Geri Dön

Kant'ın Sentetik a Priori'sinin doğa bilimlerinde temellendirilmesi

The justification of Kant's Synthetic a Priori in natural sciences

  1. Tez No: 550398
  2. Yazar: AYŞE DENİZ HAKYEMEZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜÇ GÜVEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 184

Özet

Kant'ın transandantal felsefe çerçevesinde doğa bilimleri üzerine ayrıntılı çalışması Doğa Bilimlerinin Metafizik Temellendirilmesi kitabında toplanmıştır. Ancak bunun ötesinde, doğa bilimleri transandantal felsefenin bütünün şekillenmesinde başat bir rol oynar. Bu çalışmada, Kant'ın fenomen/numen ayrımından sentetik a priori anlayışına tüm transandantal felsefesinde, doğa bilimlerinde geliştirilen dinamik, görelilik ve özellikle de referans çerçevesi modelinin belirleyici olduğu savunulacaktır. Referans çerçeveleri hareketin nasıl algılandığını ve tanımlandığını belirler; bu açıdan deneyimden önce gelir ve deneyimi mümkün kılar. Özneldirler, a priori'dirler, ancak keyfi değildirler, tersine bir nesnellik zemini oluştururlar. Aynı hareket başka referans çerçevelerinden başka şekilde algılanacaktır; ama aynı referans çerçevesinde o hareketin nesnel deneyiminden söz edebiliriz. Referans çerçeveleri şeylere kendi düzenleri verir ve düzenin şeylerden önce geldiği fikri Kant'ın transandal felsefesinin temelini oluşturur. Kant, bu referans çerçevesi anlayışını hem deneysel uzay ve neden anlayışında, hem de görü ve kategorilerde sergiler. Bu yaklaşım onun Hume'un hem nedensellik üzerine, hem de tümevarım üzerine sorgulamalarına dikkate değer yanıtlar üretmesini mümkün kılmıştır. Kant, eleştirel döneminde öz ve nedensellik gibi kavramları ontolojik açıdan temellendirme, nihai öz ve nedenlere ulaşma çabasını bırakmış ve kategorileri de uzaysal-zamansal çerçevemizi oluşturan görüler gibi epistemolojik zorunluluklar olarak kabul etmiş ve kesin ve zorunlu bilgiyi sağlayacak tümdengelimi bu yolla güvence altına almıştır. Deneysel uzay ya da nedenler söz konusu olduğundaysa Kant dinamikteki görelilik anlayışına yaslanır. Hem dinamikte, hem de transandantal felsefede şeyleri kendilerinde değil, bağıntıları içinde bilebiliriz.

Özet (Çeviri)

Kant studied the metaphysical foundation of natural sciences in the framework of his transcendental philosophy in his book the Metaphysical Foundations. But beyond that, the natural sciences plays yet another critical role in transcendental philosophy from the differentiation of phenomenon/noumenon to the synthetic a priori. In this study, it will be argued that Kant gets the inspiration for the transcendental philosophy from an understanding in dynamical physics, namely the frame of reference. His study in dynamics and his knowledge on how objectivity works in respect to frame of references has led him to overcome Hume's two important criticism, one on causality and necessity and the other on inference.

Benzer Tezler

  1. Kant'ta saf aklın sınırı

    The boundary of pure reason in Kant

    TUBA ÜNAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    FelsefeHitit Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞABAN HAKLI

  2. Kant'ta nedensellik ve özgürlük

    Causality and freedom on Kant

    ÖZGÜL SAKİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    FelsefeKocaeli Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. SİNAN ÖZBEK

  3. A critical analysis of Kant's discursivity principle

    Kant'ın diskürsiflik ilkesinin eleştirel bir analizi

    SİNAN OKAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    FelsefeOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ELİF ÇIRAKMAN

  4. Ortaokul öğrencilerinin çokgenler konusundaki geometrik muhakemelerinin incelenmesi

    Investigation of secondary school students' geometrical reasoning on the polygons

    MUSTAFA AKDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERKAN NARLI

  5. Kant'ın transandantal düşüncesinde sentetik birlik ilkesi çerçevesinde insanın insan olarak varolması

    The existence of man as it is within the context of Kant's transcendental principle of synthetic unity

    NEŞE AKSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    FelsefeMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. H. BÜLENT GÖZKAN