Reflections of the changes in physical environment on urban identity: The case of Yeldeğirmeni neighborhood
Fiziksel çevrede meydana gelen değişimlerin kent kimliğine olan yansımaları: Yeldeğirmeni Semti örneği
- Tez No: 556353
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET OCAKÇI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Kentler ve kentsel mekanlar devamlı bir dönüşüm ve değişim içerisindedir. Bu değişim herhangi bir müdahale ile veya kendiliğinden başlayabilir, bir anda veya zamana yayılarak olabilir. Günümüzde birçok tarihi mekanda koruma anlayışı geliştirilerek, yok olmakta olan değerler yeniden canlandırılmaktadır. Bu canlandırma uygulamaları, kentsel mekanın mevcut kimliğini koruyabildiği gibi, oraya yeni kimlik elemanları da kazandırabilmektedir. Benzer olarak, tarih ve kültür olarak zengin, konum olarak İstanbul'da önemli bir merkez noktası oluşturan ve bu zamana kadar içe dönük, durağan mahalle yapısı ile tanınmış Yeldeğirmeni semti de son yıllarda hızlı bir değişim sürecine girmiştir. 2011 yılında kentsel canlandırma süreci ile başlatılan bu değişim, ilerleyen yıllarda politik, ekonomik, sosyal vb. dış etmenler ile kendiliğinden de kuvvetlenmiş ve bugün oldukça hissedilir hale gelmiştir. Bu çalışma Yeldeğirmeni'nin yaklaşık 10 yıllık değişimine odaklanmış ve bunun kent kimliği üzerindeki etkilerini ortaya koymaya çalışmıştır. Bu amaçla, kentsel kimliğin bileşenleri tez çerçevesi olarak belirlenip, hem fiziksel, hem de sosyal çevre değişimlerini inceleyebilmek adına alan analizleri ve bireyler ile görüşmeler yapılmıştır. Örnek alan çalışmasında yapılan fiziksel analizler 2011 ve 2019 yıllarına dair karşılaştırılmalı olarak hazırlanmış ve fiziksel çevredeki değişim somut olarak gösterilmiştir. Bu bağlamda Yeldeğirmeni'nin çevresel ilişkiler, arazi kullanım, tescilli yapı, açık alanlar, ulaşım ve mural analizleri hazırlanmıştır. Bu analizlerden çıkan sonuca göre en büyük değişimin arazi kullanımında meydana geldiği görülmektedir. 2011 yılına, yani canlandırma projesinin uygulanmaya başlandığı yıla bakıldığında mahallenin yoğunluklu olarak perakende ticaret, imalathaneler, esnaf dükkanları ile sınırlı olduğu görülmekte iken, 2019 yılında bu yoğunluğun yeme-içme birimleri, sanat atölyeleri, butik otel ve dükkanlara geçiş yaptığı gözlemlenmektedir. Bu durum da Yeldeğirmeni'nin konut + ticaret yapısını, konut + eğlence yapısına evrimleştirerek hem mahalle sakinlerine hitap eden, hem de geleneksel içe dönük yapısına aykırı olarrak kentsel ölçekte kullanıcıları hitap etmeye başlamıştır. Alanın büyük bir kısmının kentsel sit alanı içerisinde kalıyor olması, bölgenin morfolojik ve dokusal değişimini oldukça sınırlasa da, binaların kullanım ve görünüşlerinin de değişerek kimliğe katkı sağladığı görülmektedir. Bunların haricinde, anketlerden de anlaşıldığı üzere mahallede uygulanan duvar sanatları, gerek konum, gerek form, gerek yoğunluk açısından kentsel kimlik elemanları haline gelmiş ve Yeldeğirmeni'nin popülerliğini arttırarak sosyal yapının değişmesine oldukça katkıda bulunmuştur. Mülakat yönteminde dikkat edilen unsur, kullanıcıları belirli kalıplar altında sınırlandırmayarak sohbet ortamı yaratılması ve objektif görüşlerin alınmasıdır. Sakinler, dükkan kiracıları ve çalışanlar olmak üzere toplam 150 kişiden veri alınmıştır. Yapılan görüşmeler sonucunda, özgün ve geleneksel mahalle kimliğini bu zamana kadar korumuş olan Yeldeğirmeni'nin bugün Kadıköy'ün diğer semtleri ile rekabet halinde olan bir mahalle haline geldiği gözlemlenmiştir. Mahallenin bu değişimler ile cazibesini arttırması, emlak piyasasına yansımış ve bu da küçük esnafı ve belirli sınıftaki sakinleri olumsuz etkilemiştir. Kapanan küçük esnaflar, rekabetin azalması ile diğer dükkanların fiyatlarını arttırmasına sebep olmuştur. Yeldeğirmeni'ne gelen yeni kesim, ekonomik durumu daha yüksek alternatif sanatçı kesim ya da Erasmus öğrencileri olmuştur. Alternatif sanatçı kesimin buraya gelmesindeki bir diğer çekici etmen ise yaşanan politik olaylar sonucu burada oluşan işgal evi ve dayanışma olgusunun artmasıdır. Bu kesim, olaylar durulduktan sonra da çalışma alanlarını buraya taşıyıp mahallenin alışılagelmiş gündelik hayatını da şekillendirmiştir. Uzun süreli sakinlerin, mekan ile olan bağları ve aidiyet duyguları çok fazla gelişmiş olduğundan bu kimlik değişiminden olumsuz etkilenmekte ve mahallenin tekdüzeleştiğini ve yapaylaştığını belirtmekte; yeni gelen kullanıcılar ise meydana gelen gelişmelere daha pozitif bakmakta ve bu değişimi leyhlerine yorumlamaktadır. Her ne kadar uzun süreli ve yeni gelen kullanıcıların halen bir arada yaşıyor olabilmesi bir fırsat olarak görülse de, bu durumun Kadıköy'de meydana getirilmesi düşünülen diğer projeler sonucunda bozulması ve soylulaştırma kaçınılmazdır.
Özet (Çeviri)
Cities and urban spaces are in a continuous transformation. This change can start with external intervention or spontaneously, or can happen over time or simultaneuosly. Today, in many historical places, conservation is being improved and the disappearing values are being revived. These revitalization implementations can either preserve the existing identity of the urban space or bring new identity elements. Similarly, Yeldeğirmeni district, which has a rich history and culture, a significant location in Istanbul and is known for its introverted, stable neighborhood environment, has been in a process of rapid change in recent years. This change, which was initiated in 2011 with the process of urban revitalization, was strengthened by political, economic, social external factors by itself as well. This study focused on the change of Yeldeğirmeni since 2011 and tried to reveal its effects on urban identity. In doing so, it was based on the beginning of the urban revitalization process and is examined from the perspective of 'the reflections of changes in physical environment on urban identity'. For this purpose, the components of urban identity are defined as thesis framework and physical analyses and questionnaires are carried out. As a result of the analyses, the change in Yeldeğirmeni is evaluated within the framework of urban identity components. The physical analyses are compared with previous years and the change in physical environment is shown perceptibly. Semi-structured interview method is preferred in social environment analyses and it is ensured that both long-term users and new-comers could express their opinions and observations freely. As a result, it is observed that Yeldeğirmeni, which has preserved its original and traditional neighborhood identity until today, has become a neighborhood that is competing with the other districts of Kadıköy, is preferred by the alternative class and young generation and distributing services are switched to personal services. Apart from these, as indicated in the questionnaires, the murals implemented in the neighborhood have become the elements of urban identity in terms of both location, form and intensity, allowing the change of social structure by increasing the popularity of Yeldeğirmeni. The increase in the popularity of the neighborhood with these changes was reflected in the real estate market and this negatively affected the small tradesmen and the low-income users. The alternative artist population that came to Yeldeğirmeni has also brought their working areas in the area and shaped the conventional daily life. Another element that is interpreted by the questionnaires is that there are different opinions between the long-term users and new-comers about the change in Yeldeğirmeni. Because the long-term residents, have more strong ties with the neighborhood and their sense of belonging are highly developed, they are negatively affected by the change of identity and state that the neighborhood has become an ordinary place; new-comers, however, are more positive to the change. Although it is an opportunity that long-term users and new-comers live together, this situation may not last long in the event of the practice of the mega projects in Kadıköy.
Benzer Tezler
- Balat'ta Musevi yerleşmesinin fiziksel ve sosyo-kültürel değişim bağlamında incelenmesi
Social-cultural and physical research of jewish settlements in Balat
MELDA KARAKİŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER ÜNLÜ
- Tarihi ve kültürel sürekliliğin fiziksel çevrede değişime yansıması ve Eskişehir örneği
The Reflections of historical and cultural continuity on the changes of physical environment and the Eskişehir example
MERAL NALÇAKAN
- Kültür ekonomisi: Bir kentin mirasının değerlendirilmesi, Diyarbakır örneği
Culture economy: An evaluation of the heritage for city of Diyarbakır
DENİZ ÖZGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU KERİMOĞLU
- Endüstri mirası kapsamında yer alan yapılarda işlev değişikliğinin mekan ve kimlik algısı üzerine etkileri hakkında bir araştırma İstanbul örneği
An investigation on the impact of functional changes on the perception of space and identity in structures within the context of industrial heritage: A case study of Istanbul
SERHAT ARMAN ÇIKRIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA SEDES