Doğu Türkistan'da Hocalar Dönemi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 575801
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ANVAR MOKEYEV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
İpek yolunun işlek hale gelmesinden sonra Doğu Türkistan dünya ticaretinde çok büyük öneme sahip olmuştur. Kaşgar bölgesi bütün dünya kültürlerine açık hale gelmiştir. IX. yy. dan itibaren ise Türk tarihindeki siyasi değişikliklerin neticesinde ağırlık merkezi batıya kaymış, Kaşgar hem siyasî hem de. kültürel açıdan önemli bir Türk merkezi haline gelmiştir. Karahanlılarla birlikte bölgenin İslâmiyete girme süreci başlamış, bundan sonra dünya tarihinde önemli ilim merkezlerinden biri haline gelmiştir. Kültürlerin en önemli taşıyıcıları da dinlerdir. İnsanlar mevcut kültürden sonra başka bir kültürü kabullenmesi çok zordur. Fakat din vasıtasıyla başka bir kültürü sosyal hayatta yaşama geçirmesi daha kolaydır. Çünkü başka bir dini kabullendikten sonra yaşayış tarzı ve kültürünü de ister istemez ağır ağır kabullenme sürecine girmektedir. Hatta başka dini kabul ettikten sonra kendi örf ve adetine ters düşmesi durumunda kendi benliğini de kaybetmektedir. Türk tarihinde Macarlar gibi Hırıstiyanlığı kabul ettikten sonra kendi benliklerini de kaybetmişlerdir. Uygurların Budizmi kabul ettikten sonra dinin gereği et yemenin ve canlı öldürmenin yasak olmasından dolayı savaşcılık özelliklerini de yitirmişlerdir. İpek yolunun mecra değişikliğine uğramasından sonra bölgede ekonomik sıkıntıların baş göstermesine sebep olmuş bu da siyasi istikrarsızlıkları doğurmuştur. Dolayısı ile hocalar bu siyasi kargaşalıklardan faydalanarak Kalmuklardan yardım almak suretiyle onların vassalı olarak yönetime gelmiş, idari yapıda kendi yerlerini almışlardır. Bu araştırmamızın birinci bölümünde, Doğu Türkistan tarihini ilk müslüman Türk devletlerinden olan Karahanlı tarihinden başlattık. Daha sonra Moğollar ve Timurilerle devam ettik. Doğu Türkistan bu dönemlerde nasıl etkilendiğini kısımi olarak ana hatlarıyla göstermeye çalıştık. İkinci Bölümde, hocaların menşei, Doğu Türkistan bölgesine gelip yerleşmesi, siyasî olaylara katılmaya başlamaları ve etkin hale gelmeleri etaplar halinde incelenmiştir. Üçüncü Bölümde, Hocalar Devri Appak Hocanın Kalmukların yardımı ile iktidara gelmesi ile birlikte bölgedeki Yarkent Hanlığı'nın yıkılması ve Hocaların tesiriyle Kaşgar bölgesinin Kalmukların nüfuzu altına girmesi daha sonra da Hocaların iç çekişmeler ve iktidar mücadeleleri neticesinde Doğu Türkistan'ın Çin hakimiyetine girmesi detaylı olarak incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise, Hocalar dönemindeki idari yapıyı ana çizgileriyle ortaya çıkarmak için Yarkent hanlığının bölgede kurmuş olduğu devlet teşkilatı incelenmiş, kısmi olarak da Orta Asya hanlıkları ve Çin'in bölgeye geldikten sonra kurmuş olduğu idari yapı ile karşılaştırılarak Hocalar dönemi idari yapı aydınlatılmaya çalışılmış dolayısıyla da bölgeye olan tesiri üzerinde durulmuştur. Hocalar yönetime geldikten sonra halktan ağır vergiler alınması ve hocaların arasında cereyan eden siyasi rekabet bölgeyi tamamen bir güç dengesi olmaktan yoksun bırakmıştır. İstilalara açık hale gelmiştir. Bu durumdan faydalanan Çin, bölgeyi ele geçirmiş ve yeni bir idari yapılanmaya gitmiştir.
Özet (Çeviri)
Eastern Turkistan gained much importance on the world after the development of the Silk Road Kashgar region became open to world cultures. Since the 9th century, as a result of the political changes in the Turkic history, the center of gravity transmissed to the west, and Kashgar became an important Turkic center both in terms of politics and culture. During the Karakhanid period, the process of adopting Islam had started in the region and later on it became one of the important scholarly centers in the world. Religions are the most important carriers of culture. On the other hand, it is easy to practice another culture in the social life by the means of religion, because after having adopted another religion, lifestyle and culture also gradually change. After adopting another religion it is possible even to lose one's own identity, custom and traditions. For instance in the Turkic history the Magyars had lost their identities after they have adopted Christianity. Another example can be the Uighurs, who lost their warrior features after they adopted Buddhism, since it was prohibited to eat meat and to kill living being according to this religion. After the change of the trade routes in the world, the silk Road also practiced this change and it resulted in the emergence of the economic problems in the region and it brought in the political instabilities. Consequently, Khojas profited from this political chaos, got aids from the Kalmuks and came to the power as their vassals taking their places in the administrative structure. In the first part of the study we made begin the history of the Eastern Turkistan from the period of Karakhanids as the first Muslim Turkic state. Later we continued with the Mongols and Timurids. We tried to show generally how these periods affected the Eastern Turkistan. In the second part, it was studied step by step the origin of the Khojas, how they settled in the Eastern Turkistan region, how they started to participate in the political events and how they became influential in the political arena. In the third part, it was detailly studied the period of Khojas, how Appak khoja came to power with the aid of the Kalmuks and relatively the destruction of the Yarkent Khanate in the region, how the Kashgar region came under the influence of the Kalmuks with the penetration of the Khojas and how later on the internal conflicts among the Khojas and struggles for power resulted in the entrance of the Eastern Turkistan under the Chinese domination. In the fourth part, the state administration was investigated, which was established in the region during the Yarkent Khanate period in order to understand the administrative structure during the period of Khojas in details. This structure was partly compared with the administrative structure of the Central Asian Khanates and that established by China after they came to the region so that to clarify the administrative ve structure during the period of Khojas and to understand its influence on the region. The fact that the Khojas took heavy taxes from the people and that political competition emerged among the Khojas completely deprived the region of being a power balance and made it open to invasions. China, making use of this situation, occupied the region and practised a new administrative conformation.
Benzer Tezler
- Muhammed Sadık Kaşgarî'ye göre doğu Türkistan
Мухаммед садык кашгар-и боюнча чыгыш туркстан
KADİR TUĞ
Doktora
Türkçe
2013
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM KODAMAN
- Kıssa-i Hoca Afak ve Yusuf Hoca ve Hoca Cihan (62a/23-123b): Dil incelemesi-metin-dizin-tıpkıbasım
Kissa-i Hoca afak ve Yusuf Hoca ve Hoca Cihan (62a/23-123b): Grammar rivew-text-index-facsimile
SELMAN ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH BAKIRCI
- Nevbetî Divanı (Dil incelemesi-çeviri yazılı metin- metnin Türkiye Türkçesine aktarılması-sözlüklü dizin)
Nevbeti Divan written in eastern Turkistan field in cagatai Turkish
HAYRETTİN SAĞDIÇ
Doktora
Türkçe
2022
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZCAN TABAKLAR