Çağatay Türkçesinde söz dizimi (Uygur harfleriyle yazılmış Çağatayca Seyfü'l Mülûk hikâyesi, Mecâlisü'n-Nefâyis ve Tezkire-i Evliyâ'nın Çağatay Türkçesi çevirisi örneğinde)
Syntax in chagatai (In the example of written in Uighur Alphabet Seyfü'l Mülûk story, Mecâlisü'n-Nefâyi̇s and chagatai translation of Tezkire-i Evliyâ)
- Tez No: 581292
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR ÖZTÜRK, DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Çağatay Türkçesi, Söz Dizimi, Sentaks, Uygur Harfli Seyfü'l Mülûk Hikâyesi, Mecâlisü'n-Nefâyis, Tezkire-i Evliyâ, Chagatai, Syntax, Wrıtten In Uıghur Alphabet Seyfü'l Mülûk Story, Mecâlisü'n-Nefâyis, Chagataı Translatıon of Tezkire-i Evliyâ
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ordu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
15. yüzyıldan 20. yüzyıla dek Doğu Türklüğünün konuşma ve yazı dili olarak kullanılan Çağatay Türkçesi üzerine bugüne kadar pek çok çalışma yapılmıştır. Ancak bu çalışmalar arasında Çağatay Türkçesinin söz dizimine dair yapılan çalışmalar oldukça azdır.“Çağatay Türkçesinde Söz Dizimi (Uygur Harfleriyle Yazılmış Çağatayca Seyfü'l Mülûk Hikâyesi, Mecâlisü'n-Nefâyis ve Tezkire-i Evliyâ'nın Çağatay Türkçesi Çevirisi Örneğinde)”başlıklı bu çalışma Çağatay Türkçesinin dil özelliklerini yansıtan üç eseri karşılaştırarak, dönemin söz dizimsel özelliklerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla birlikte Türk dilinin zengin edebî eserleriyle dolu ve Özbekçenin temel taşı olan Çağatay Türkçesinin söz dizimine dair yorumlamalarda bulunarak; yapılacak olan diğer çalışmalara söz dizimsel bakımdan destek olmak ve Çağatay Türkçesine farklı bakış açıları kazandırmak esastır. Elbette ki asırlarca etkisini göstermiş, İslamî Orta Asya Türk Edebiyatının üçüncü evresi olarak kabul edilen Çağatay edebiyatına ait eserler, incelemiş olduğumuz üç eserle sınırlı değildir. Ancak seçtiğimiz bu üç eser Çağatay Türkçesinin farklı dönemlerinde yazılan ve farklı dil özellikleri içeren eserlerdir. Çalışmamızın yöntemini belirlerken Leyla Karahan'ın“Türkçede Söz Dizimi”adlı eseri esas alınmıştır. Bu çalışma ile Çağatay Türkçesine farklı açıdan yaklaşılarak, bundan sonraki yapılacak farklı söz dizimsel çalışmalara yol açmak en büyük gayemizdir.
Özet (Çeviri)
A lot of studies done about Chagatai which was used as East Turkishness's spaken and written languge from 15 century abbreviation to 20 century. However, among these studies doneon the syntax of Chagatai are quite a few. This study, titled as Syntax in Chagatai ( In The Example Of Chagatai Translation Which Written İn Uighur Alphabet Seyfü'l Müluk Story, Mecalisü'n-Nefâyis and Tezkire-i Evliyâ) comparing three Works in which Chagatai's language praperties used, done to state sytactic features. In line with this purpase, making interpretations, Chagatai's syntax which are the corner stone of Uzbek Language, and full of Turkish Literary Works, it is essential to support other studies, in terms of sytactic view and brng in different point of views to Chagatai By all means, the Works belonging to Chagatai Literature which had effect for centuries, and accepted to be the third phase of Islamic Middle Asia Turkish Literature are not limited with these three Works chasen are the pieces written in differet term of Chagatai and including different language properties. While finding the method of our work, Leyle Karahan's“Syntax in Turkish”was taken as an example. Through this work, while appoaching Chagatai from a different view, leading to different syntactic studies is our greatest goal.
Benzer Tezler
- Uygur harfleriyle yazılmış Çağatayca Seyfü'l-Mülȗk hikâyesi'nin transkripsiyonu, çevirisi ve sözlüğü
The transcription, translation and the dictionary of the Chagatai story written with Uighur script'Seyfü'l-Mülûk'
HÜLYA UZUNTAŞ
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL SERTKAYA
- Çağatay Türkçesiyle yazılmış Kâbûs-nâme tercümesi (İnceleme-transkripsiyonlu metin-dizin-ekler dizini)
Kabus-name translation written in Chagatai (İnvestigation-transcribed text-indeks-attachments indeks)
MUHSİN UYGUN
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TOKER
- Türkiye Türkçesinde ki'li birleşik cümle üzerine bir inceleme
A study on complex sentences built with 'ki' in Turkish
ECE ÇOHADAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYATİ DEVELİ
- Zafe-nâme-i Emîr Temür (1A-50B Varaklar) (inceleme-metin-dizin)
Tercume-i Zafer-name of Emir Temur (1A-50B Sheets) (examination-text-index)
AYŞE KİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
- Nadire Divanı (İnceleme-metin-dizin)
Divan of Nadire (Analysis-text-index)
ZAMİRAKHON KHALMATJANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAİDBEK BOLTABAYEV