Muvakkit Mustafa B. Ali'nin Teshilü'l-Mîk'at adlı eseri: inceleme-metin-Türkiye Türkçesine çeviri-dizin-tıpkıbasım
Muvakki̇t Mustafa B. Ali̇'s Teshi̇lü'l-Mîk'at named pi̇ece: Review-text-Turkish of Turkey translation-index-facsi̇mi̇le
- Tez No: 554331
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Muvakkit Mustafa bin Ali, Teshilü'l-Mikat, Rub'-ı Müceyyeb, Astronomi, Muvakkit Mustafa bin Ali, Teshilu'l-Mikat, Rub'-ı Muceyyeb, Astronomy
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 267
Özet
Tezimizde Osmanlı döneminde yaşamış olan en tanınmış astronomi bilginlerinden Muvakkit Mustafa bin Ali'nin Teshilü'l-Mikat adlı eseri incelenmiştir. Mustafa bin Ali yıllarca muvakkitlik görevini icra etmiş, ömrünün yaklaşık son on yılında ise sarayda müneccimbaşılık yapmıştır. Astronomi ve coğrafya ile ilgili pek çok eser veren Mustafa bin Ali, özellikle zaman belirleme üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır. Eserimiz Teshilü'l-Mikat, ibadet saatlerini belirlemede kullanılan rub'-ı müceyyeb adlı aletin nasıl kullanıldığını örneklerle açıklayan bir eserdir. Mustafa bin Ali, verdiği örnekleri genellikle İstanbul'un enlemine göre yapmıştır. Eser XVI. yüzyıla ait bir metindir. İlk olarak 1529'da telif edilmiştir. Eserin farklı isimlerle yazılmış yüze yakın nüshası bulunmaktadır. Bu durum, Mustafa bin Ali'nin eserlerinin dönemin araştırmacıları tarafından ilgi görmesine ve medreselerde okutulmasına bağlanmaktadır. Eski Türkiye Türkçesinin dil özelliklerini taşıyan eser, döneminde yazılan pek çok bilim eseri gibi Arapça değil, anlaşılır bir Türkçe ile kaleme alınmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, Muvakkit Mustafa bin Ali who is one of the most well-known Ottoman scholar's piece Teshilu'l-Mikat has studied. Mustafa bin Ali has been a palace timekeeper for many years, in his last ten years of life he became a headmaster of all astrologers. In Astronomy and geography, Mustafa bin Ali gave a lot of pieces especially he has known with his time definition evle. In this piece Teshihu'l-Mikat, has been using to describe with examples about how to use an equipment named“rub-i muceyyeb”which would be used for measuring the praying times. Generally Mustafa bin Ali gave his examples according to Istanbul's latitude. Other scholars which lived in that period were interested so much on Mustafa Ali's evle and they used his pieces in their lessons, this caused to make 100 copies his evle with various names. This piece had writted in understandable Turkish instead of Arabic which made a significant language difference than the other evle in the same period.
Benzer Tezler
- Muvakkıt Mustafa B. Ali Rumi'nin Hall-i Daire-i Muaddil'i(Çeviri yazılı metin gramer incelemesi )
The Hall-i Daire-i Muaddil By Mustafa B. Ali Rumi al-Muwaqqit (Transcription text grammar analyse)
ARZU TORUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DilbilimCelal Bayar ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE İLKER
- Osmanlılar' da coğrafya bilimi ve Mustafa B. Ali' nin Tuhfetü'z Zaman ve Haridetü'l Evan'ı
Geography at Ottoman State and Tuffat al-Zaman va Haridot al-Avan of Mustafa b. Ali
ŞEHNAZ İSTANBULLU
- Muvakkit Mustafa b. Ali Rûmî Teshîlü'l-Mîkât fî İlmi'n-Evkât (giriş-inceleme-metin-gramatikal dizin)
Muvakkit Mustafa b. Ali Rûmî Teshîlü'l-Mîkât fî İlmi'n-Evkât (introduction, analysis, text and grammatical index)
SEMRA SEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN ÖZER
- Mustafa İbn Ali el-Muvakkit'in Risâle-i Usturlâb-ı Selîmî adlı eseri (1A-46B) giriş-inceleme-nüsha karşılaştırması-dizin-tıpkıbasım
Risâle-i Usturlâb-i Selîmî by Mustafa İbn Ali el-Muvakkit(1A-46B) input-review-comparison-index-facsimile
TUĞBA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK HERKMEN
- Acâibü'l-Mahlûkât türünün 16. ve 17. yüzyıl Osmanlı coğrafya eserlerine etkisi
The effect of Acaibü'l- Mahlûkât genre on 16th and 17th century Ottoman geographical works
NAGİHAN ÇATAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLHAMİ DANIŞ