Doğu Karadeniz Bölgesindeki tarihi ahşap yapılara yönelik koruma metodolojisinin Icomos kuralları çerçevesinde değerlendirilmesi Rize/Fındıklı/Çağlayan yöresi örneği
An evalution of the preservation metdology for historical wooden buildings in Eastern Black Sea Region based on the Icomos rulesRize/Fındıklı/ Çağlayan region sample
- Tez No: 577223
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜMİT CAFER YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Bu çalışmada; tarihi ahşap yapıların korunmasına yönelik ön analiz ve korunmasına doğru yaklaşımın belirlenmesinde izlenecek yol için; seçilen örnek evde verilerin irdelenmesi konusu çalışılmıştır. Söz konusu evin mimari elemanları yapısal elemanları, bozunma durumları ve direnç özellikleri bakımından analiz edilmiştir. Araştırılan konusu evden alınan numunelerin eğilme, şok ve basınç dirençlerine bakılmıştır. Tarihi ahşap evlerin genel özellikleri ve çalışma alanı olan Doğu Karadeniz bölgesi geleneksel ev tipolojileri belirlenmiştir. Bulunduğu yörede sıkça kullanılan ağaç türleri ve direnç özelliklerine bakılmıştır. Bu çalışma Doğu Karadeniz bölesi, Rize ili, Fındıklı İlçesine bağlı Çağlayan Köyünde yer alan tarihi ahşap yapılar üzerine kurgulanmıştır. Çalışma yöredeki tarihi ahşap yapılara yönelik koruma metodolojisinin ICOMOS kuralları çerçevesinde değerlendirilmesini kapsamaktadır. Bu kapsam doğrultusunda mimari özellikleri ve yapım teknikleri açısından önem taşıyan ve özelliğini günümüze kadar yitirmemiş konaklar incelenmiş olup Uzunhasanoğlu Evi serenderiyle birlikte Doğu Karadeniz kırsal mimarisinin özgün bir örneği olduğu düşünülerek ayrıntılı inceleme kapsamına alınmıştır. Tez çalışmasının ilk aşaması olan literatür araştırmasında koruma, yöre mimarisi ve tarihi üzerine yapılmış olan birçok kitap, tez, makale ve bildiriden faydalanılmıştır. Literatür çalışması ile eş zamanlı olarak yapının mevcut durumunu anlatan proje çizimlerinden de yararlanılmıştır. Yapıdaki hasarlar, kullanılan malzemeler ve farklı dönem ekleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Yapıda anatomik, fiziksel, mekanik ve tahribatsız testler yardımıyla analizler yapılmıştır. Yapılan anatomik incelemede kullanılan ağaç türünün Anadolu Kestanesi (Castanea sativa Mill.)olduğu, trahe ve lif hücrelerinin çeperlerinin ve lümenlerinin muntazam olduğu, herhangi bir bozulmanın olmadığı görülmektedir. Fiziksel ve mekanik özelliklerinde yıllar geçmesine rağmen sağlam kaldığı ve görülen bozulmaların da yılların vermiş olduğu deformasyonların kabul edilebilir sınırlar içinde olduğunu göstermiştir. Yapının sağlamlığını etkileyen kirişler üzerinde yapılan tahribatsız ölçümlerde çatı katı kirişlerinde iç çatlaklar ve çürüklerle karşılaşıldığı, bodrum katında yapılan ölçümlerde çatlak miktarlarının daha fazla olduğu derinliklerinin de daha yoğun olduğu görülmektedir. Yöre sakinleri ve yapı ustaları, marangozları ile kişisel görüşmeler ve anket çalışması yapılmış olup geçmişten ilham alınması gerektiği ve zamanında yapılan işlerin ne kadar doğru yapılmış olduğu görüşü savunulmaktadır. Bu zamana kadar yapılan müdahalelerin ICOMOS kuralları çerçevesinde karşılaştırıldığında gerek yapım tekniği açısından gerekse yapım tekniğinin günümüzde yapılacak yapılara ilham vermesi açısından ICOMOS kurallarına uyumluluk gösteren yönlerinin olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This study was conducted on the historical wooden buildings in the Fındıklı district of the province of Rize in the Eastern Black Sea Region in Turkey. The study includes the analysis of the protection methodology for the wooden buildings in the area within the framework of the rules of ICOMOS (International Council on Monuments and Sites). In parallel to this scope, the study examined townhouses that have significance in terms of their architectural characteristics and building techniques and have not lost their character until today, while among these, the Uzunhasanoğlu House was included in the scope of detailed examination with its serender as it was considered to be a unique example of the rural architecture in the Eastern Black Sea Region. In the literature review, which was the first part of the dissertation work, several books, dissertations, articles and manuscripts on protection, the area's architecture and history were utilized. Project drawings that depicted the current state of the buildings were also utilized simultaneously with the literature review. The damages in the buildings, materials that were used and additions from different periods were investigated in detail. Analyses were carried out on the buildings with the help of anatomical, physical, mechanical and non-destructive tests. As a result of the anatomic examination that was carried out, it was found that the type of the tree that was used was Chestnut (Castanea sativa Mill.), the walls and lumens of the trache and fiber cells were regular, and there was no deformation. When physical and mechanical properties were examined, it was observed that the historical wooden buildings stood intact despite years having passed by, and the damages and deformations that were observed in the buildings were within acceptable limits. In the non-destructive measurements that were made on the beams which affect the strength of the building, it was determined that there were internal cracks and rots in the beams of the top floor, while the amounts and depths of these cracks were more intensive in the basement floor. Individual interviews and surveys were carried out with residents of the area and masters/craftspeople found in the area, and the results supported the view that it is needed to take inspiration from the past, and the structural systems and mastery/workmanship were correct in these historical wooden buildings. When the interventions made so far were compared within the framework of ICOMOS rules, the buildings were found to have aspects that complied with ICOMOS rules in terms of not only their construction technique but also the inspirational status of these techniques for today's buildings.
Benzer Tezler
- Gürcistan'ın acara bölgesinde müzecilik faaliyetleri ve bunların çağdaş müzecilik açısından değerlendirilmesi
Museology activities in Georgia adjara region and its evaluation in terms of contemporary museology
GÜLCAN ÖZBEK
Doktora
Türkçe
2022
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN AYTEKİN
- Doğu Karadeniz bölgesinde geçmişten günümüze vernaküler mimari
Vernacular architecture in Eastern Black Sea region from past to present
ÖMER FARUK BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDE ÖNAL
- Trabzon'un Hayrat, Of ve Sürmene ilçelerindeki köy camileri
The village mosques in the provinces Hayrat, Of and Sürmene of Trabzon
YAVUZ SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYÜP NEFES
- Geleneksel İstanbul konutunda çıkma
Projections in the traditional İstanbul houses
V. GÜL CEPHANECİGİL
- Tarihi yapıların test yöntemleriyle dayanıklılık testlerinin yapılması
Historic structures methods of testing endurance tests
SÜMEYYE KABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Ağaç İşleriKarabük ÜniversitesiMobilya ve Dekorasyon Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEREF KURT