Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve özyeterlikleri ile sınıf içi uygulamalara ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması
Comparison of social studies teachers' attitudes and self-efficacy towards inclusive education and their views on classroom practices
- Tez No: 575928
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHADIR KILCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 260
Özet
Kapsayıcı eğitim, sadece özel eğitime gereksinim duyan öğrencileri değil tüm öğrenciler için adil bir eğitim ortamı oluşturmayı benimseyen, toplumu“herkes için kaliteli eğitim”düşüncesi etrafında birleştiren, marjinalleştirici ve dışlayıcı tutum ve davranışlardan uzak bir okul iklimi oluşturmayı hedefleyen bir anlayıştır. Nitekim UNESCO kapsayıcı eğitimi“öğrenenlerin farklı gereksinimlerine, onların eğitime, kültüre ve topluma katılımını artırarak ve eğitim sisteminin içindeki ayrımcılığı azaltarak cevap verme süreci”olarak tanımlamaktadır. Bu doğrultuda bir çok çalışma dezavantajlı gruplarda yer alan öğrencilerin (Kız çocuklar, engelli çocuklar, özel eğitime gereksinim duyan çocuklar, çalışan çocuklar, yoksul ailelerin çocukları, savaş bölgesinde yaşayan çocuklar, yerinden edilmiş çocuklar (mültesi-sığınmacı)) eğitime dahil edilme sürecini ele almışlardır. Ancak bu öğrencilerin eğitime dahil edilme sürecinde öğretmenlerin rollerine ilişkin literatürde yeterli çalışma görülememektedir. Bu tez çalışması ile kapsayıcı eğitimin amacına ulaşmasında önemli görevi bulunan öğretmenlerin mevcut durumlarını (tutum, özyeterlik ve sınıf içi uygulama) ortaya koyabilecek ölçekler geliştirilerek literatüre katkı sağlanmaya çalışılmıştır. Buradan hareketle bu tez çalışması iki genel amaç çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Birinci olarak, sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve özyeterliklerini, sınıf içi uygulamalarıyla karşılaştırarak ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. İkinci olarak ise 14 branştaki (Okul Öncesi Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, İngilizce Öğretmenliği, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, Türkçe Öğretmenliği, İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Bilişim Teknolojileri ve Yazılım, Fen ve Teknoloji Öğretmenliği, Beden Eğitimi Öğretmenliği, Görsel Sanatlar Öğretmenliği, Teknoloji ve Tasarım, Müzik Öğretmenliği) öğretmenlerin kapsayıcı eğitime yönelik tutumlarını, özyeterliklerini ve sınıf içi uygulamalarını ortaya koyabilecek veri toplama araçları (ölçekleri) geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın altı ana aşaması bulunmaktadır. Birinci aşamada madde havuzu oluşturulmuş ve uzman görüşlerine başvurulmuştur. İkinci aşamada uzmanlardan alınan görüşler lawshe tekniğiyle analiz edilmiştir. Üçüncü aşamada elde edilen verilerle pilot uygulama yapılmıştır. Dördüncü aşamada pilot uygulama sonucunda açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmış ve ölçeklere son şekli verilmiştir. Beşinci aşamada nihai olarak ortaya konulan 3 ölçek ile esas uygulama yapılmıştır. Altıncı aşamada ise esas uygulama sonucunda elde edilen veriler analiz edilerek araştırma sonuçlandırılmıştır. Çalışma nicel araştırma olup ilişkisel tarama modeliyle desenlenmiştir. Araştırmada korelasyonel araştırma türlerinden, yordayıcı korelasyonel araştırma ve nedensel karşılaştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın pilot uygulama aşaması, 2017-2018 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Ankara ve Aksaray illerinin merkez ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ilkokul ve ortaokullarda 14 branşta görev yapan 405 ile öğretmen gerçekleştirilirken, esas uygulama aşaması ise 2018-2019 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Ankara ve Aksaray illerinin merkez ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ortaokullarda görev yapan 290 sosyal bilgiler öğretmeniyle yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına genel olarak bakıldığında sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutumlarının, özyeterlik algılarının ve sınıf içi uygulama düzeylerinin yüksek olduğu farklı bir anlatımla olumlu olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarından hareketle, sosyal bilgiler dersinin öğretim programında kapsayıcı eğitime ilişkin öğrenme alanları, kazanımlar, değerler, beceriler yetersiz görülmektedir. Bu doğrultuda MEB derslerin öğretim programlarında kapsayıcı eğitime daha fazla yer verilebilir. YÖK sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programına kapsayıcı eğitimle doğrudan ilişkili zorunlu ve seçmeli dersler ekleyebilir. Kapsayıcı eğitim çalışan alan uzmanları MEB koordinatörlüğünde okul paydaşlarına kapsayıcı eğitime ilişkin farkındalığı artırma ve bilinçlendirme toplantıları yapabilir. Ayrıca sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime ilişkin tutum ve özyeterliklerini sınıf içi uygulamalarıyla karşılaştırarak ele alan bu çalışmanın benzeri farklı branş öğretmenleri örneklem alınarak yapılabilir ve o branşa dair mevcut durumlar ortaya konulabilir.
Özet (Çeviri)
Inclusive education is an understanding that aims to create a school climate that is free from marginalizing and exclusionary attitudes and behaviors that unites society around the idea of quality education for all, adopting a fair education environment for all students, not only students who need special education. As a matter of fact, UNESCO defines inclusive education“as sure the process of responding to the different needs of learners by increasing their participation in education, culture and society and reducing discrimination within the education system”. In this direction, many studies have taken into consideration the process of inclusion of disadvantaged students (girls, children with disabilities, children in need of special education, working children, children of poor families, children living in the war zone, displaced children (refugee-asylum seekers)). However, there are not enough studies in the literature regarding the roles of teachers in the inclusion of these students in education. With this thesis, it has been tried to contribute to the literature by developing scales that can reveal the current status (attitude, self-efficacy and classroom practice) of teachers who have an important role in achieving the aim of inclusive education. From that point, this research was conducted for two general purposes. Firstly, it was conducted in order to demonstrate the attitudes and self-efficacy of social studies teachers towards inclusive education by comparing them with in-class practices. Secondly, it was developed to develop data collection tools (scales) that could demonstrate the attitudes, self-efficacy and classroom practices of teachers in 14 branches (Preschool Teaching, Classroom Teaching, English Language Teaching, Religious Culture and Ethics Teaching, Psychological Counseling and Guidance, Turkish Teaching, Primary Mathematics Teaching, Social Studies Teaching, Information Technologies and Software, Science and Technology Teaching, Physical Education Teaching, Visual Arts Teaching, Technology and Design, Music Teaching) towards inclusive education. The research has six main stages. In the first step, a pool of substances was established and expert opinions were consulted. In the second part, the opinions of the experts were analyzed with the Lawshe technique. In the third phase, pilot application was performed with the data obtained. In the fourth stage, as a result of the pilot application, exploratory and confirmatory factor analyzes were performed and the scale was finalized. In the fifth stage, the main application was made with 3 scales. In the sixth stage, the data obtained as a result of the main application was analyzed and the research was concluded. The study was designed as a quantitative research and the research pattern of the study was corelational sceening. The correlational research model and the causal comparison design were used in the study. The pilot stage of the study group consists of 405 teachers working in 14 official branches of primary schools and secondary schools of the Ministry of National Education in the central districts of Ankara and Aksaray provinces in the spring term of 2017-2018 academic year. The main implementation phase was carried out with 290 social studies teachers working in official secondary schools of the Ministry of National Education in the central districts of Ankara and Aksaray provinces in the fall semester of 2018-2019 academic year. When the results of the study were examined in general, it was found that the attitudes of social studies teachers towards inclusive education, self-efficacy perceptions and in-class practice levels were positive with a different expression. Based on the results of the research, learning areas, acquisitions, values, and skills related to inclusive education in the curriculum of social studies course are considered insufficient. In this direction, inclusive education can be included more in the curriculum of MEB courses. YÖK may add compulsory and elective courses directly related to inclusive education in the undergraduate program of social studies teachers. Field experts working in inclusive education may hold awareness raising and awareness meetings on inclusive education for school stakeholders under the coordination of MEB. In addition, similar studies of social studies teachers' attitudes and self-efficiencies related to inclusive education compared with classroom practices can be done by taking samples from different branch teachers and present situations related to that branch can be revealed.
Benzer Tezler
- Sınıfında yabancı uyruklu öğrenci bulunan sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitim yeterliklerinin geliştirilmesi
Developing the inclusive educational qualifications of social studies teachers who have foreign students in their class
NURULLAH SEYİDOĞLU
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİFE FİGEN ERSOY
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutumları ile hoşgörü eğilimleri arasındaki ilişki
The relationship between social study teachers' attitudes to inclusive education and their tendencies of tolerance
YUSUF ÖNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA KAFADAR
- Koruyucu ve önleyici sosyal hizmet bağlamında öğretmenlerin madde bağımlılığına yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi: Sancaktepe örneği
Determining the teachers' awareness level of substance use within the contex of protective and preventive socaial work: Sancaktepe case
MUSTAFA RECEP YILMAZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YILDIZ ÖZTAN ULUSOY
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sürdürülebilir çevre eğitimine yönelik tutumları ile biyoçeşitlilik okuryazarlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between social sciences teachers' attitudes towards sustainable environmental education and their biodiversity literacy
TUNCAY YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUAT SERKAN SAY
- Yurtseverlik eğitimi: Sosyal bilgiler ve tarih öğretmenlerinin tutum ve algılarına yönelik bir çalışma (Tokat ili örneği)
Teaching patriotism: A study on the attitudes and the perceptions of social studies and history teachers (Tokat province sample)
FATİH YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa Üniversitesiİlköğretim Bölümü
DOÇ. DR. SEDAT YAZICI