Geri Dön

Alaçam (Samsun) ağzı

The dialect of Alaçam (Samsun)

  1. Tez No: 560415
  2. Yazar: FATİH KEMİK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FUNDA TOPRAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 265

Özet

Türkiye'deki ağızlarla ilgili araştırmaların başladığı yıl 1867'dir. Türkiye Türkçesi ağızlarıyla ilgili olarak birçok araştırma yapılmasına karşın hâlâ incelenmemiş/incelenememiş birçok bölge bulunmaktadır. Ağız araştırması olarak incelenmemiş alanlardan birisi de Samsun'a bağlı bir ilçe olan Alaçam ilçesidir. Bu sebeple Alaçam ilçesinin ağzını incelemeye karar verildi. Çalışma kapsamında Alaçam ilçesi merkez ve köylerinden 35 adet derleme yapıldı ve bu derlemelerin 27 tanesi teze alındı; bu derlemeler Ahmet Bican Ercilasun'un önerisiyle oluşturulan ve Türk Dil Kurumu'nun da benimsediği çeviriyazı işaretleri esas alınarak deşifre edildi. Çalışma“Giriş”,“Ses Bilgisi”,“Şekil Bilgisi”,“Tartışma”,“Sonuç ve Öneriler”,“Metinler”“Sözlük”“Kaynaklar”bölümlerinden oluşmaktadır. İlk bölümde Alaçam'ın tarihi, coğrafyası, iklimi, nüfusu, eğitim ve iktisadi yapısı gibi ilçenin ağız yapısını etkileyebileceği düşünülen bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde de Prof. Dr. Mehmet Aydın'ın“Aybastı Ağzı”adlı çalışması esas alınarak ayrıntılı ses bilgisi incelemesi yapılmıştır. Ses bilgisinin yanı sıra şekil bilgisi incelemesi yapılarak çalışma zenginleştirilmiştir. Metinler bölümünde çeviriyazı işaretleri kullanılarak derlemelerin deşifre edilmiş metinleri verilmiştir.“Sonuç”bölümünde Alaçam ağzının Türkiye Türkçesi ağızlarındaki konumunu tespit edecek sonuçlar ortaya konmuş ve bulgular maddeler hâlinde verilmiştir. Sözlük bölümünde ise teze malzeme olan metinlerden hareketle ölçünlü Türkçe ile fonetik ve anlam açılarından farklılık gösterdiği düşünülen sözcükler bir araya getirilmiştir.

Özet (Çeviri)

1867 is the start of the researches into the dialects in Turkey. There are stil many regions that have not been examined. One of the unexamined areas as a dialect survey is Alaçam, a district of Samsun. For this reason, it was decided to examine the dialect of Alaçam district. Within the scope of the study, 35 compilations were made from Alaçam town center and villages and 27 of these reviews were included in the thesis; these collections were deciphered on the basis of the transcription signs adopted by the Turkish Language Association, and created by Ahmet Bican Ercilasun's proposal. The study consists of“Introduction”,“Phonetics”,“Morphology”,“Texts”,“Conclusion”,“Glossary”and“Bibliography”sections. In the first chapter, the information that may affect the oral structure of the district such as the history, geography, climate, population, education and economic structure of Alaçam is given. In the second part, a detailed phonetic analysis is performed based on Prof. Dr. Mehmet Aydın's study“The Dialect of Aybastı.”The study is enriched by studying morphology as well as phonetics. In the texts section, the transcribed texts of the compilations are given using transcripts. In the Results section The results determining the position of Alaçam dialect in Turkish dialects of Turkey are put forward and the findings are given in articles. In the dictionary section, based on the texts which are the material of the thesis, the words which are thought to be different in Standard Turkish in terms of phonetics and meaning are brought together.

Benzer Tezler

  1. Alaçam (Samsun) ilçesinde tarımsal klimatoloji

    Agricultural climatology in Alaçam (Samsun) district

    SAMET KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    CoğrafyaOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEMALETTİN ŞAHİN

  2. Alaçam (Samsun) yöresindeki birimlerin stratigrafisi ve paleontolojisi

    Stratigraphy of units in the Alaçam (Samsun) region

    İMMİHAN BİRİCİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKYAZI

  3. Uluçay Havzası'nın (Alaçam-Samsun) jeomorfolojisi

    Geomorphology of Uluçay Basin (Alaçam-Samsun)

    İRFAN ÇİÇEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    CoğrafyaOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TAMER ÖZLÜ

  4. Tarihi çevrelerde sokağın mekansal değişim sürecinin belgelenmesi: Alaçam (Samsun) geleneksel sokakları

    In the historical environments, documentating of the street spatial change process 'Alaçam (Samsun) traditional streets'

    SEDA MERT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaErciyes Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEDA ÇALIŞIR HOVARDAOĞLU

  5. Şehir coğrafyası açısından Vezirköprü (Samsun)

    Urban geography of Vezirköprü (Samsun)

    KORAY KOR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    CoğrafyaUşak Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BASİM SAATÇİ

    YRD. DOÇ. DR. YAHYA KADIOĞLU