Geri Dön

Şahinefendi Köyü (Nevşehir) Geç Antik Dönem ve sonrasına ait arkeolojik kalıntılar

Archeological remains belonging to late Antiquity and Later Periods Şahinefendi Village (Nevsehir)

PDF İndir

  1. Tez No: 576221
  2. Yazar: CAN ERPEK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. VAHİT MACİT TEKİNALP
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Arkeoloji, Sanat Tarihi, Archeology, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Kapadokya, Geç Antik, Bizans, Sobesos, İmparatorluk Mülkleri, Khorepiskopoi, Cappadocia, Late Antiquity, Byzantine, Sobesos, Imperial Properties, Chorepiscopoi
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 427

Özet

Doktora tez çalışmasının konusunu Şahinefendi Köyü (Nevşehir) Geç Antik Dönem ve sonrasına ait arkeolojik kalıntılar oluşturmaktadır. Şahinefendi Köyü Nevşehir ili Ürgüp ilçesi sınırları içerisindedir. Arkeolojik kalıntılar köyün hemen güneyinde, Damsa Çayı'nın kaynak noktasına yakın, köylülerce“Örencik”olarak adlandırılan mevkide bulunmaktadır. Nevşehir Arkeoloji Müzesi tarafından 2002-2005 ve 2010-2011 tarihleri arasında gerçekleştirilen kazılar sonucunda ortaya çıkarılan yerleşim yerinde dini yapılar, hamam, konutlar ve mezarlar bulunmaktadır. Yerleşim yerinin ne zaman kurulduğu ve hangi dönemlerde yerleşim gördüğü, yerleşimin karakteri, lokalizasyon sorunu, yerleşim yerindeki mekanların işlevleri ve işlev değişiklikleri tezde değerlendirilmiştir. Tez çalışmasında ayrıca Roma ve Erken Bizans dönemlerinde bölgenin idari yapısı ile ilgili olarak Kapadokya'ya has bir kurum olan ve imparatorluk mülklerinin idaresini sağlayan“Comes domorum per cappadociam”ile bölgede Hıristiyanlık'ın yayılması ile ortaya çıkan khorepiskopoilik kurumları da yerleşim yeri ile ilişkilendirilerek ele alınmıştır. Arkeolojik kalıntıların saptandığı bölge Sobesos olarak adlandırılmakla birlikte, bu yerleşimin Sobesos olduğuna dair yazılı bir veri bulunmamaktadır. Şahinefendi yerleşimi yapmış olduğumuz tarihlendirmeye göre ilk evresinde M.S. 4. yüzyılda yerleşim görmüştür. İlk evreye tarihlendirdiğimiz ve I numaralı villa olarak adlandırdığımız yapı yerleşimin güneyinde bulunmaktadır. İki katlı olan yapı dönemin üst sınıf konutlarında bulunan özelliklere sahiptir. Yapı ikinci evresi ile birlikte kilise olarak kullanılmış, aynı dönemde yapının etrafında bir mezarlık alanı oluşmaya başlamıştır. Üçüncü ve son evrede ise yapının atriumuna tek nefli bir şapel inşa edilmiştir. I numaralı villanın güneyinde mezarlık şapeli olarak adlandırdığımız avlulu tek nefli bir başka şapel daha bulunmaktadır. Yerleşimde I numaralı villanın kuzeyinde II numaralı villa yer almaktadır. Günümüze avluya ve doğusundaki mekanlara ait kalıntılar ulaşmıştır. II numaralı villa ile aynı dönemde Geç Antikçağ'da yaygın olarak uygulanan sıra tipi bir hamam inşa edilmiştir. II numaralı villa ve hamam daha sonraki evrelerde çeşitli değişikliklere uğrayarak kullanılmıştır. Bu yapıların dışında yerleşimde yeni mekanların inşa edilmiş olduğu da görülmektedir. Kapadokya Bölgesi'nde Geç Antik Döneme ilişkin arkeolojik verilerin azlığı Şahinefendi yerleşimini önemli kılmaktadır. Bu nedenle yerleşim yeri bir bütün olarak ele alınarak tez kapsamında değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

This dissertation focuses on the archeological remains from late antique to the later periods in Sahinefendi Village (Nevsehir). Sahinefendi Village is located in Urgup, Nevsehir. Archeological remains are located on the south side of the village, close to the spring of the Damsa River. This place is called“Orencik”by the villagers. Religious buildings, public baths, houses and graves were discovered in the residential area as a result of the excavations performed by Nevsehir Archaeology Museum between 2002-2005, and 2010-2011. The period in which the village had been constructed and occupied by the villagers, the characteristics of the settlement, the problem of the localization, and the functionality of the buildings in the village throughout that period are evaluated in the dissertation. Furthermore,“Comes domorum per cappadociam”, a foundation specific to Cappadocia that manages the imperial properties in the Roman and Early Byzantine periods, was a subject of evaluation. Here with,the institutions of chorepiscopoi that evolved with the spread of Christianity were dwelt upon with respect to the administrative structures of the residential area. The location where the archeological excavations were carried out is called Sobesos. However, there exist no written document that confirms this name. Accourding to our evaluations Sahinefendi Village was first occupied in the fourth century A.D. The structure that could be dated to the first building phase and to which we refer as no. I is situated in the south part of the village. This two-storied building displays the features of the other upper-class buildings in the same area. The building was used as a church in its second phase and around it was formed a graveyard. In the third and last phase, a single-naved church was built in the atrium of the building. To the south of the building no. I, there exists another single-naved chapel with an atrium, to which we refer as a cemetery chapel. Building II is placed to the north of building I in the residential area. Today visible are the remains of the atrium of the building no. II and of some other buildings to its east. The line-style public bathhouse, as a common type in Late Antiquity, must also date to the same period. Building II and the public bathhouse were used with some modifications during later phases. It is also observed that other new structures were built in the village. The lack of archeological data on the region of Cappadocia in Late Antique period makes Sahinefendi Village extremely important. To this respect, the dissertation aims a thorough consideration and evaluation on the village and its residential area.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    548641

    Şahinefendi (Nevşehir) ve yakın çevresini etkileyen kaya düşmelerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of rock falls affecting the Sahinefendi (Nevsehir) and its close vicinity

    REŞİDE BUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Jeoloji MühendisliğiNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSMAİL DİNÇER

  2. Tez No

    266419

    Başköy ve Bayramhacılı (Kayseri) civarındaki üst miyosen-pliyosen yaşlı karbonatlı ve killi birimlerin jeolojisi, mineralojisi, jeokimyası ve çökelme ortamı

    Geology, mineralogy, geochemistry and depositional environment of upper miocene-pliocene carbonate and argillaceous units around the Başköy and Bayramhacili (Kayseri)

    ERSEL GÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Jeoloji MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAHATTİN KADİR

  3. Tez No

    778875

    Türk romanında karakter inşa süreçleri ve yazarın konumu: (Yeşil Gece-Huzur-Masumiyet Müzesi)

    The process of character development and author's stance in Turkish novel: (Yeşil Gece-Huzur-Masumiyet Müzesi)

    AYŞE NİHAN AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET SAMSAKÇI

  4. Tez No

    217414

    Euripides'in 'Medeia' Adlı Oyunu ve Çağdaş Bir Anlayışla Sahnelenmesi

    Medeia'of Euripides: Staging of the play with Contemprory Understanding

    AYŞEN ÜSTÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Sahne ve Görüntü SanatlarıSelçuk Üniversitesi

    Sahne Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FUAT RAUFOĞLU HACİYEV

  5. Tez No

    262165

    Muhammed Sadık Solakbay ve ilmî şahsiyeti

    Muhammad Sadık Solakbay and scientific personality

    NERMİN KÖKSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    BiyografiAtatürk Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAHATTİN KÖK

Geri Dön