Klasik öncesi Çağatay Türkçesi metinlerinde kalıplaşmış söz birlikleri
The stereotyped words in pre-classical period Chagatai Turkish texts
- Tez No: 560601
- Danışmanlar: PROF. DR. SERKAN ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Klasik Öncesi Dönem Çağatay Türkçesi, Söz Varlığı, Deyim, Atasözü, İkileme, Kalıp Söz (İlişki Sözleri), Pre-Classical Period Chagatai Turkish, Vocabulary, Idiom, Proverb, Reiterative, Stereotyped Words
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Türkçe, dünya dilleri içerisinde oldukça eski bir tarihe sahiptir. Türk dili söz varlığı ve ifade gücü bakımından oldukça zengin bir dildir. Bu ifade gücünü metaforikleşmiş söz birliklerinden alır. Bu bağlamda mecaz anlam açısından geniş bir yelpazeye sahiptir. Mecazlı ifade birliklerinin çoğunluğu atasözü, deyim, ikileme ve ilişki sözleri gibi kalıplaşmış söz birliklerinden oluşmaktadır. Bu kalıplaşmış söz birlikleri, kelime gruplarının zamanla gerçek anlamlarından sıyrılarak başka bir söz birliğinin yerine kullanılmasıyla oluşmuştur. Toplumun yapısı ve düşünce biçimi bu söz birliklerinin oluşumunda oldukça önemli rol oynar. Bu sözler birden fazla kelimeden kurulmuştur; ancak belli bir zaman sonra bir tek kavramı karşılayacak biçimde kullanılmış, gerçek anlamlarıyla hiçbir ilgisi kalmamıştır. Bu çalışmada Klasik Öncesi Çağatay Türkçesi metinlerinde geçen kalıplaşmış söz birliklerinin tespiti amaçlanmış ve bu amaçla eserler taranmıştır. Tespit edilen deyim, atasözü, ikileme ve ilişki sözleri yine taranan eserlerden örneklendirilmiş, günümüz Türkçesiyle ilişkilendirilmiştir. Böylece Klasik Öncesi Çağatay Türkçesine ait kalıplaşmış söz birliklerinin Türk dili açısından önemi tespit edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Turkish has a very old history in world languages. It is a rich language in terms of vocabulary and power of expression. The expression takes its power from the metaphoric pledges. In this context, metaphor has a wide range of meaning. The majority of metaphorical unions are composed of stereotypes, such as proverb, idiom, reiterative and stereotyped words. These stereotypes formed with the use of word groups instead of the real meaning of the word groups over time. The structure of the society and the way of thinking play a very important role in the formation of these associations. These words are formed by more than one word; but after a certain time it was used to meet a single concept and had nothing to do with its real meaning. In this study, it was aimed to identify the stereotypes of pre-Classical Chagatai Turkish texts and the works were scanned for this purpose. The idiom, proverb, reiterative and stereotyped words were exemplified from the scanned works and associated with contemporary Turkish. Thus, it is tried to determine the importance of the stereotypes of Pre-Classical Chagatai Turkish in terms of Turkish language.
Benzer Tezler
- Klasik dönem Çağatay Türkçesi metinlerinde kalıplaşmış söz birlikleri
The stereotyped words in classical period Chagatai Turkish texts
FATMA BUSE GÖKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANİFE ALKAN ATAMAN
- Klasik Çağataycadan Modern Özbekçeye geçişte deyimler ve deyimlerde meydana gelen değişimler
Idioms and changes in idioms in the transition from classical chagatai̇ to Modern Uzbek
BURCU YILMAZ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TURAN
- Kemâleddîn Hüseyin Harezmî'nin Çağatay Türkçesiyle Kasîde-i Bürde şerhi(İnceleme, metin, çeviri, gramatikal dizin)
Başlık çevirisi yok
YILMAZ AKDEMİR
Doktora
Türkçe
2015
DilbilimDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FARUK GÖKÇE
- Uygur harfleriyle yazılmış Çağatayca Seyfü'l-Mülȗk hikâyesi'nin transkripsiyonu, çevirisi ve sözlüğü
The transcription, translation and the dictionary of the Chagatai story written with Uighur script'Seyfü'l-Mülûk'
HÜLYA UZUNTAŞ
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL SERTKAYA
- Sekkaki divanında yapım ekleri üzerine bir çalışma
A study on construction attachments in the Sekkaki court
HATİCE TAPIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SADİ HİNCAL NAKİBOĞLU