MÖ III. binyıl Doğu Anadolu Bölgesi'nin ölü gömme gelenekleri ve mezar tipleri
3RD millennium bc burial traditions and grave types of the Eastern Anatolian Region
- Tez No: 577400
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET IŞIKLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Arkeoloji, Anthropology, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 902
Özet
Doğu Anadolu Bölgesi geniş yüzölçümüne sahip toprakları içerisinde yüksek dağları, yüksek yaylaları ve alçak düzlükleri, derin vadileri içeren önemli bir coğrafyaya sahiptir. Bu coğrafya zorlu topraklarında birçok arkeolojik keşfi saklamaktadır. Suriye-Mezopotamya, Kafkaslar, İran ve Orta Anadolu kültürleriyle doğrudan kurulan iletişim sayesinde bölge genelinde zengin arkeolojik bir geçmiş geride kalmıştır. Jeostratejik konumu sayesinde Paleolitik dönemlerden günümüze kadar farklı toplulukların, halkların, kültürlerin ve medeniyetlerin izlerine bölgenin içerisine serpiştirilmiş düzlüklerde ulaşmak mümkündür. Bu tez çalışmasında Doğu Anadolu Bölgesi içerisinde sınırlı sayıda tespit edilen, kazılan ve raporları yayımlanan MÖ III. binyıla ait mezar veya mezarlıklar konu edilmiştir. Bu mezar/mezarlıkların verileri analiz edilerek çoklu korelasyon yöntemiyle bölgenin ölü gömme gelenekleri ve mezar tipleri aydınlatılmaya çalışılmıştır. Bölge arkeolojisinin neredeyse unutulmuş bir yanı olan bu binyıllık sürecin ölü gömme geleneklerini aydınlatan mezarların yeri, konumu, höyükteki yerleşimle varsa bağlantısı (kronolojik), mezar tipleri, türleri (intramural-extramural), yönleri, düzeni, hediyeleri, gömü sayısı, ölülerin yatırılış şekilleri, gömü tarzlarına (kremasyon-inhumasyon) göre ayrıntılı olarak ele alınmaya çalışılmıştır. Doğu Anadolu Bölgesinde tespit edilen MÖ III. binyıla ait mezarlar ve içerisinde ele geçen eserler çevre coğrafyalarla iletişim halinde olunduğunu göstermektedir. Uruk kültürü kadar olmasa da MÖ III. binyıl içerisinde bölgenin büyük ve kapsamlı bir ticari ağa sahip olduğunu mezar buluntularından söylemek mümkündür. Söz konusu iletişim sayede bölgeye ulaşan yeni fikirler, teknolojiler ve inançlar mezarlarda çok büyük izler bırakmıştır. Çalışmada özgün tablolar, grafikler ve haritalar hazırlanarak ulaşılan bu sonuçların tamamı somutlaştırılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Eastern Anatolia Region is an important geography containing high mountains, high plateaus and low plains, deep valleys in its lands with a wide surface. This geography hides many archaeological discoveries in its harsh lands. A rich archaeological past was left behind in the region due to the direct contact with the Syrian-Mesopotamian, Caucasian, Iranian and Central Anatolian cultures. With its geostrategic location, it is possible to find the traces of different communities, peoples, cultures and civilizations from the Palaolithic Period to today in the plains all around the region. In this thesis study, we discussed the graves and graveyards of 3rd millennium BC that were discovered in limited numbers in Eastern Anatolia and were excavated and reported. By analyzing the data of these graves/graveyards by the multiple correlation method, we tried to clarify the burial traditions and grave types of the region. We tried to deal in detail with the graves that illuminate the burial traditions of the process of this millennium, which is an almost forgotten side of the region's archaeology, according to their place, location, connection with the settlement at the burial mound if any (chronological), grave types (intramural-extramural), directions, layout, gifts, burial numbers, how the dead were laid and burial styles (cremation-inhumation). The graves of the 3rd millennium BC detected in the Eastern Anatolia Region and the artefacts discovered in them show that they were in contact with the surrounding geographies. It is possible to say by the grave findings that the region had a large and comprehensive commercial network in the 3rd millennium BC, although not as much as the Uruk culture. The new ideas, technologies and beliefs reaching the region with said communication have left great marks on the graves. In the study, we tried to materialize all of these results by preparing original tables, graphs and maps.
Benzer Tezler
- Doğu Trakya'da orta kalkolitik dönem mimarisi: Aşağı pınar 5. tabaka mimarisi ve yerleşme düzeni
Middle chalcolithic architecture in Eastern Thrace: Architecture and settlement pattern of layer 5 at Aşağı Pınar
ERMAN ERTUĞRUL
- Van Gölü çevresinde başlangıcından MÖ III. binyıl sonuna kadar arkeolojik bulguların değerlendirilmesi
Evaluation of archaeological findings around the Lake Van from the most beginning to the end of the third millennium BC
SİNAN KILIÇ
Doktora
Türkçe
2022
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Larican Kurganları'nın seramik buluntuları ışığında İran Azerbaycanı'nın çevre kültürlerle ilişkileri
In the light of the ceramic findings of Larican Kurgans the relations of Iranian Azerbaijan with environmental cultures
ALİREZA GHOUCHI
Doktora
Türkçe
2019
ArkeolojiAnkara ÜniversitesiProtohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRİ KULAKOĞLU
- Orta Kazakistan'daki (Saryarka) MÖ II. bin yıl mezar kompleksleri
Funeral complexes of Central Kazakhstan of the 2nd millennium BC
SERGAZY SAKENOV
- Daskyleion arkeolojik alanı doğu ve güney nekropollerinden ele geçen bir grup metal buluntu üzerine arkeometrik incelemeler
Archeometric studies on a group of metal finds from the east and south necropolises of Daskyleion archaeological area
ATALAY KARATAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ArkeolojiGazi ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ AKIN AKYOL