Geri Dön

Çorum kent morfolojisi

Urban morphologhy of Çorum

PDF İndir

  1. Tez No: 552857
  2. Yazar: AŞIR YÜKSEL KAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İLHAN OĞUZ AKDEMİR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Coğrafya, Geography
  6. Anahtar Kelimeler: Tarihsel coğrafi yaklaşım, Çeper kuşak oluşumu, Kent morfolojisi, Kent fizyolojisi, Coğrafya, Çorum, Historical geographical approach, Fringe belt, Urban Morphology, Urban Physiology, Geography, Corum
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fırat Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 266

Özet

Bir kentin morfolojik yapısı, sosyal-ekonomik ve politik tercihlere göre biçimlenir. Özellikle 19. yüzyıl sonrasında hızlı artan nüfus sonucunda kent gelişimi ve kentleşme konusunda artan çalışmalara paralel olarak kullanılan yöntemlerde de değişiklikler meydana gelmiştir. Bu dönemlerde kentleri açıklamak üzere çok sayıda yeni metot ve yöntem uygulanmıştır. Bu yöntem ve metotlardan biride morfolojik yaklaşımdır. Morfolojik yaklaşım en genel hatlarıyla coğrafi unsurlar ile yerleşmelerin bir araya geliş biçimlerini, mekânsal boyutlarıyla değerlendirerek, zaman içerisinde değişimi sistematik olarak ele almaktadır. Bu yaklaşımla yerleşmelerin formunu, oluşum ve dönüşüm süreçlerini, mekânsal yapı ve karakterini, tarihsel gelişim süreçleri ve yerleşmeleri oluşturan bileşen parçalarını analiz ederek kenti anlamayı sağlayan bir yaklaşımdır. Çorum kent fizyonomisi bir yandan ülke genelinde yaşanan kentleşme eğilimlerinden etkilenerek şekillenirken, diğer yandan Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinden biri olması nedeniyle kendine özgü nitelikler barındırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Çorum'da kent morfolojisinin oluşmasında etkili olan doğal, idari, sosyal, ekonomik ve politik faktörlere bağlı olarak mekânsal ve toplumsal yapıda meydana gelen değişiklikleri incelemektir. Çorum'da kentleşme ve kentsel gelişim ile farklı dönemlerde oluşmuş“iç, orta ve dış”çeper kuşakların oluşum süreçleri kentsel büyüme örüntüsü içerisinde incelenmiştir. İç çeper kuşağın oluşumunda Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalma kamusal alan kullanımının yanında Cumhuriyetin ilk yıllarında modernleşme politikaları ile ortaya çıkan kamusal kullanımlar belirleyici olmuştur. Orta çeper kuşağın oluşumu 1960'lı yıllardan sonra artan sanayi yatırımları ve kooperatifleşme ile kentsel mekânın farklılaşmasıyla gelişim göstermiştir. Dış çeper kuşak gelişimi ise büyük sanayi alanları ve kamusal kullanımı ile ulaşım ağlarına paralel olarak kent periferisinde ortaya çıkmıştır. Çalışma kapsamında kentsel örüntünün gelişimi üzerinde etkili olan temel sebepleri belirleyerek, kentin ilk kuruluşundan günümüze kadar nasıl bir değişim yaşadığı değerlendirilmiştir. Böylece kent dokusu, cadde ve sokak sistemleri, arazi kullanımı, kent mimarisi ile kent kimliği ve kent kültürü üzerinde etkili olan süreçlerin neler olduğu kentsel morfoloji metodolojisi kapsamında değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

The morphological structure of a urban is shaped according to socio-economic and political preferences. As a result of the rapid increase in the population which especially after the 19th century, the changes in the methods used in parallel with the studies on urban development and urbanization have also occured. Many new methods were applied to explain the cities in these periods. One of these methods is the morphological approach. The morphological approach, systematically discusses the change over time, by evaluating the spatial dimensions of geographic elements and settlements. This approach is a way of understanding the city by analyzing the form, formation and transformation processes of settlements, spatial structure and character, historical development processes and component parts that constitute settlements. On the one hand, the city physiognomy in Çorum is shaped by the urbanization tendencies that are happened throughout the country. On the other hand, due to its being one of the oldest settlements in Anatolia, it has its own characteristics. The aim of this study is to investigate the changes in the spatial and social structure of the city, which is effective in the formation of urban morphology in Çorum, depending on natural, administrative, social, economic and political factors. In Çorum, the processes of formation of inner, middle and outer fringe belts, which were formed in different periods of urbanization and urban development, were examined within the urban growth pattern. The use of public space from the Seljuk and Ottoman periods was influential in the formation of the inner fringe belt. Together with this, in the early years of the Republic, the public uses that emerged with the modernization policies were determinant. The formation of the middle fringe belt has been improved by the increasing industrial investments, cooperativization and urban space after 1960s. The formation of the outer fringe belt has emerged in the periphery of the city parallel to the transportation networks due to its large industrial areas and public use. In addition, by determining the main reasons affecting the development of urban patterns in Çorum, it is evaluated how the city has changed from its first foundation to the present. Thus, within the scope of the methodology of urban morphology, the processes that have influenced the urban texture, street systems, land use, urban architecture, urban identity and urban culture were evaluated.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    329659

    İstanbul Bahçeşehir yerleşiminin morfolojik olarak incelenmesi

    Morphological examination of Bahçeşehir settlement in Istanbul

    FİRDEVS PINAR GÖZEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TAN KAMİL GÜRER

  2. Tez No

    385139

    Analysis of urban morphology in squatter transformation areas

    Kentsel dönüşüm alanlarında kent morfolojisinin irdelenmesi

    MUSTAFA RAŞİT ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Bölümü

    DOÇ. DR. EMİNE YETİŞKUL ŞENBİL

  3. Tez No

    751401

    Changing urban forms, spatial perceptions, and relations: A spatial urban reading of Sıhhiye, Ankara

    Değişen kent formları, mekansal algılar ve ilişkiler: Sıhhiye Ankara üzerine bir okuma

    SERAP SEVGİ ÜNKARACALAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    MimarlıkTED Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ELA ATAÇ KAVURMACI

    PROF. DR. BAYKAN GÜNAY

  4. Tez No

    266468

    Kent morfoloijisi bağlamında imar gelişiminin incelenmesi Başakşehir ilçesi örneği

    The case of Basaksehir county the review of zoning developments in the context of city morphology

    MERTKAN ÇİFTÇİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    İnşaat MühendisliğiBahçeşehir Üniversitesi

    Kentsel Sistemler ve Ulaştırma Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA KARAŞAHİN

  5. Tez No

    649075

    Urban morphological study as a method of urban design assessment in the historic context of Iranian cities: A case study on Urmia

    İran şehirlerinin tarihi bağlamında bir kentsel tasarım değerlendirme yöntemi olarak kentsel morfoloji: Urmiye üzerine bir örnek çalışma

    MEYSAM SOLEIMANI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA CÂNÂ BİLSEL

Geri Dön