Osmanlı modernleşmesi ve kuruluşundan Tanzimata Evkaf-ı Hümayun Nezareti (1826-1839)
Ottoman modernization and a history of Evkaf-i Humayun Ministry from its foundation to Tanzimat (1826-1839)
- Tez No: 566566
- Danışmanlar: PROF. DR. TAŞANSU TÜRKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Tarih, Public Administration, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 354
Özet
Bu çalışmada, Osmanlı toprak sisteminde çok önemli bir yeri olan vakıfların yönetimindeki dönüşüm ile Osmanlı modernleşmesi arasındaki etkileşim ele alınmaktadır. Modernleşme Batılı ülkelerde Rönesans ve Reform ile başlamış, bilimsel devrimler ve sanayi devrimi ile devam etmiş ve siyasal devrimlerle dünya düzenini değiştirmiştir. Osmanlı reformlarının mali kaynaklarından biri de vakıflar olmuştur. Osmanlı vakıfları ağırlıklı olarak askeri sınıf tarafından kurulmuştur. Mal varlığı olarak tahsis edilen taşınmazlar büyük ölçüde padişahın askeri sınıf üyelerine temlik ettiği miri araziden oluşmaktadır. Vakıf topraklar özerk bir yönetime sahiptir. Bu nedenle, vakıf sisteminin genişlemesi aynı zamanda adem-i merkeziyet eğiliminin de güçlenmesi anlamına gelmiştir. Ancak askeri yenilgiler Osmanlı Devleti'ni değişmeye ve güçlü bir merkezi yönetim kurmaya zorlamıştır. Değişim ihtiyacı askeri yenilgilerle idrak edildiği için değişim ordudan başlatılmıştır. Ordunun ve daha sonra merkezi devlet yönetiminin modernleştirilmesi yeni kaynak ihtiyacını doğurmuştur. Bu nedenle II. Mahmut Eylül 1826'da Evkaf-ı Hümayun Nezareti'ni kurmuştur. Tezde, Nezaretin kuruluş amacının ordunun finansmanı olduğu Osmanlı arşiv belgeleriyle ortaya konulmuştur. II. Mahmut'un vakıf kaynaklarını merkezileştirmesinin diğer nedeni, modernleşmenin önündeki en önemli engellerden biri olan“ulemanın”maddi gücünün elinden alınmasıdır. Evkaf-ı Hümayun Nezareti ilk bakanlık örgütlenmesi olmakla birlikte, daha önce var olan hazine birimleri örnek alınarak kurulmuştur ve daha sonra kurulan bakanlıklara örnek olmamıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the interaction between Ottoman modernization and the transformation in the management of foundations/vaqf, which had a very important place in the Ottoman land system, is discussed. Modernization started with the Renaissance and Reform in Western countries, continued with scientific revolutions and industrial revolution and changed the international order with political revolutions. One of the financial sources of Ottoman reforms were the vaqfs. Most Ottoman vaqf had been established by the“askeri”class. The immovables, which were allocated as assets to these vaqf, consisted mainly of the“miri”land assigned to the members of the“askeri”class by the sultan. The management of the lands owned by vaqf had been autonomous. Therefore, the expansion of the vaqf system also had meant the strengthening of the decentralization. However, military defeats had forced the Ottoman Empire to change and establish a strong central government. Since the need for change was realized through military defeats, it was initiated from the military. The modernization of the army and, later, centralization of the government had led to the need for new financial resources. For his reason, Mahmoud II established the ministry“Evkaf-ı Hümayun”in September 1826. In this thesis, it is established that the purpose of the establishment of the Ministry was the financing of the military, using documents from the Ottoman archives. The other reason for Mahmoud II's centralization of vaqf resources was to remove the financial power of the clergy/“ulema”, which were one of the most important obstacles to modernization. Evkaf-ı Hümayun was the first ministerial organization, but it was establishing the examples of previously existing treasury units; however it had not became a model for the ministries that were established later.
Benzer Tezler
- Bektaşiliğin ilgası sonrasında Osmanlı Devleti'nin tarikat politikaları (1826-66)
After the abolishing of Bektashi order Ottoman State's policies of tariqats
MUHARREM VAROL
- Osmanlı modernleşmesi sürecinde Haleb vilayetinde eğitim
Education in the province of Aleppo during the Ottoman modernization
SONGÜL YILMAZ DERİN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH DEMİREL
- 1914'lerden 1940'lara Türk resim ve romanında gerçekçilik
The realism in the Turkish painting and novel from 1914?s to 1940?s
HATİCE BİLEN BUĞRA
Doktora
Türkçe
2005
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK MÜLAYİM
- Osmanlı maârifini yönetenler: Nâzırlar ve maârif idaresi (1857–1921)
Rulers of Ottoman education: Ministers and education administration (1857-1921)
YUSUF SABRİ ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM ÖLMEZ
- 2000'li yıllarda İstanbul sahnelerinin repertuvar oluşumunda çevirinin konumu ve işlevi
The position and function of translation in the making of repertoires of Istanbul theaters in the 2000s
MELDA ENGİNSU
Doktora
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KEREM KARABOĞA