Neoliberal dönemde Tahran'da ve Ankara'da işportacılık
Street vendors in Tehran and Ankara in the neoliberal age
- Tez No: 568599
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN SAYİM VURAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Political Science, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
Orta Doğu ülkelerinde 1990'lardan itibaren neoliberal politikaların ortaya çıkışı toplumsal yaşamı farklı biçimlerde etkilemiştir. İşsizlik krizi, emeğin güvencesizleştirilmesi, kırdan kente yoğun göç dalgaları ve mültecilerin sayısal artışı gibi süreçler bu bölgedeki kentlerin durumunu köklü bir şekilde değiştirmiştir. Enformel ekonominin süratli gelişimi bu büyük dönüşümün bir parçasıdır. Enformel ekonominin önemli bir bileşeni olan işportacılık ise Orta Doğuda'ki neoliberal kentler bağlamında en çok görünürlüğe sahip olan iştir. Bu çalışmada işportacılık Tahran ve Ankara şehirleri çerçevesinde ele alınmıştır. Bu bağlamda enformel ekonominin tanımları, işportacılığın biçimleri, İran ve Türkiye'deki işportacılık üzerine araştırmalar incelenmiştir. İşportacılığın önemini vurgulamak üzere kent yoksullarına yönelik Marksist ekonomi politik teorilerine başvurulmuştur. Marx'ın artık-nüfus ve yedek işgücü ordusu teorisi bu bağlamda incelenmiştir. Bunun yanı sıra, Orta Doğu ülkeleri ile ilgili önemli akademik katkıları olan Asef Bayat'ın eserleri ve kuramı ise bu çalışmanın başka bir odak noktasıdır. Bir yandan Bayat'ın sessiz taşma ve pasif ağlar teorilerini eleştirmeye çalışırken öte yandan Bayat'ın Post-İslamcılık teorisini göz önüne alarak Tahran ve Ankara'daki neoliberal kentlerin gelişimi, kent yoksullarının durumu, yerel hükümetlerin yıldırma politikaları ve işportacılar, atık toplayıcılar, evsizler, dilenciler ve sokakta çalışan çocukların hikayeleri dahil olmak üzere Post-İslamcılar tarafından kent yoksullarına yönelik sürdürülen politikalar ele alınmıştır. Tahran ve Ankara örneğinde işportacıların durumu, kendi aralarındaki ilişkiler, zabıta ile muvaceheler ve işportacıların siyasal anlayışı gibi konular saha araştırması ve derinlemesine mülakat yöntemi aracılığıyla incelenmiştir. Hem Tahran hem de Ankara'da işportacılara karşı mücadele paralel olarak hukuki-uygulamalı ve sosyo-kültürel düzeylerde sürdürülmüştür. Hukuki-uygulamalı süreçler işportacıların geçim kaynağını hedef alarak Tahran gibi bir şehirde yalnızca işportacıların işini değil, aynı zamanda hayatlarını da tehlikeye atmıştır. Devlet-belediye güçleri bir yandan hukuki-uygulamalı süreçlerle işportacıların geçimini engellerken öte yandan sosyo-kültürel aygıtlarını çalıştırarak işportacılara yönelik olumsuz imajlar yaratmıştır. Bu çalışma neoliberal kentler bağlamında yaşayan işportacıların ve başka kent yoksullarının yerel ve merkezi Post-İslamcı yöneticilere karşı sergiledikleri yaşam mücadelesinin bir anlatımıdır.
Özet (Çeviri)
In the Middle East the appearance of neoliberal policies since 1990's has impressed social life in different ways. Developments such as unemployment crisis, precarization of labor, intense migrant waves from rural to urban areas and numerical increase of refugees or asylum seekers have radically changed the condition of the Middle Eastern cities. Rapid development of informal economy is a part of this great transformation. Street vending as an important component of informal economy has the most visibility in the neoliberal cities of the Middle East. This study aims at the analysis of street vending in the context of Tehran and Ankara. In this regard, the study deals with definitions of informal economy, forms of street vending and studies on street vending in Iran ve Turkey. In order to highlight the importance of street vending we preferred referring to Marxist political economy theories regarding the urban poor. Thereby Marx's theories of surplus population and reserve army of labor has put into account. Moreover, the other focal point of the study is about Asef Bayat's works and theories regarding the urban poor in the Middle East. On the one hand, the study seeks to criticize“quiet encroachment”and“passive networks”theories while on the other hand it tries to consider the development of neoliberal cities and intimidatory policies of local governments regarding street vendors, beggars, waste collectors, street urchins and homeless people by taking into consideration of Bayat's Post-Islamists theory. In this study the condition of street vendors in Tehran and Ankara, relations among themselves, the encounter with the municipal police and street vendors' political conception have been analyzed by the way of field research and in-depth interviews. In both Tehran and Ankara the struggle with street vendors has a two-fold character. Legal-operative methods aim at the livelihood of street vendors and in Tehran, for example, not only has paved the way for dispossession of vendors but also has endangered their lives. On the one hand, state and local government forces seek to hinder the livelihood of street vendors by legal-operative methods and on the other hand they try to make negative images of them by appealing to socio-cultural apparatuses. This study is a narration of street vendors and other elements of urban poor in the context of neoliberal Middle Eastern cities who struggle for their lives against the Post-Islamist local and central governments.
Benzer Tezler
- Türkiye'de postmodernizmle değişen siyasetin siyasal iktidara yansıması
The reflection of the changing politics with postmodernism to the political power in Turkey
AHMET BORA TARHAN
Doktora
Türkçe
2010
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
PROF. DR. TÜLAY ÖZÜERMAN
- Neoliberal dönemde Türkiye'de esnek çalışma: İstanbul Üniversitesi taşeron işçileri örneği
Flexible working in Turkey during the neoliberal era: The case of Istanbul University subcontracted workers
AYKUT ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA GÖRKEM DOĞAN
- Neoliberal dönemde şehirlerde kamusal alan güvenliği: Türkiye örneği
Public area security in the cities in neoli̇beral times: Turkey example
YAVUZ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. GÜVEN GÜRKAN ÖZTAN
- Neoliberal dönemde konut hakkı bağlamında konut kooperatifleri: Ankara'da bir saha çalışması
Housing cooperatives in the context of the right to housing in the neoliberal period: A field study in Ankara
ÇINAR KAYA
Doktora
Türkçe
2025
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriGazi ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL UYANIK
- Neoliberal dönemde cezalandırmanın değişen amacı ve faile bakış açısı
Changing purpose of the punishment and perspective to the criminal in the neoliberal era
BEYZANUR BARUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukHacettepe ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUAMMER KETİZMEN