Yücel Çakmaklı sineması örneğinde dînî ve mânevî temalar
Religious and spiritual themes in the example of the cinema of Yücel Çakmakli
- Tez No: 553268
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ULVİ MEHMEDOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Psikoloji, Sahne ve Görüntü Sanatları, Religion, Psychology, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Yücel Çakmaklı, Türk Sineması, Millî Sinema, Dînî ve Mânevî Temalar, İslâm, Sanat, Sinema, Yucel Cakmakli, Turkish Cinema, National / Religious Cinema, Religious and Spiritual Themes, Islam, Art, Cinema
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Türk Sineması Manakiler, Weinberg, Uzkınay ve Ertuğrul'un emekleriyle kurulur. Bu süreçte siyâsî erklerden kimi zaman destek kimi zaman da köstek görür. Tiyatrocu etkisinden Kenç ile 1950'lerde kurtulan, Akad ile ilk ciddî sıçramasını yapan ve Ün, Seden, Erksan ve Refiğ gibi isimlerle formlarını oturtup kurulan Yeşilçam geleneğine, Çakmaklı da 1960'larda önce sinema yazıları, derken set gezileri ve nihâyet yönetmen yardımcılığı sırasıyla angaje olur. Tasavvufî köklerden beslenerek büyütülen ve İslâmî bir eğilimi hep koruyan Çakmaklı, sinemanın“yararlı bıçak”nevinden sayılabilmesi için İslâmî özü sinematik ve sanatsal formların önünde görerek 1968'le berâber beyaz perdeye ürün vermeye başlar. Bu çabasıyla ezilen, sesi çıkmayan ve Cumhuriyet rejimiyle güçlü bağlar kuramamış İslâmcı kesimin sesi ve projektörü olacaktır. Askerî darbeler, koalisyon dönemleri, ekonomik ve siyâsî krizler ve savaşların yanısıra, sinemadaki dindar beklentilerini gişede paraya çeviren têcimsel filmler, yumuşak porno veyâ psikolojik, teşhirci kadın filmlerinin Türk toplumundaki etkilerini yakından gözlemleyen Çakmaklı bu gidişata fikrî tutumu lehine têsir etmek için kendisi gibi düşünen arkadaşlarıyla işbirliği yaparak başkalarının projelerinde mêmurluk yapmaktansa icrâcı bir kimlikle sinemaya atılır ve bir kısım genci de bu doğrultuda eğitip yetiştirir. Türkiye'deki dindar yapımların daha iyi anlaşılabilmesi noktasında Yücel Çakmaklı sinemasının dînî ve mânevî analizi çok mühimdir. İşte bu sebeple çalışmamızda Çakmaklı'nın izini yaşadığı zaman diliminde sürmüş bulunmaktayız. Çakmaklı Sineması'yla ilgilendiğimiz bu çalışmada film ve döküman analizi ile nitel araştırma yöntemleri ön plandadır. Bilgilerimize literatür taraması ve birincil kaynaklar incelemesiyle; yâni makâle, tez, özgün çalışma, film, bilimsel bildiri ve röportajların taranmasıyla ulaşılmıştır. Böylece hazırlanan temel, ikincil kaynaklarla, yâni otobiyografiler, ansiklopedi maddeleri, tedvin edilmiş makâle ve kitaplar ile sanatsal dergi yıllıkları yardımıyla güçlendirilmiştir. Sonuçta Çakmaklı yapımları referans çalışmalar, gazeteci-sinema yazarları, araştırmacılar, sinema yönetmen-oyuncu-teknik emekçileri tanıklığında ele alınmıştır. Ham verilerimiz ayırıcı özellik ve dönemlere göre ayrılarak birtakım başlıklara dâhil edilmiştir. Çalışmamızda insicamlılık ve bilimsel etik kurallarına uyularak ve dahî bilimsel yol göstericilere danışılarak sonuç ve önerilere ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Turkish Cinema was to be established out of the labors by Manakis, Weinberg, Uzkinay and Ertugrul. Within this process it was supported from time to time as well as it was stonewalled by the political powers. During '60s first with his motion picture reviews, then visiting the film sets, and finally working as an assistant director, Cakmakli engages with Yesilcam tradition that shakes off the authority of the drama stage thanks to Kenc during the '50s, that leaps forward for the first time by virtue of Akad, and finalizes its forms owing to the likes of Un, Seden, Erksan ve Refig. Nourished and raised on the sufic roots, and always successful in preserving an Islamic inclination, Cakmakli, in order for the cinema to be seen of the“beneficial kind of knife”regarding the Islamic core over the cinematic and the aristic forms starts producing for the motion picture screen from 1968 on. By his endeavors he becomes the voice and the headlight of the Muslim bodies that were persecuted, aphonic, and couldn't ever had established strong ties with the republic. Inter alia military coup d'état, coalition governments, economic and political crises, and wars, after observing closely the effects the mercantile films that convert the religionist expectations into actual money in the box office, the soft porn films or the psychological, slightly nudist /“flasher”feminine films had on the Turkish society, Cakmakli, in order to exercise effect on this state of affairs for the good of his intellectual position, alining himself with his like-minded friends, enters upon a career in cinema with an executive identity instead of receiving orders in others' projects, and also guides certain younkers in this direction. In relation to the effort of understanding the religionist productions in Turkey, the analysis of the Cinema of Yucel Cakmakli from the perspective that is religious and spiritual is so momentous. Ipso facto, in this study we are follow Cakmakli's trace back to the time he lived during. In the study upon the Cinema of Cakmakli, the film and the document analysis as well as the qualitative research methods were of primary relevancy. The data was acquired by means of the literature review and the primary resources, such as the articles, the academic dissertations, the authentic studies, the films, the interviews and the academic papers. Upon this basis, there we subjoined the subsidiary resources, such as the autobiographies, the articles of the encyclopedias, the compilations of articles and books, and the yearbooks of art journals. All in all, Cakmakli's products were approached by the attestations of the testimonial studies, the journalists-the cinema critics, the researchers, the directors-the stars-technical laborers. The raw data was attached to a number of chapters based on some distinctive features and periods. This study was chimed in perfectly with the ordonnance for consistency and the scientific ethics as far as possible, and also the scientific advisors were conferred with. Thus, sundry endings, and several pieces of advices were garnered.
Benzer Tezler
- Yücel Çakmaklı sineması
Yücel Çakmaklı Cinema
VEYSAL BATTAL
Doktora
Türkçe
2023
Radyo-TelevizyonAtatürk ÜniversitesiTemel İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ALANKA
- Türk sineması akımları bağlamında Osmanlı temasının sunuluş biçimi
Presenting the Ottoman theme in the context of Turkish cinema movements
FATİH İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALDUN NARMANLIOĞLU
- Türk sinemasında düşünce oluşumu: 1960-1980 dönemi yönetmenleri ve filmleri
Thought formation in Turkish cinema: 1960 - 1980 term directors and movies
BAHAR TUGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sahne ve Görüntü SanatlarıSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEKİN CAN
- Milli sinemada din dili: Yücel Çakmaklı filmografisi örnekliği
religious language İn National cinema: The case of Yücel Çakmaklı filmografy
MERVE KESENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü SanatlarıAkdeniz ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIFAT ATAY
- Milli sinema bağlamında bir kanaat önderi olarak din adamı temsili üzerine bir inceleme 'The İmam' filmi örneği
Examination of religious opinion leaders in the context of national cinema, 'The İmam' film example
SELDA ÇALAYIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-Televizyonİstanbul Aydın ÜniversitesiTelevizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN BAŞCI