Osmanlı Türkçesinin Halep Lehçesine etkisi
The influence of the Turkish Ottoman Language in the Aleppo Dialect
- Tez No: 567057
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSA ALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Bu çalışmada Osmanlı Türkçesinin Halep Lehçesi üzerine günümüze kadar gelen etkilerini ele alınmış olup bu doğrultuda Halep halkı ile yüz yüze görüşülmüş ve Türkiye'nin Mersin ili sınırlarında yaşayan Halepli Suriyeliler ile sınırlandırılmıştır. Suriye'deki iç savaş sebebiyle Halep iline gitmek zorlaşmıştır. Bu yüzden örnekler, yıllarca Halep'te yaşayarak ora lehçesininden seçilen kelimeleri iyi bilen kişilerin söylediklerinden derlenmiş olup Türkiye'ye geldikten sonra öğrendikleri Türkçe ifadelerden alınmamıştır. Yü zyüze görüşmelerin yanında Halep asıllı yazarların özellikle de Halep şehrnin Osmanlı yönetimine geçmesinden sonra yazılan kitaplarına da müracaat edilmiştir. Bu kitaplarda günümüzde Halep lehçesinde de kullanılan birçok kelime bulunmakta olup başında da Halep Lehçesi Sözlüğü hükmünde olan Hayreddin ez-Zirikli'nin Ansiklopedisi bulunmaktadır. Ne var ki bu kelimelerden bazıları yaygınlaşmakla beraber bazıları nadir olarak kullanılmaktadır. Günlük konuşmalar, atasözleri ve deyimler, şarkılar, flimler ve diziler, küfür ve alaylı ifadeler gibi diğer bir kısım kelime grubu var ki onlar da Halep halkının lehçesinde kullanılmaktadır. Bu çalışma, üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm teze giriş niteliğinde olup lüğat ve lehçenin sözlük ve terim anlamları ile aralarındaki fark; lehçelerin oluşması gibi konular ele alınmıştır. Aynı zamanda bu bölümde Türkçe ile Arapça karşılaştırması yapılarak doğuşu, aslı, yapısı ve terkipleri ele alınmıştır. Son olarak da Halep Lehçesi ve özelliklerine ve Türkçeden etkilenmesine etki eden faktörlerden bahsedilmiştir. İkinci bölüm ile üçüncü bölümde dil etkileşiminin etkilerinden öne çıkanlar ele alınmıştır. İkinci bölümde Türkçenin Halep Lehçesine etkisie sraf ve nahiv yönünde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise bu etki delalet açısından irdelenmiştir. Sonuç ve kaynakçalar kısmıyla çalışma tatmamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines the linguistic impact of the Turkish Ottoman language in the Aleppo dialect during the Ottoman rule, the effects of which still exist until today. The study was based on an oral interviews with the people of Aleppo who live on the Turkish territory and in the city of Mersin in particular, that's due to the difficulty of going to the city of Aleppo under the current circumstances of the war today. But the choice of examples and vocabulary in the research was according to what they knew and used during their life in Aleppo, not according to what they have learned recently after coming to Turkey. Beside the oral interviews, we also relied on ancient sources written by native people from Aleppo, especially those written during the Ottoman advent to Aleppo and the Arab territories or during the Ottoman rule in Aleppo. These books are rich in Turkish vocabulary used in Aleppo at the time, particularly Khair ad-Din al-Asadi Encyclopedia, which is considered as a lexicon of Aleppo dialect, but part of these words have been vanished or rarely used today, and another part is still circulating on the tongues of the people of Aleppo in various categories of their talk. daily dialogues, proverbs, songs, movies and series, insults and others. This study is based on three chapters, the first chapter of which is a prelude to the research. It deals with a definition of the language and the dialect, the difference between them and the reasons for the emergence of dialects. We conducted a comparison between the Arabic and Turkish languages in terms of origin, structure and syntax. After that we targeted the dialect and its characteristics and the factors that prepared for its influence from the Turkish language. Then we moved to the second and third chapters to clarify this linguistic influence, we explained in the second chapter the impact of the Turkish language on the dialect of Aleppo grammatically and morphologically, and in the third chapter its impact in terms of vocabulary and meanings. Then we concluded the research and listed the sources and references that we used in our study.
Benzer Tezler
- Doğru İmlá Elifbásı: Yahya Sezáyí (inceleme-metin-terimler sözlüğü)
Başlık çevirisi yok
BAYRAM YERLİKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUZAN SUZİ TOKATLI
- Yahya Efendi'nin Vasiyet-nâme-i Birgili Manzumesi (metin-inceleme-indeks)
Yahya Efendi?s Poetry Of Birgili?s Testament (text-examnination-index)
MEHMET MUSTAFA KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıAdnan Menderes ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ŞAHİN BARANOĞLU
- Mihri Hatun Divanı'nın gramer incelemesi
Grammar examination of Mihri Hatun Divanı
ALPERAY YAPICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimAdnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİN BARANOĞLU
- Üsküplü İshak Çelebi Divan [metin-çeviri-açıklamalar-dizin]
Ishak Çelebi from Skopje Divan [text-translation-explanations-index]
MURAT KEKLİK
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN TAŞ
- Figanî Divanı gramatikal indeksi
Gramatical index of Figani Dewan
GÜLŞEN ÇAYLI CANKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimAdnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ İHSAN YAPICI