Geri Dön

Nazofarenks kanserli hastalarda radyoterapi sonrası karotis arter, tiroid bezi ve temporal lobta gelişen geç dönem toksisitelerinin radyolojik ve biyokimyasal yöntemlerle degerlendirilmesi

Evaluation of radiological and biochemical methods in the late term toxicity of carotic artery, thyroid gland and temporal lob after radiotherapy in patients with nasopharyngeal cancer

PDF İndir

  1. Tez No: 558395
  2. Yazar: GÖKHAN YAPRAK
  3. Danışmanlar: UZMAN NACİYE IŞIK
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Onkoloji, Oncology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bakanlığı
  10. Enstitü: Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Radyoloji Onkolojisi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 61

Özet

Bu çalısmaya, nazofarenks kanseri nedeniyle 1995–2004 yılları arasında bas ve boyun bölgesine radyoterapi uygulanan, tedavi sonrası en az 1 yıl süre geçmis 32 hasta dahil edildi. Çalısma; radyoterapinin temporal lob, karotis arter ve tiroid bezinde olusturdugu geç yan etkiler ile bunların risk faktörlerini tespit etmeyi hedefledi. Nazofarenks kanserinin optimum radyoterapisi, büyük alanları kapsar ve yüksek dozda uygulanır; bu nedenle, önemli boyutta sekel ve yan etki olusması beklenir. Çalısmamızda karotis arterdeki intima-media kalınlık artısı doppler USG ile temporal lobta nekroz kranial MR ile tiroid disfonksiyonu TSH, fT3, fT4, total T3, total T4 bakılarak arastırıldı. Tüm hastaların bilateral kommun karotis arter, eksternal karotis arter ve internal karotis arter çapları doppler USG ile ölçüldü, ateroskleroz için risk faktörleri tespit edildi. Olası temporal lob nekrozunu daha iyi tespit edebilmek için diffüzyon agırlıklı MR kullanılarak tüm hastalara çekim yapıldı. Hastalar çalısmaya alındıklarında radyoterapi üzerinden minumum 1 yıl maksimum 10 yıl geçmisti, medyan süre 5,2 yıldı. Boyun bölgesine radyoterapi almıs 32 hastadan 3 erkek hastada, karotis lümenini % 70 daraltan ama asemptomatik olan aterosklerotik plak saptanmıstır. Fakat inme hiçbir hastamızda görülmemistir. Sigara kullanımı, hipertansiyon, hiperkolesterolemi, diabet karotis arter stenozu için risk faktörü olarak saptanmıstır. Radyoterapi sonrası geçen süre ve hasta yasıda intima-media kalınlık artısı için risk faktörü olarak tespit edilirken, hastalara uygulanan radyoterapi dozuyla intimamedia kalınlıgı arasında iliski saptanmamıstır. Hastaların ölçülen TSH degerleri içinde, 5 hastanın TSH degeri üst sınır kabul edilen 4,2 ulU/mL'den yüksek olarak bulundu. TSH degerinin hastaya ve tedaviye ait faktörlerle degisimi irdelendiginde, hipotiroidi için anlamlı bir risk faktörü saptanmadı. Hastaların MR görüntülerinin hiçbirinde tedavi sonrası gelisebilecek; temporal lob nekrozu, ak madde hasarı veya ödem bulgusuna rastlanmadı. 48 Radyasyona baglı karotis stenozunda tedavi stratejisi, semptomların varlıgı ve stenozun derecesine baglıdır. Asemptomatik hastalarda karotis plagının ilerlemesini durdurmaya yönelik ilaç verilebilir. Diabet, sigara kullanımı, hipertansiyon, obezite ve yüksek kolesterol seviyeleri gibi risk faktörlerini azaltmak denenebilir. Semptomatik hastalar ve agır karotis stenozu olan hastalar, karotis endarterektomiye ya da karotis anjioplasti ve stentlemeye ihtiyaç duyabilirler. Klinik hipotiroidizmin tedavisi hormon replasmanına dayanır. Subklinik hipotiroidizm olgularında da tiroid hormon tedavisi önerilmektedir. Temporal lob nekrozunda, steroidler semptomları gidermede yararlı olmakla birlikte cevap vermeyen durumlarda agresif yaklasım, yani nekrotik dokuların çıkarımı gerekebilir. Nazofarenks kanserinin göreceli olarak genç hasta grubunu etkilemesi, sagkalım beklentisinin yüksek olması, hastaların yasam kalitesini ön plana çıkartmıstır. Bu çalısma dogrultusunda nazofarenks radyoterapisi sonrası hastalar; karotis stenozu ile birlikte bulunan semptomlar açısından dikkatli sorgulanmalı, semptom gösteren hastalar karotis ultrasonografi ile degerlendirilerek, girisime ihtiyaç duyabilecek olabilenler seçilmelidir. Hipotiroidi riski için ise önerilen takip yöntemi klinik muayene ile beraber serum TSH seviyesinin ilk 5 yıl için 6 ayda bir daha sonra ise yıllık olarak ölçülmesidir. Ayrıca geç dönemde ortaya çıkan nörolojik durumda kötülesme ve intrakranial basınç artısı semptomlarında mutlaka radyasyon nekrozu ayırıcı tanıda düsünülmeli gerekirse kranial MR ile degerlendirilmelidir.

Özet (Çeviri)

Thirty-two nasopharyngeal cancer patients who had undergone radiotherapy to the head and neck region between 1995 and 2004 and followed at least one year after treatment were included in this study.The aim of this study was to determine the late side effects of radiotherapy on temporal lobe, carotid artery and thyroid gland and associated risk factors. Due to large areas being exposed to high radiation doses in treatment of nasopharyngeal cancer significant sequelae and side effects are expected. In this study, intima-media thickness increase was investigated by the carotid artery doppler ultrasonography, temporal lobe necrosis by cranial MRI and thyroid dysfunction by measuring blood TSH, fT3, fT4, total T3, total T4 levels. Bilateral common carotid artery, external carotid artery and internal carotid artery thicknesses of all the patients were measured by doppler USG and risk factors for atherosclerosis were determined.In order to better detect possible temporal lobe necrosis, all the patients underwent a diffusion-weighted MRI. Median follow up time was 5.2 years with minimum one year and maximum ten years of follow up. Atherosclerotic plaque, which narrows the carotid lumen by 70% which is asymptomatic, was detected in 3 male patients out of 32 patients who received radiotherapy to the neck. However, stroke was not seen in any of our patients. Smoking, hypertension, hypercholesterolemia, diabetes mellitus were identified as risk factors for carotid artery stenosis. While the time elapsed after radiotherapy and patient age were determined as risk factors for intima-media thickness increase, no correlation was found between radiation dose and intima media thickness increase. Among the measured TSH values of the patients, the TSH value of 5 patients was found to be higher than 4.2 ulL / mL which is accepted as the upper normal limit. No significant correlation was determined related to the patient and treatment factors for hypothyroidism. There were no signs of temporal lobe necrosis, white matter damage or edema in none of the MR images of the patients. Treatment strategy for radiation-induced carotid stenosis depends on the presence of symptoms and the degree of stenosis. In asymptomatic patients, drugs may be given to stop the progression of the carotid plaque. Reducing risk factors such as diabetes, smoking, hypertension, obesity and high cholesterol levels can be tried. Symptomatic patients and patients with severe carotid stenosis may require carotid endarterectomy or carotid angioplasty and stenting. Treatment of clinical hypothyroidism is based on hormone replacement. Thyroid hormone replacement therapy is also recommended in patients with subclinical hypothyroidism. In temporal lobe necrosis, steroids are helpful in relieving symptoms, but in nonresponsive cases, aggressive approach, ie removal of necrotic tissues, may be required. Health quality is a major concern in nasopharyngeal cancer which is affects with high frequency the young age group, and with expected high survival rate. In this study, patients should be questioned carefully for symptoms associated with carotid artery stenosis after nasopharyngeal radiotherapy. Patients with symptoms should be evaluated by carotid ultrasonography and those who may need intervention should be selected.For the risk of hypothyroidism, the recommended follow-up method is to measure the serum TSH level together with the clinical examination, once every 6 months for the first 5 years and then annually.Ayrıca geç dönemde ortaya çıkan nörolojik durumda kötülesme ve intrakranial basınç artısı semptomlarında mutlaka radyasyon nekrozu ayırıcı tanıda düsünülmeli gerekirse kranial MR ile degerlendirilmelidir.In case of neurologic detoriation or symptoms of intracranial pressure increase we should think of radiation necrosis in the differential diagnoses. If necessary evaluation should be done by cranial MRI.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    118182

    Baş-boyun kanserlerinde tedaviye bağlı tiroid fonksiyon bozuklukları

    Assessment of treatment related thyroid dysfunction in patients with head and neck cancer

    HASAN OĞUZ ÇETİNAYAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    OnkolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Radyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. FADİME CAN AKMAN

  2. Tez No

    361444

    Nazofarinks kanserli hastalarda radyoterapi sonrası MRG'de klivustaki medüller intensite değişiklikleri

    Cli̇val meduller i̇ntensi̇ty changes after radi̇otherapy in nasopharyngeal carci̇noma

    ŞAFAK PARLAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Radyoloji ve Nükleer TıpHacettepe Üniversitesi

    Radyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BURÇE ÖZGEN MOCAN

  3. Tez No

    654411

    Radyoterapi uygulanan baş-boyun kanserli hastalarda maksimum ağız açıklığında oluşan değişikliklerin prospektif olarak değerlendirilmesi

    The evaluation of maximal mouth opening changes in head and neck cancer patients receiving radiotherapy; A prospective study

    FERAH ONAY KARAKAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Diş HekimliğiGazi Üniversitesi

    Ağız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CANSU ALPASLAN

  4. Tez No

    858435

    Nazofarenks kanseri tanisi ile radyoterapi alan hastalarda yutma kaslarinin ultrasonografi̇ ve SWE (shear wave elastografi) ile değerlendirilmesi

    Evaluatıon of swallowıng muscles by ultrasonography and SWE (shear wave elastography) ın patıents wıth radıotherapy dıagnosıs of nasopharynx cancer

    YASİN TEPELİ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Kulak Burun ve BoğazSelçuk Üniversitesi

    Kulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMER ERDUR

  5. Tez No

    869051

    Definitif kemoradyoterapi alan nazofarinks kanserli hastalarda tümör volümünün ve sistemik inflamatuar indekslerin prognostik değeri

    Başlık çevirisi yok

    HASAN ÇAMLICALI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Radyasyon OnkolojisiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Radyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EBRU ATASEVER AKKAŞ

Geri Dön