Geri Dön

İmam Mâtürîdî ve ibn Teymiyye'nin tevhid konusundaki görüşlerinin mukayesesi

Comparison of the views of İmam Maturidi and ibn Taymiyye on tawhid

PDF İndir

  1. Tez No: 582306
  2. Yazar: VİLDAN ÖZİŞÇİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET AKGÜÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dicle Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 153

Özet

Mâtürîdîlik ve Selefilik Ehl-i Sünnet çatısı altında birleşseler de doğru bilgiye ulaşmada izledikleri yöntem bakımından birbirlerinden ayrılırlar. Bunun en belirgin örneği naslarda geçen ve müteşabihat diye adlandırılan ifadelerin nasıl ele alınıp anlaşılması gerektiğidir. Bunların aklen yorumlanması suretiyle lafızdan başka kastedilen bir manayı ortaya çıkararak bu elde edilen manayı esas alan bir Ehl-i Rey ekolü ortaya çıkmıştır. Buna karşılık Ashabû'l-Hadis denilen ve gerçek anlamda bir manayı lafzın zahirinin dışında aramanın doğru olmayacağını, manasını Allah'a havale ederek sadece lafzı esas alan bir başka ekol oluşmuştur. Zamanla her iki taraf da yayılarak yeni anlayışlara vesile olup gelişmiştir. Örneğin, Ehl-i Rey fıkıh alanında Hanefilik mezhebinin, onun itikadî alanda sistemleşmesiyle de Mâtürîdîliğin gelişmesine vesile olmuştur. Bunun gibi Ashabû'l-Hadis'ten etkilenen ve gelenek ve yöntemini benimseyerek onlara dönüş yapmaya çalışan bir Selefilik hareketi ortaya çıkmıştır. Ebu Mansur el-Mâtürîdî, kendi adından anlaşılabileceği gibi Matüridiliğin, İbn Teymiyye ise, özellikle ikinci dönem Selefiliğin kurucuları kabul edilmiştir. Bu çalışmada gerek Ebu Mansur el-Mâtürîdî'nin gerekse İbn Teymiyye'nin ayrı ayrı tevhid görüşleri ele alınıp tarafsız bir bakış açısıyla mukayese edilmiştir. Nihayetinde İmam Mâtürîdî ve İbn Teymiyye'nin isbât-ı Vâcib, tevhid tasnifi ve ilahî sıfatlar konusunda izledikleri yöntem birbirlerinden farklıdır. Yöntemlerinin farklı olması hadiselere yaklaşımlarına ve onlara yönelik açıklamalarına da bir şekilde yansımaktadır. İmam Mâtürîdî konulara istidlali ve yorumlamacı yaklaşmaktadır. Tevhid görüşünün en önemli kısmını Allah'ın varlığı ve birliğinin kabul edilmesi oluşturmaktadır. İman esaslarını bu temel üzerine kurmaktadır. İbn Teymiyye ise istidlal ve te'vîle gerek duymadan nasları lafız itibariyle ele almaktadır. Allah'ın varlığını kabul etmede insanlar arasında kayda değer bir fikir ayrılığı olmadığı kanısındadır. Sadece Allah'a ortak koşulmasını birinci derecede problem görmektedir. İsbat-ı Vâcib konusunda esas olarak Allah'a şirk koşma anlamına gelen veya gelebilecek yaklaşımlarla mücadele etmeyi hedeflemektedir. Her iki taraf da Allah'ın isim, sıfat ve fiillerini tevhid konusu çerçevesinde ele almakta ve bu konuda teşbih ve ta'dîl (تعطيل)den uzak tenzihi bir yaklaşım benimsemektedir. Anahtar Sözcükler İmam Mâtürîdî, İbn Teymiyye, tevhid, isbat-ı Vâcib, esma, ilahî sıfatlar, ulûhiyet, rubûbiyet.

Özet (Çeviri)

The Maturidite and the Salafism are separated from each other in terms of the method they use to reach the true knowledge even though they are unified under the Ehl-i Sunnet framework. The most prominent example of this is the necessity of how to handle and understand the expressions that have been passed in Islamic texts and which are called cognates. An Ehl-i Rey school, which is based on the obtained meaning through which a different meaning other than the referred one was uncovered through the rational interpretation, came to existence. On the other hand, another school called Ashab al-Hadith, which argues that it is not right to look for the meanings in a place other than the surface of the wording, thus is based on the wording by leaving the meaning to Allah, was formed. In time, both sides spread and improved by contributing to new understandings. For example, Ehl-i Rey has been instrumental to the development of both Islamic jurisprudence in Hanafism, and the Maturidite through its systemization in faith. Similarly, a Salafism movement, which has been influenced by the Ashab al-Hadith and trying to make a return to them by adopting the tradition and method, has emerged. Abu Mansur al- Maturidi, as it can be understood from his own name, was accepted as the founder of Maturidite, while Ibn Taymiyye was regarded as the founder of Salafism, especially for the second period. In this study, the views of Abu Mansur al- Maturidi and Ibn Taymiyye were discussed and separately compared with an unbiased point of view. Ultimately, the methods that Imam Maturidi and Ibn Taymiyye have observed regarding the proof of Vâcib, classification of tawhid, and divine attributes are different from each other. The differences in their methods are also reflected in their approach to and explanations of the incidents. Imam Maturidi is approaching the subject inferentially and the interpretively. The most important part of his tawhid view is the acceptance of God's existence and unity. The foundation of faith is established on this basis. Ibn Taymiyye, however, approaches Islamic text through their wordings without needing both inferences and interpretations. He believes that there is not a great deal of disagreement among people about accepting God's existence. He views the shirk (polytheism) as the main problem. He aims to mainly struggle with approaches that may or may come to mean shirk in terms of proof of the Vâcib. Both sides approaches to the names, attributes and actions of Allah within the framework of tawhid, and in this respect they adopt a far-off approach from comparison and modification. Keywords Imam Maturidi, Ibn Taymiyye, tawhid, the proof of Vâcib, names, divine attributes, Godhead, dominicality.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    606039

    Mâtürîdî ve radikal selefi yorumlar bağlamında şirk kavramı

    In the context of imam Mâtürîdî and radical salafi interpretation, concept of shirk

    FATİH TEKE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinHitit Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZDEN KANTER AKBAŞ

  2. Tez No

    795765

    İmam Mâtürîdî ve Alvin Plantinga'da kötülük problemine sunulan çözüm önerileri

    A comparative case between al-Māturīdī and Alvin Plantinga's responses to the problem of evil

    FEICHAL ABDOU MOUMOUNI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Dinİbn Haldun Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SÜRURİ

  3. Tez No

    818847

    İmam Mâtürîdî'nin rızık anlayışı

    Imam Mâturidî's understanding of rızık

    SEMA PERK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET ÇELİK

  4. Tez No

    898651

    Sıddık Korkmaz'ın mezhepler tarihçiliği

    Sıddık Korkmaz's historiography of Islamic sects

    İSLAM COŞKUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DOĞAN KAPLAN

  5. Tez No

    494094

    İmam Mâtürîdî'nin müteşâbih âyetlere yaklaşımı

    İmam Mātūrīdī approach to the mutashâbih verses

    RECEP EREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinCumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH DEMİR

Geri Dön