İstanbul Bizans Manastırları kapsamında Bodrum Mesih Paşa Camii koruma önerisi
Conservation proposal for Bodrum Mesih Paşa Mosque in the scope of İstanbul Byzantine Monasteries
- Tez No: 575067
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TÜLAY CANITEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 480
Özet
İstanbul'un feth edilmesinden önce Bizans Döneminde imparatorluğun en önemli şehri olan Konstantinopolis'te imparatorlar başta olmak üzere birçok hanedan üyesi ve aristokrat tarafından şehrin çeşitli bölgesinde manastır yapıları inşa edilmiştir. Hükümdarlık dönemlerinden sonra manastır yapılarında keşiş olarak hayatına devam eden, hatta kurduğu manastıra defnedilen çok sayıda Bizans imparatoru bulunmaktadır. Bizans İmparatorluğunda Hıristiyanlığın kabul edildiği dönem olan 3. ve 4. yüzyılda manastır kuruluşlarının ilk örnekleri inşa edilmeye başlanmıştır. Dünya hayatının tüm nimetlerinden vazgeçerek tamamen ibadete yönelmek amacıyla kırsal bölgelerde kurulmuş manastır yapıları zaman içerisinde ana ilkesinden saparak siyaset, ekonomi ve sosyal yaşam gibi birçok alanda söz sahibi kurumlar olarak yüzyıllar boyunca ayakta kalmayı başarmıştır. Günümüz batı dünyasında da manastır yapılarının siyasi mecralarda söz sahibi kurumlar olduğu dikkat çekmektedir. 1453 yılında İstanbul'un feth edilmesinin ardından çoğu Bizans yapısı şenlendirme politikası kapsamında camiye dönüştürülmüşse de aralarında Ortodoks ve Katolik cemaatleri tarafından hala faal olarak kullanılan kilise yapıları da mevcuttur. İki farklı medeniyete ve iki farklı dine hizmet eden bu tarihi yapıların kuruluş süreçlerinin incelendiği bu çalışmada mimari mekân düzenleri ve tarihsel etkileşimleri ile birlikte manastır yaşamının sosyal yönü de tespit edilmiştir. İstanbul sınırları içerisinde bulunan manastır kuruluşlarına ait birimlerin zaman içerisinde yok olması ve sadece kilise yapılarının günümüze ulaşması nedeni ile İstanbul ve Türkiye sınırları dışında kalan manastır yapıları da çalışma kapsamında incelenmiş ve Bodrum Mesih Paşa Camii (Myrelaion Manastırı) ile karşılaştırılmıştır. Bizans manastırları arasında farklı mimarisi ile dikkat çeken manastırlardan biri de Bizans İmparatoru Romanus I. Lecapenus tarafından kurulan ve günümüzde Bodrum Mesih Paşa Camii olarak hizmet veren Myrelaion manastırıdır. Bizans imparatoru tarafından imparator mezar yapısı olarak inşa edilmesi açısından örnek teşkil eden yapının sarnıcı Erken Bizans dönemine tarihlendirilen bir rotundadır. Myrelaion Manastırı'nın kuruluş evresine kadar tüm Bizans imparatorları günümüzde Fatih Külliyesinin yer aldığı Havariyyun Kilisesi'ne defnedilirken, İmparator Romanus I.Lecapenus ailesi ile birlikte Bodrum Mesih Paşa Camii'ne defnedilmiştir. Bu aşamada önemli bir amaç için kurulmuş yapının günümüz mevcut durumu ve tarihçesi irdelenmiştir. Son olarakta yapının gelecek kuşaklara aktarılması ve iyileştirilmesine yönelik müdahale önerileri geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Before the conquest of Istanbul, during the Byzantine period, lots of dynasty members and aristocrats notably emperors built monasteries in different regions of Constantinople, the most important city of the empire. There are lots of Byzantine emperors who lived as a monk after their reign, even buried in the monastery they built. First examples of monastery constructions started to be built in the 3th and 4th century when Christianity was first embraced. Monastery constructions built in the countryside with the aim of devoting oneself to religion turned into the constructions which had a say in many areas like politics, economics and social life, in time. Besides, they achieved to survive for centuries. In today's Eastern world too, it is outstanding that monastery has a say in political fields. After the conquest of İstanbul in 1453, most of Byzantine buildings were converted to mosques in the scope of cheering policy. Nevertheless, there are some churches among those buildings, still used actively by Orthodox and Catholic community. In this study, the building process of these historical buildings which served for two different civilizations and two different religions is analyzed. Besides, architectural place layout, historical interaction and social aspect of monastery life are also detected. Because of the fact that units of the monasteries in the borders of İstanbul were destroyed and only the church buildings reached today, monasteries out of the borders of Turkey and İstanbul were also investigated and compared to Bodrum Mesih Paşa Mosque (Myrelaion Monastery).One of the monasteries outstanding with its different architecture among Byzantine monasteries is Myrelaion Monastery. It was built by Byzantine emperor Romanus I. Lecopenus and currently serves as Bodrum Mesih Paşa Mosque. The building serves as a model as it was built as an emperor tomb by Byzantine emperor. Its cistern is a rotunda dated to Early Byzantine Period. While until the building period of the Myrelaion Monastery, all Byzantine emperors were buried in the Holy Apostles Mosque where Fatih Külliyesi (social complex) stands today, Romanus I Lecapenus were buried in Bodrum Mesih Paşa Mosque with his family. In this process, current status and the history of the building which was build for an important purpose was inspected. In the last section, intervention proposals brought forward about the transfer of the building to the next generations and improvements in the building.
Benzer Tezler
- Bizans manastır kurallarının mekan oluşumu üzerindeki etkilerinin okunması: Studıos Manastırı
Reading the effects of byzantine monastery rules on space formation: Studios Monastery
SEDA NUR AKBOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Ticaret ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERNAZ ÖNCEL
- Silivri ve köylerindeki kiliseler üzerine bir araştırma: Değirmenköy koruma projesi
An inventory study of the churches of Silivri and villages: Protection project of Degirmenköy church
BETÜL BOZİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK TUNCER
- İstanbul adalarındaki Bizans dönemi mimarisi
The Byzantion area architecture on the Istanbul islands
HATİCE ÖZYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ArkeolojiAtatürk ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMZA GÜNDOĞDU
- 19. yüzyıl Osmanlı taşra idaresinde Aynaroz manastırları
Monasteries of mount Athos in Ottoman provincial administration in 19.th.
HADİ BELGE
- İstanbul'da Bizans dini mimarisi (843-1204)
Middle Byzantine period religious architecture in İstanbul (843-1204)
H. HALUK ÇETİNKAYA