Paleolitik Çağ'da Güneybatı Marmara
The Paleolithic of Southwestern Marmara Region
- Tez No: 581965
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEMRA YILDIRIM BALCI, DR. ÖĞR. ÜYESİ BERKAY DİNÇER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Öncesi Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 306
Özet
Paleolitik Çağ insanlarının Eski Dünya'daki yayılımında zorunlu geçitlerden biri olan Anadolu, farklı ekolojik özelliklerdeki coğrafi birimlere ayrılmaktadır. Bu çalışmanın coğrafi sınırları, Anadolu yarımadasının kuzeybatı ucunda ve Marmara Bölgesi'nin güneybatısında konumlanan Çanakkale-Balıkesir çevresidir. Geniş vadi sistemleri ve ovalardan oluşan bölgenin kuzeyinde Marmara Denizi, batısında ise Ege Denizi yer alır. Pleyistosen süresince yaşanan iklim salınımları, bir iç deniz olan Marmara Denizi'nin su seviyesini çok daha fazla etkilemiştir; ancak Marmara Denizi hiçbir zaman Anadolu ile Balkan coğrafyaları arasında aşılması imkansız bir engel durumunda olmamıştır. Anadolu ve Yunanistan yarımadaları ise, soğuk dönemlerde, neredeyse Üst Pleyistosen'in başlarına kadar geniş karasal köprüler ile birbirine bağlılığını sürdürmüştür. 1980'li yıllarda bölgede yapılan ilk sistematik yüzey araştırmaları ile birlikte çok sayıda Paleolitik Çağ buluntu yeri tespit edilmiştir ve ulaşılan buluntular İÜ Prehistorya Laboratuvarı koleksiyonunda yer almaktadır. Bu tez çalışmasının çerçevesinde, Çanakkale ve Balıkesir'de tespit edilmiş olan yontmataşlar, hammadde ve teknolojik-tipolojik özellikleri bakımından incelenmiştir. Çalışmanın öncelikli amacı, bölgenin Paleolitik yontmataş geleneklerini tanımlamaktır. Araştırmanın yöntemleri arasında, 2017 yaz sezonunda Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü'nün desteği ile bölgede yapılan yeni bir arazi çalışması yer almaktadır. Çalışma kısa süreli olsa da yeni buluntu yerleri de tespit edilmiştir. Buluntu yerleri jeolojik açıdan in situ değildir ve fen bilimsel yöntemlerle tarihleme yapmak mümkün olmadığından, buluntuların teknolojik ve tipolojik özelliklerine bağlı olarak göreli tarihlendirme yapılmıştır. Çanakkale ve Balıkesir illerinde, genel toplamalar ve tekil buluntu yerlerinin haricinde toplam 35 farklı Paleolitik buluntu yeri tespit edilmiştir; bunlar eklendiğinde ise bu sayı 43'e çıkmaktadır. Paleolitik Çağ süresince asıl iskânın Orta Paleolitik dönemde olduğu, buluntuların yoğunluğu ve çeşitliliği dolayısıyla anlaşılmaktadır. Orta Paleolitik buluntulardaki teknolojik ve tipolojik çeşitlilik, neredeyse tüm buluntu yerlerinde görülmektedir. Alt Paleolitik ve Üst Paleolitik dönem buluntuları az orandadır. Alt Paleolitik dönem teknolojileri satır ve kıyıcılar ile daha az sayıdaki iki yüzeylilerle temsil edilmektedir ve bunlar Yenice Ovası ile Gönen, Güney Koca Çay ve Güney Susurluk havzalarında yoğunlaşır. Üst Paleolitik teknolojilerindeki buluntular ise Çan Ovası'nda yoğunlaşmaktadır.
Özet (Çeviri)
Anatolian peninsula is thought to be one of the main land routes for hominin dispersals through the Old World during the Paleolithic. Apart from its strategically important geographical position, the region consists of many different ecological sub-regions and niches. Çanakkale and Balıkesir provinces are situated on the northwestern end of the peninsula and south of the Marmara Sea. The climatic changes during the Pleistocene (2.588 mya-11.700 BP) resulted in global sea level changes and due to the fact that Marmara Sea as an inland sea, the sea level changes were much more. Marmara Sea has never been a natural barrier for hominin dispersals between Thrace and Anatolia. On the west, the sea level changes in Aegean Sea made the continental shelf larger during the Paleolithic, resulting in the land bridges that connect Anatolian and Greek peninsulas until the Early Upper Pleistocene. First systematic surveys in the region were conducted in the late 1980's and revealed many Paleolithic open air sites. The finds are currently stored in the Prehistory Laboratory of Istanbul University. These lithic assemblages are studied, regarding their techno-typology and raw material characteristics. The primary purpose of this study is to describe the lithic industries of the region. Also with the support of Institutum Turcicum Scientiae Antiquitatis (TEBE), a fieldwork was conducted in order to understand geomorphological structures of the sites. Since none of the sites were geologically in situ and it was not possible to obtain absolute dates, the artifacts are dated relatively due to their technological and typological characteristics. In Çanakkale and Balıkesir provinces there are a total of 43 Paleolithic sites, including the ones that are discovered during the recent fieldwork and the single find bearing sites. Middle Paleolithic artifacts are most abundant and variable in almost every site. This indicates that the main occupation in the region took place during the Middle Paleolithic. The technological and typological diversity of the Middle Paleolithic finds is evidenced at almost every site. The Lower and Upper Paleolithic artifacts are much more less in numbers. The Lower Paleolithic finds are represented mainly by chopper and chopping-tools and less by bifacial tools and concentrated in Yenice Plain, Gönen, South Koca Çay and South Susurluk basins. The Upper Paleolithic finds are concentrated in Çan Plain.
Benzer Tezler
- Arkeolojik verilerin ışığında Epi-Paleolitikten Tunç Çağları sonuna kadar Anadolu-İran ilişkileri
Relation between Anatolia and İran from the Epi-Paleolithic to the end of Bronze Ages based on archeological fainding
BAYRAM AGHALARİ
- Neolitik ve kalkolitik Çağlarda Orta Anadolu ve levant ok uçlarının karşılaştırmalı tipolojik değerlendirilmesi
The typological assesment of the arrowheads of Central Anatolia and levant in Neolithic and Chalcolithic Ages
ENES ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ArkeolojiMustafa Kemal ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE KÜBRA ENSERT
YRD. DOÇ. DR. METİN KARTAL
- Paleolitik çağdan bugüne: Bir duygu ifade aracı olarak mağara resimlerinden emoji, animoji ve memojiler'e
From the paleolithic age to the present: From cave paintings to emoji, animoji and memojis as a means of emotion expression
ALİ CAN YEGEN
- Neolitik Çağ'da Anadolu'da ölüm algısı ve ölü gömme uygulamaları
Perception of death and burial practices in Anatolia during the Neolithic Age
MUAMMER ÖZDEMİR
- Paleolitik Çağ Avrupa mağara tasvirlerinin sanatsal açıdan değerlendirilmesi
Artistic evaluation of paleolithic age European cave depictions
NECLA SERGİNAY