesinde XV. asır Osmanlı hukuku üzerine gözlemler (Tahlil ve Metin)
Observations on XV. century Ottoman law around Sheikh al-İslam Molla Arab's fatwa collection (f. 1b-33b) (Analysis and Text)
ALİ ÖNCEL