Geri Dön

Genç yetişkinlik dönemindeki bireylerin beş faktörlü kişilik özellikleri ile beden algısı ve yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

An investigation into the relationship between the five factor personality traits and body perception and life satisfaction levels in young adult individuals

PDF İndir

  1. Tez No: 579820
  2. Yazar: ASLIHAN KAYA ŞEN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP ÇAKICI ALPARSLAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 109

Özet

İnsanların neden birbirinden farklı oldukları, aynı olaylar karşısında neden farklı tepkiler verdikleri psikoloji tarihi içinde her zaman önemli sorular olarak görülmüş ve kişilik konu başlığı altında sürekli araştırılmıştır. Kişilik insanlık tarihi boyunca üzerine hipotezler üretilmiş, düşünürler ve bilim insanları tarafından farklı tanımlanmış ve ele alınmıştır. Günümüzde de üzerine fikir birliği yapılmış bir tanım yoktur ve kişiliği tanımlayan birbirinden farklı kişilik kuramları bulunmaktadır. Fakat bu tanımlamaların ortak öğeleri göz önüne alındığında kişiliği“bireyi diğer insanlardan ayıran, kişiye özgü, tutarlı ve kalıplaşmış özellikler bütünü”olarak ifade etmek mümkündür. Son yıllarda psikologlar beş faktörlü kişilik yapısı üzerine yoğunlaşmışlardır. Beş faktör kişilik modeli, kişiliğin beş genel boyutunu ve bu boyutların içerdiği özgül kişilik özelliklerini konu almaktadır. Uzmanlar tarafından kabul gören beş faktör modeli kişilikteki bireye has farklılıkları göz önüne almakta ve kişilik özelliklerinin önemli bir sınıflamasını yapmaktadır. Modelin beş temel faktörü: dışadönüklük, nevrotiklik(duygusal dengesizlik), gelişime-deneyime açıklık, öz disiplin(sorumluluk) ve yumuşak başlılık(uyumluluk)tır. Araştırmanın temelini oluşturan bir diğer konu olan beden algısı da, insanın kişiliğiyle yakından ilişkilidir. Depresif bir kişiliğe sahip olmanın, kendine güvensizliğin ve mükemmeliyetçi kişilik örüntüsünün beden algısına yönelik olumsuz tutumlarla ilgili olduğu üzerinde durulmaktadır. Bir bütün olarak beden algısı bireyin dış görünüşü, bedensel işlevleri ve diğer özellikleriyle ilişkili algısından meydana gelmektedir. Bu algı oluşurken kişinin içsel duyumlarından, hayal dünyasından, tecrübelerinden ve diğer kişilerden aldığı geri dönütlerden etkilenerek şekillenmektedir. Bireylerin ergenlik çağı bitiminde; cinsiyetine uygun toplumsal rolü gerçekleştirme, iki cinsiyetle de yakın ilişkiler kurabilme, duygusal bağımsızlığa erişme, ahlaki sistem elde etme, mesleğe ve aile kurmaya hazır olma, bedenlerini kabul etme hedeflerini başarmaları beklendiği düşünüldüğünde, bedensel doyumla ilişkili olan beden algısı kişinin ruh sağlığında önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle son dönemlerde medyanın da etkisiyle uzmanlar bireylerde olumsuz beden algısı temelli bir çok problemle karşı karşıya gelmektedir. Bu problemlere yaklaşımda farklı bir bakış açısı kazandırmak adına beden algısının, kişilik özellikleri ve yaşam doyumuyla araştırılması kuşkusuz literatüre olumlu katkı sağlamaktadır. Bireyin yaşamında önemli yere sahip konulardan biri de yaşamdan aldığı keyif, doyumdur. Doyum kişinin hayattan beklentileri, istekleri ve gereksinimlerini kapsar. Yaşam doyumu ise kişinin sahip olmak istediğiyle sahip olduğu arasında yaptığı karşılaştırma sonucunda hissettiğidir. Yaşam doyumu kavramı, yetişkin bireylerde olduğu gibi gençlerde de psikolojik iyi oluşun temel göstergelerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu doğrultuda bireylerin, beş faktörlü kişilik özelliklerinin beden algıları ve yaşam doyumları üzerinde ne tür bir etkiye sahip olduğu tez çalışmasının ana amacını oluşturmaktadır. Literatürde bu değişkenler üzerine birbirinden bağımsız çalışmalar bulunurken birlikte incelenen çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu bilgiler ışığında tez çalışmasının birinci bölümü; giriş, problemin tespiti, çalışmanın amacı, araştırmanın yöntemi ve ünite planından oluşmaktadır. Tezin ikinci bölümünde öncelikle kişilik kavramı ve çeşitli kuramlara göre kişiliğin tanımları verilmekte daha sonra beş faktörlü yapının tanımı yapılmaktadır. Beş faktörlü yapıyı oluşturan değişkenler teker teker açıklanıp zıt kutuplarıyla ortaya konulmaktadır. Tezin üçüncü bölümünde tezin diğer ana gövde konularından beden algısı ve yaşam doyumuna değinilmektedir. Bu çerçevede önce beden algısı olgusuna ilişkin kavramsal bir bakış açısı getirilmiş, daha sonra beden algısının boyutları ve etkileyen faktörleri incelenmiştir. Ardından yaşam doyumu kavramı üzerinde durulmuş ve bu kavramı etkileyen faktörler açıklanmaya çalışılmış ilgili kuramlar belirtilmiştir. Tezin dördüncü bölümü ise araştırmadaki bu ikinci ve üçüncü bölümde bahsedilen teorik varsayımların bireyler üzerindeki yansımasını ölçmek amacıyla yapılan bir çalışmaya dayandırılmıştır. Bu araştırma İstanbul Arel Üniversitesi'ndeki 370 öğrenciye uygulanmıştır. Bu çerçevede araştırmanın bulgularına geniş bir şekilde yer verilmektedir. Son olarak araştırmanın son bölümünde ise elde edilen sonuçlara ilişkin bulgular yer almaktadır. Bu bulgulara göre beş faktör kişilik özellikleri, beden algısı ve yaşam doyumu çeşitli demografik özelliklerle (cinsiyet, yaş, anne ve baba eğitim düzeyi, algılanan aile ekonomik durumu) anlamlı ilişki içermektedir. Nihayetinde araştırma sonucu elde edilen bu bulgular ortaya konularak, literatürdeki araştırmalar da dikkate alınarak yorumlanmaktadır.

Özet (Çeviri)

“Why are human beings different each others?”and more specifically,“Why do human beings display different reactions to the same incident?”–these are questions that have been deemed significant throughout the history of psychology, and have constantly been studied in the field of personality. Throughout history, thinkers and scientists have produced hypotheses, and developed different definitions and approaches regarding the concept of personality. Even today, no consensus has been reached on the definition of personality, and there are different theories of personality defining the concept. However, when the common elements of these definitions are taken into consideration, it is possible to define personality as“the totality of consistent and structured traits, specific to each individual, setting each individual apart from others”. In recent years, psychologists have focused on what has come to be known as the five factor personality structure. The five factor model of personality is about the five broad dimensions of personality, and the specific personality traits they involve. The generally accepted five factor model takes into consideration individual differences and applies a significant taxonomy of personality traits. The five fundamental factors of the model are: extraversion, neuroticism, openness to experience, agreeableness and conscientiousness. Another aspect which forms the basis of this investigation is body perception, and is also closely related to personality. A depressive personality, lack of self-confidence and a perfectionist personality pattern have all been linked to negative attitudes regarding body perception. Body perception as a whole consist of individual's appearance, bodily functions and perception related to other qualities. Inner sensations, imagination, experience and feedback from others contribute to the shaping of this perception. By the end of adolescence, individuals are expected to have successfully completed the goals of realizing a social role appropriate to their gender, establishing close relationships with both genders, reaching emotional independence, establishing a moral system, preparation for professional career and forming a family and accepting their bodies; therefore, in view of such expectations, body perception, in relation to bodily satisfaction, occupies an important place regarding the mental health of the individual. Especially in recent years, with the added influence of the media, specialists have been confronted with a multitude of problems based on negative body perception in individuals. There is no doubt that the investigation of the abovementioned multitude of problems in tandem with personality traits and life satisfaction will introduce a fresh viewpoint and make a positive contribution to literature in the field. Pleasure and satisfaction from life constitute an important aspect of the individual's life. Expectations from life, desires and needs are all within the scope of satisfaction. Thus, life satisfaction is the sensation as a result of the comparison between what the individual wants to possess, and what the individual does possess. An assessment regarding life satisfaction is one of the fundamental indicators of psychological well-being not only among adults but also among young people. Along such lines, the main objective of this thesis is to investigate the nature of the impact of five factor personality traits on body perception and life satisfaction. There are independent studies on these variables, however, there are few if any which focus on collective impact of these variables. In the light of this background information; the first chapter of this thesis will feature the introduction, the identification of the problem, the objective of the study, the methodology of the investigation and a unit plan. The second chapter of the thesis firstly focuses on the concept of personality, examines the various definitions of personality according to different theories, then concluding in the definition of the five factor structure. Each variable constituting the five factor structure is explained, and its opposite poles are presented. The third chapter of the thesis addresses body perception and life satisfaction, the other fundamental issues of the thesis. In this framework, first a conceptual viewpoint is developed regarding the phenomenon of body perception, and this is then followed up by an examination of the dimensions of body perception and influencing factors. Further in the chapter, the concept of life satisfaction is discussed, while factors influencing this concept are explained in view of related theories. The fourth chapter of the thesis addresses is based on a survey conducted to measure the reflection of the theoretical assumptions outlined in chapters two and three. The survey was carried out with 370 students at Istanbul Arel University. The chapter presents the extensive findings of the study. Finally, the last chapter of the study presents the results of the survey. According to the findings of the survey, there is a meaningful relationship between five factor personality traits, body perception and life satisfaction on the one hand, and various demographical traits (gender, age, parents' education levels and perceived economic level of the family) on the other hand. In the final section of the thesis, the results of the survey are presented and interpreted in view of previous research in the same field.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    594312

    Kişilerarası yetkinlik ve sosyal medya tutumlarının duygusal zeka ve kişilik bağlamında incelenmesi

    The predictive power of the personality and emotional intelligence of interpersonal competence and social media attitudes

    TUĞÇE ARICAN KÖLE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLAL ÇELİK

  2. Tez No

    767158

    Ergenlikten beliren yetişkinliğe geçişte intihar davranışının gidişi ve gelişimsel bağlamı: Boylamsal bir çalışma

    Progress and developmental context of suicide behavior in the transition from adolescence to adulthood: A longitudinal study

    HAZAL YAĞMUR YILANCIOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    PsikiyatriEge Üniversitesi

    Çocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TEZAN BİLDİK

    PROF. DR. ŞEBNEM PIRILDAR

  3. Tez No

    757851

    Obezite hastalarında yaşam kalitesi ve anksiyete ilişkisi

    Quality of life in obesity patients and relationship with anxiety

    SEYİTALİ SİNAN DAĞBAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Bağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL ERYILMAZ BEYTAŞ

  4. Tez No

    801148

    Benlik bilinçliliği ve kendini nesneleştirme arasındaki ilişkide beş faktör kişilik özelliklerinin aracı rolü

    The mediating role of five factor personelity dimensions on the relationship between self-consciousness and self-objectification

    MERVE DUYGU TÜRKYILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    PsikolojiKırıkkale Üniversitesi

    Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİROL ALVER

  5. Tez No

    528800

    Ebeveyn yoksunluğu yaşayan bireylerde aşkınlık, kendini toparlama gücü ve iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi

    The investigation of relationships among transcendence, resilience and well being in people with parental absence

    MEHMET BERKAY ÖZÜNLÜ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GALİP YÜKSEL

Geri Dön