Aracı ve düzenleyici etkilerin modellenmesi
Modeling of mediator and moderator effects
- Tez No: 578169
- Danışmanlar: PROF. DR. PINAR ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoistatistik, Biostatistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Değişkenlerin birbirleri üzerine etkilerinin araştırılması, istatistiksel yöntemlerin en sık kullanıldığı alanlardan birisidir. Korelasyon analizi, regresyon analizi gibi pek çok farklı yöntem değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesinde kullanılmaktadır. Ancak değişkenler arasındaki etkiler doğrudan olmayabilmekte ve dolaylı etkiler gözlenebilmektedir. Ayrıca değişkenler arasındaki ilişki üçüncü değişkenin varlığına bağlı olarak da meydana gelebilmektedir. Böyle durumlarda ilişkinin iyi analiz edilmesi ve ilişkide yer alan farklı değişken rollerinin doğru adlandırılması gerekir. Pek çok araştırmada bağımsız değişken ile bağımlı değişkenin ilişkisini etkileyen dolaylı bir değişkenin varlığı tespit edilse bile bu değişkenin tanımı yanlış yapılabilmektedir. Bağımsız ve bağımlı değişkenle olan ilişkilerine göre ilişkide yer alan üçüncü değişkenlere aracı (mediator) ve düzenleyici değişken (moderator) adı verilmektedir. Araştırmalarda bu iki değişken sıklıkla birbirine karıştırılmaktadır. Bu tezin temel amacı, aracı ve/veya düzenleyici değişkenlerin araştırmalarda rahatça ayırt edilebilmesini sağlamak ve bu değişkenlerin analizinde kullanılacak test yöntemlerinin seçiminde yol göstermektir. Bu doğrultuda tez çalışmasında aracı ve düzenleyici değişkenlerin tanımları yapılmış, aralarındaki farklara değinilmiştir. Ayrıca çalışmada benzetim çalışması yapılarak, aracı ve düzenleyici değişkenlerin varlığı ve etkilerinin analizi için kullanılan yöntemler karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçların, literatürde yer alan sonuçlar ile uyumlu olup olmadığı incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Examining the effects of the variables on each other is one of the research fields in which statistical methods are most frequently used. Various methods such as correlation analysis, regression analysis are used in investigating the relationship between variables. Yet, the connections between variables may not be directly and indirect effects may be observed. Moreover, relationship between variables may occur due to a third variable. In such circumstances, the relationship should be analyzed well and different variable types involved should be named correctly. Even though an indirect variable is determined which affects the relationship between the independent variable and dependent variable, the indirect variable may be defined wrongly. The third variables which take place in the relationship are defined as mediator or moderator according to their relationship between dependent and independent variables. These terms are frequently mixed in researches. The main purpose of this thesis is to ensure that the mediator and / or regulatory variables can be easily distinguished in research and guide the selection of test methods to be used in the analysis of these variables. In this thesis study, mediators and moderators are introduced, the differences between them are discussed and the methods used to analyze the effects of these variables are examined. In addition, mediators and moderators as well as methods used to analyze their effects are compared in the study by carrying out a simulation study. Whether the results obtained from our study are consistent with the literature were also examined.
Benzer Tezler
- Yapısal Eşitlik Modellerinde aracı ve düzenleyici etkilerin modellenmesi
Modeling of mediator and moderator effects in Structural Equation Models
ARCAN TIĞRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyoistatistikHacettepe ÜniversitesiBiyoistatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR ÖZDEMİR
- Örgütsel destek ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin etkisi: Otel işletmelerine yönelik bir araştırma
The effect of psychological capital on relationship between organizational support and organizational identification: A research on hotel businesses
ERTUĞRUL DÜZGÜN
Doktora
Türkçe
2017
TurizmGazi ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YEŞİLTAŞ
- Modeling brokerage firm behavior in borsa istanbul using inverse reinforcement learning
Ters pekiştirmeli öğrenme yöntemiyle aracı kurum davranışlarının modellenmesi
KUBİLAY KARAÇAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiVeri Mühendisliği ve İş Analitiği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YASİN ULUKUŞ
- Exploring enterprise risk management dynamics: Unraveling its impact on competitive advantage with the mediating role of organizational performance and the moderating role of innovation
Kurumsal risk yönetimi dinamiklerini keşfetme: Kurumsal performansın aracılık rolü ve inovasyonun moderatör rolü ile rekabet avantajı üzerindeki etkisinin ortaya çıkarılması
SALAH MAHMOOD YAHYA ABDULLAH
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Aktüerya BilimleriKarabük Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AKRAM ALHAMAD
- VHS-Betamax rekabet vakasının mactor yaklaşımı ile modellenmesi
Modeling VHS-Betamax competition case with mactor approach
REMZİYE NUR TARLAKAZAN HAMZA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇKİN POLAT