Isparta Arkeoloji Müzesi'nde bulunan pişmiş toprak figürinler
The terracotta figurines in the Isparta Archaeology Museum
- Tez No: 583865
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİKRET ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 411
Özet
Çalışmanın konusunu, Isparta Arkeoloji Müzesi'ne 1975-2009 yılları arasında bağış, kurtarma kazısı, müsadere ve satın alma gibi çeşitli şekillerde kazandırılan terrakotta figürinler oluşturmaktadır. Bu figürinlerden bazıları söz konusu müze müdürlüğünce 1993 yılında Seleukeia Sidera'da ve 2003 yılında Isparta İli Aksu İlçesi, Zindan Mağarası'nda gerçekleştirilen kurtarma kazıları sırasında bulunmuştur. Ayrıca 2017 yılı Kuzey Pisidia Yüzey Araştırmaları sırasında Mallos'ta ve Kapıkaya'daki antik yerleşmede, Sandalion ve Tymbriada antik kentlerinde bulunan bazı figürinler çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmada ele alınan figürinlerden herhangi bir kontekts buluntusu olmayanlar tipolojik ve stilistik olarak gruplandırılmaya çalışılmıştır. Figürinler teknik, tipolojik, ikonografik olarak değerlendirilmiş olup çağdaşı eserlerle karşılaştırılarak muhtemel kullanım amaçları ve üretim tarihleri hususunda öneri getirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmayla ayrıca antik dönemde bölge halkının sosyal yaşamı, dini inançları, ticari ilişkileri gibi konular hakkında veriler elde etmek amaçlanmıştır. Figürinlerin büyük çoğunluğu Hellenistik ve Roma İmparatorluk Dönemi'ne ait olmakla birlikte az sayıda eser daha erken ve geç dönemlere aittir. Kalıpla üretilmiş ya da elde şekillendirilmiş olan figürinlerde kırmızımsı-sarı ya da sarımsı-kırmızı toprak rengi hâkimdir. Her ne kadar buluntu yerleri ile ilgili detaylı bilgi olmasa da figürinler sözlü aktarıma göre Pisidia Bölgesi sınırları içerisinde kalan günümüz Isparta İli ve çevresinde bulunmuştur ve bu figürinlerin Hellenistik ve Roma İmparatorluk Dönemi'nde Anadolu'nun büyük üretim merkezlerinden olan Myrina ve Smyrna atölyelerinin etkisi altında kaldığı gözlenir. Tüm etkilere rağmen figürinlerin ayrıntılara önem vermeyen ve basitleştirilmiş yapısı yerel atölyelere has özellikler sergilemektedir. Çalışmadaki figürinlerin stilistik olarak yakın benzerlerinin Sagalassos ve çevresinde yapılan kazılarda da ortaya çıkartılmış olduğu saptanmıştır. Figürinlerde günlük hayattan sahneler oldukça az, mitolojik tasvirler ise yoğundur. Geç Hellenistik ve Roma İmparatorluk Dönemin'de Aphrodite ve Eros figürinleri baskındır. Mitolojik olmayan tasvirler arasında kadın başları, erkek ve hayvan figürinleri bulunmaktadır. Kadın figürinlerinin çocukla birlikte verilerek annelik yönüyle ön plana çıktığı, sadece baş kısmı korunan kadın figürinlerinde ise tanrıça-ölümlü ayrımının azaldığı görülmektedir. Erkek figürinlerinde kahramanlaştırılan ya da mesleğine vurgu yapan anlatım tercih edilmiştir. Hayvan grubunun büyük bölümünü ise adak objesi olarak kullanılmış hörgüçlü boğa figürinleri oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
The figurative terracottas obtained by the Archaeological Museum of Isparta between 1975 and 2009 are the subject of the following study. Some of these figurines were found 1993 in Seleukeia Sidera during salvage excavations carried out by the Museum Directorate and 2003 at Cave Zindan in the County of Aksu. Others came to light by excavation, were confiscated, donated or purchased by the museum. Some of the artefacts found 2017 in the ancient cities Mallos, Kapıkaya, Sandalion and Tymbriada during the northern Pisidian Survey are also included in this work. These terracottas we are dealing with are without context. They are classified typologically and stylistically. Manufacturing techniques as well as typological and iconographic features are taken into account and compared with other contemporaneous figurative terracottas and plastic works. It has also been an attempt to obtain information about people's social life and religious beliefs in that special region of Pisidia. The majority of the objects are from the Hellenistic period and Roman Empire times and only a small part from earlier and later eras. The figurines were either molded or made by hand and are predominantly from reddish-yellow or yellowish-red soil. Although there is no detailed local information but according to verbal information all terracottas were found on the territory of Isparta. Common to most of them is an influence of Myrina and Smyrna workshops, which were in the Hellenistic and Imperial period the most important Anatolian production centers. In spite of the external influence, these figurines are simplified in form and without any ey catching detail. Those are features which point to the existence of local workshops. Terracottas closest to the ones treated here were found in Sagalassos and its surroundings. Obviously, there were workshops in this region that produced terracotta figurines with similar characteristics. Most of the terracotta figurines are Aphrodite and Eros representations, which dominated in late Hellenism and Roman Empire times. Among the non-mythological figurines are female heads, male figurines and animal depictions, but only a few scenes of everyday's life. Female terracottas are often represented with a child. This might rather draw a distinction between a goddess than emphazise a maternal aspect. In the depiction of male figurines a profession or a heroic appearance is preferred. The majority of the group of animals consists of cattle figures, which were used as votives.
Benzer Tezler
- Isparta Müzesi'nde bulunan el örgüsü çoraplar
Başlık çevirisi yok
MURAT ÇERKEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
El SanatlarıAnkara ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RÜÇHAN ARIK
- Pisidia Antiokheia cam eserleri (1980-2020 yılları arası kazı buluntuları)
Pisidia Antiokheia glass works (Excavation finds between 1980-2020)
HABİBE UĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZHANLI
- Pisidia bölgesi Ostothekleri
Ostothecs of the region of Pisidia
İBRAHİM ACUCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ArkeolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET ÖZCAN