Haneke sinemasının yaralanabilir seyircisi
The vulnerable spectator of Haneke's cinema
- Tez No: 577311
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜÇLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Sosyoloji, Performing and Visual Arts, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Film Çalışmaları, Seyircilik, Yaralanabilirlik, Yaralanabilir Seyirci, Judith Butler, Michael Haneke, Film Studies, Spectatorship, Vulnerability, Vulnerable Spectator, Judith Butler, Michael Haneke
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Sosyoloji ve Metadoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
“Haneke Sinemasının Yaralanabilir Seyircisi”başlıklı bu tez çalışmasında, Avusturyalı yönetmen Michael Haneke'nin filmleri, seyirci, film ve yönetmen arasında etik bir alan açma ve seyirciyi“yaralanabilir”kılma olanakları üzerinden tartışılmıştır. Kullanım şekli her bir disiplinin değişen ihtiyaçlarına göre farklılık gösteriyorsa da yaralanabilirlik, birçok farklı disiplinde önemli bir araştırma alanı olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaralanabilirlik kavramını, yalnızca eşitsiz refah dağılımına ve güvencesizleştirilenlere işaret eden negatif içerimleri ile değil, yaşamın müşterek bir koşulu, bedenlerimizin karşılıklı tabiiyeti ve açıklığı olarak da ele alan Judith Butler'ın yaralanabilirlik üzerine çalışmaları, özellikle sosyal bilimler alanında kavramın daha yaygın bir şekilde kullanılmasına yol açmıştır. Buna rağmen film çalışmalarında yaralanabilirlik konusunda yapılan çalışmalar sınırlı sayıdadır ve bu çalışmaların büyük çoğunluğu, yaralanabilir karakterlerin temsiline odaklanmaktadır. Önceki çalışmalardan farklı olarak, bu çalışmada yaralanabilirlik, seyircinin bedenlenmiş seyir deneyimi ile ilişkisi üzerinden, yaralanabilirin temsilinden seyirci yaralanabilirliğine ve formun kırılganlığına tahvil edilerek tartışmaya açılmıştır. Bunun için öncelikle, bu çalışmada ortaya atılan“yaralanabilir seyirci”kavramının hem seyircilik hem de yaralanabilirlik alanındaki kuramsal dayanakları detaylı bir şekilde tartışılmıştır. Yaralanabilir seyirci üzerine düşünmeyi mümkün kılan üç seyircilik modeli (klasik, bedenlenmiş, etik) karşılıklı diyaloğa sokulmuştur. Bedenlenmiş seyircilik kuramları ve film fenomenolojisinin, yaralanabilirlik ile seyircilik tartışmalarını bir arada düşünebilmek adına önemli bir imkan yarattığı düşünüldüğü için bu kuramın seyirci tasavvurunun, etik bir seyirciliğe nasıl alan açtığı ve klasik seyircilik kuramının seyircisi ile arasında ne gibi kopuş ve süreklilikler barındırdığı ele alınmıştır. Çalışmanın yaralanabilirliğe ayrılan bölümündeyse, Butler'ın kurucu toplumsallık, yaralanabilirlik ve çerçeve tartışmaları yakından incelenmiş, bu tartışmaların film çalışmaları ve seyircilik üzerine düşünebilmek adına barındırdığı potansiyel değerlendirilmeye çalışılmıştır. Haneke sinemasının yaralanabilir seyircisi ve Haneke'nin, seyirciyi yaralanabilir kıldığı iddia edilebilecek biçimsel tercihlerinin ele alındığı son bölümde ise, Haneke sinemasındaki gibi formun kırılganlaştırıldığı bir seyir deneyiminin, bizatihi seyirciyi yaralanabilirliğe açan bir tecrübe olduğuna, bu tecrübenin seyirci için kendi bedenlenmişliği, yaralanabilirliği ve yaralanabilirliğin eşitsiz dağılımı üzerine bir tefekkür imkanı doğurabileceğine işaret edilmiştir.
Özet (Çeviri)
My thesis,“The Vulnerable Spectator of Haneke's Cinema”, analyzes the Austrian director Michael Haneke's films with a view to discover possibilities for opening an ethical space between the spectator, the film and the director, and for making the spectator“vulnerable”. Although its uses differ according to the changing needs of each discipline, vulnerability is an important research area in many different disciplines. Particularly in the field of social sciences, Judith Butler's works on vulnerability have led to a more widespread use of the concept, which addresses not only the negative implications of vulnerability, such as precariousness and unequal distribution of welfare, but also a common condition of life, the mutual dependency and openness of our bodies. Nevertheless, the number of studies on vulnerability in film studies is limited, most of them focusing on the representation of vulnerable characters. In contrast to the earlier studies, this study explores vulnerability by way of looking at the relationship of the spectator with her embodied film experience. In this study, vulnerability is transferred from the representation of the vulnerable to the spectator's vulnerability and the fragility of cinematic form. This study first discusses the theoretical foundations of the concept of the“vulnerable spectator”in the fields of spectatorship and vulnerability. The study brings into dialogue three models of spectatorship (classical, embodied, ethical) to propound the concept of the vulnerable spectator. Theories on embodied spectatorship and film phenomenology present an important opportunity for contemplating spectatorship and vulnerability together. Therefore, the study examines how these theories' understanding of the spectator opens a space for ethical spectatorship and what the ruptures and continuities between this understanding and the spectator in classical spectatorship theory might be. In the part of the study where vulnerability is discussed, Butler's discussions on vulnerability and frame are examined closely with a view to evaluate their potential to think about film studies and spectatorship. The final part of the study discusses Haneke's vulnerable spectator and his formal choices, which can be claimed to make the spectator vulnerable. The film experience, as the promise of Haneke's cinema where cinematic forms are made fragile, is an experience that opens the spectator to vulnerability. Therefore, this experience may allow for a consideration of the spectator's own embodiment, shared vulnerability and unequal distribution of vulnerability.
Benzer Tezler
- Michael Haneke sinemasının Auteur kuram çerçevesinde analizi
Analysis of the cinema of Michael Haneke from perspective Auteur theory
FATİH DİREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü SanatlarıOrdu ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEVİT YAVUZ
- Michael Haneke'nin film teorisi ve dramatik düşünce tarihi ile olan ilişkisi
Michael Haneke's film theory and it's relations with dramatical history of thought
YAVUZ AKYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Sahne ve Görüntü SanatlarıKadir Has ÜniversitesiFilm ve Drama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇETİN KEMAL SARIKARTAL
- The presentation of evil in the cinema of Michael Haneke: An Arendt-centered approach
Michael Haneke sinemasında kötülüğün sunumu: Arendt merkezli bir yaklaşım
İREM KARGIOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Bilgi ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP TALAY TURNER
- Michael Haneke sinemasında suç temasının simülasyon kuramı ile ilişkileri bağlamında yeniden değerlendirilmesi
Re-critisizing the guilt theme in Michael Haneke's films, based on its relationships to simulation theory
ÖZGEN ALPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
SosyolojiAnadolu ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DAVUT ALPER ALTUNAY
- Psikanalitik kuram perspektifinden sinemada gerçeği Haneke filmleri ile görmek
Seeing reality in cinema through Haneke films from the perspective of psychoanalytic theory
ALİ ÜSTDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ EMRE BİLİS