Sorumluluk merkezleri ve transfer fiyatlaması: Bir işletmede uygulama
Responsibility centers and transfer prices: Application in an enterprice
- Tez No: 576597
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜSEYİN AKAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu çalışmada, sorumluluk merkezleri ile birlikte ortaya çıkan transfer fiyatlaması açıklanarak bir işletmede uygulama çalışması ortaya konulmuştur. Çalışmanın amacı, sorumluluk merkezlerine ayrılan işletmelerin merkezler arasındaki mal veya hizmet transferinin nasıl gerçekleştiği hakkında teorik olarak bilgi vermek ve bu bilgiler ışığında transfer fiyatlamasının bir işletmede uygulamasını gerçekleştirerek sorumluluk merkezlerinin ve işletmenin performansını nasıl etkilediğini göstermektir. Günümüzde işletmeler amaçlarını gerçekleştirmek ve bu amaçlar doğrultusunda faaliyetlerini düzenli bir şekilde yürütebilmek için zamanla yapılarını değiştirmek durumunda kalmaktadır. İşletmelerin hızla büyümesi merkezi yönetimi zorlaştırmış ve çeşitli yönetim anlayışlarının ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bunlardan bir tanesi de merkezkaç yönetim anlayışıdır. Merkezkaç yönetim anlayışında işletmeler sorumluluk merkezlerine ayrılmaktadırlar. Sorumluluk merkezleri arasındaki mal veya hizmet transferinde kullanılan transfer fiyatı merkezlerin ve işletmenin performansını doğrudan etkilediği için büyük önem taşımaktadır. Performans değerlemesinin işletmelerin rekabet avantajı sağlamalarında ve belirlenen hedeflere ulaşmada çok büyük katkısının olduğu bilinmektedir. Doğru transfer fiyatlamasının kullanılması, sorumluluk merkezleri ve işletme için etkin performans değerlemesi yapılmasını sağlamaktadır. Dünya ticaretinin yaklaşık olarak % 60'ını gerçekleştiren çok uluslu şirketlerin kolları arasında transfer fiyatlamasının kullanılması ile transfer fiyatlamasına olan ilgi artmış ve hala tartışılan konular arasında yer almaktadır. Bu çalışmada öncelikle merkezi ve merkezkaç yönetim biçimleri üzerinde durulmuş ve merkezkaç yönetim biçimi ile ortaya çıkan sorumluluk merkezleri ve sorumluluk muhasebesi teorik bilgiler ışığında incelenmiştir. Daha sonra transfer fiyatlaması hakkında literatür taraması yapılarak transfer fiyatlamasının gelişimi, ölçütleri, yöntemleri, yöntemlerin karşılaştırılması, transfer fiyatlaması saptama yöntemleri konusunda genel kurallar, başarı koşulları, çok uluslu şirketlerde transfer fiyatlaması ve bazı ülkelerde bu konuya ilişkin yapılan düzenlemelerin üzerinde durulmuştur. Son olarak transfer fiyatlamasını bir işletmede uygulaması gösterilmeye çalışılmıştır. Uygulama çalışmasında işletmede kullanılan alternatif bir transfer fiyatlamasının işletme bünyesinde oluşturulan merkezlerin ve işletmenin performansını etkileyip etkilemediği gözlenmek istenmiştir. Çalışmanın uygulama kısmının oluşturulmasında olay çalışması yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem ile, işletmenin belirli bir zaman dilimindeki faaliyetleri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Transfer fiyatlamasında bütün şartlarda kullanılabilecek bir yöntem bulmak mümkün değildir. Doğru bir transfer fiyatlaması yöntemi seçebilmek için işletme içi ve işletme dışı faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Transfer edilecek aramamülün dış piyasada fiyatının oluşması durumunda kullanılabilecek en uygun yöntem piyasa fiyatı yöntemidir. Piyasa fiyatının belli olmadığı ve yöneticinin bu yöntemi kullanmak istemediği durumlarda pazarlığa dayalı yöntem daha çok tercih edilen yöntemlerdendir. İşletmelerin büyük çoğunluğu ise maliyete dayalı transfer fiyatlaması yöntemini seçmektedir. Çalışmanın uygulama kısmında, işletmedeki aramamül transferi maliyet + kar payı yöntemine göre gerçekleştirilmiş ve bu uygulama sonucunda ortaya çıkan kar rakamı ile mevcut uygulamada ulaşılan kar rakamı karşılaştırılarak bölüm ve işletme performansları arasındaki fark ortaya konulmuştur. Maliyet + kar payı yöntemi ile gerçekleştirilen olay çalışmasında işletmenin mevcut durumundan daha fazla kazanç sağladığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu yöntem bölüm performansları hakkında bilgi sahibi olunabilmesine de imkan vermektedir..
Özet (Çeviri)
This is a study about the practice of transfer pricing between different profit centers in a same company. First, we will research the logistical basics of the displacement of goods between profit centers. Secondly we will use transfer pricing theory for practical transfer pricing purposes and its effect on the overall performance of a firm. For the organizational structure to remain in support of strategy, it has to be adapted from time to time. The sharp quantitative growth of businesses requires different concepts of management. One of these concepts is internal decentralization within the firm in the form of different profit centers. Because of its sheer amount transfer pricing –in relation to the internal exchange of goods and services– has a non negligible impact on the overall performance of the firm. Performance evaluation is understood to contribute in itself to realizing competitive advantages, if not to achieving the company targets themselves. Correct transfer pricing is crucial in performance evaluation of the profit centers and of the company as a whole. International businesses, representing approximately 60 % of world trade, apply transfer pricing. This in itself led to increased attention and disputes about the relative value of the phenomenon. The application of transfer price formation by international enterprises, which achieve near 60 percentages of world trade, led to an increase in attention and disputes of the relative of this theme. To begin with we clarify in this study the concepts of centralized and decentralized forms of management, the profit center concept and corresponding accounting of responsibilities that is. Secondly, we look in to the criteria, methods and basic rules of successful transfer price determination. Furthermore, we research transfer pricing in multinational companies as well as in different countries. Finally we will discuss a practical case. The actual research pertains to observations in practice as to different forms of transfer pricing relating to profit centers and the performance of the company as a whole. For this purpose, we studied in detail all the activities of that company in a specific lapse of time. In transfer pricing for different situations different methods are used. Internal and environmental factors decide which will be the correct method. For example, market prices – if available– are best for moving intermediate goods. If not, then a method of trade is preferred. The majority of companies, however, use prime cost to establish their transfer prices. Our practical case research shows, that movements of intermediate goods between profit centers within a company are accounted for by“cost + contribution towards profit”. Comparing this accounting profit with the real profit, it was possible to determine the difference between the performance of a profit center and the company as a whole. Applying“cost + contribution towards profit”, the company had a better profit performance than without transfer pricing. In addition, transfer pricing between profit centers allows to obtain information about the performance of a profit center.
Benzer Tezler
- Sağlık işletmelerinde sorumluluk muhasebesi ve bölümlere göre raporlama standardı kapsamında transfer fiyatlaması: Bir kamu hastanesinde uygulama
Transfer pricing, within responsibility accounting and reporting standard by departments in health business: Practise in a public hospital
ALİ KAHRAMANOĞLU
Doktora
Türkçe
2017
Sağlık Kurumları YönetimiSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURMUŞ ACAR
- Endüstri işletmelerinde transfer fiyatlama sistemi ve performans ölçümünün stratejik maliyet yönetimi açısından değerlendirilmesi ve bir uygulama örneği
Assesment and an example of transfer pricing system and performance measurement from the view of strategic cost management in the industrial enterprise
SERKAN TERZİ
- Transfer fiyat sistemi ve transfer fiyatlarının doğrusal proglamlama metodu kullanılarak belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
SELİM PAZARÇEVİREN
- Uluslararası transfer fiyatlandırması ve Düzce'de bir uygulama
International transfer pricing and a practice in Düzce
FATMA ALBAYRAK
- Kentsel lojistik tasarımı ve Bursa örneği
Urban logistics design and the example of Bursa
FERHAT ARIKAN
Doktora
Türkçe
2022
Kamu YönetimiMaltepe ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TANYAŞ