Türkiye Türkçesinde karşıtlık işlevli söz dizimsel yapılar
Synyactic structures with antonym function in Turkey Turkish
- Tez No: 585132
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN BOZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
Anlamın karşıtlığını tanımlamak için ortaya çıkan karşıtlık kavramı 19. yüzyıldan itibaren dilbilim alanında incelenmeye başlamıştır. Araştırmacılar tarafından çoğunlukla anlam bilimsel bir bakış açısıyla ele alınan karşıtlık kavramı, yapılan çalışmaların yön değiştirmesiyle eş dizimlilik, söz dizimi gibi alanlarda da dikkat çekmeye başlamıştır. Bu araştırmacılar arasında karşıtlığı en kapsamlı olarak inceleyen kişi olan Jones karşıtlık konusunda en fazla müracaat edilen nitelikli bir eser meydana getirmiştir. Bu çalışmada Steven Jones'un karşıtlık sınıflandırmasından yola çıkılarak yeni bir sınıflama önerilmiş ve belirlenen gazete derlemindeki karşıtlık içeren yapılar bulunarak bir sonuca ulaşılmıştır. Çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; yerli ve yabancı alanyazını temel alınarak karşıtlık kavramının tanımı, adlandırma sorunu, karşıtlığın özellikleri ve karşıtlık türleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, karşıtlığın hangi söz dizimsel yapılarda ortaya çıktığı aktarılmış ve karşıtlık işlevli olmayan söz dizimsel yapılar açıklanmıştır. Bulguları içeren üçüncü bölümde, 2018 yılındaki haberleri içeren bir gazete derleminden seçilen karşıtlık tümceleri, barındırdıkları karşıt sözcük çiftlerine göre belirlenen söz dizimsel yapılar ile ilgili başlıklar altına dâhil edilmiştir. Ayrıca karşıt sözcük çiftlerinin hangi karşıtlık türüne ait oldukları belirtilmiştir. Son bölümde ise bulgular, sayısal bir şekilde yorumlanarak sözcüksel ve söz dizimsel yaklaşımla değerlendirmelere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The concept of antonym that emerged in order to define the opposition of the meaning started to be studied field linguistics as from the 19th century. The concept of antonym which is mostly approached by researchers from a semantic point of view, has started to attract attention in fields such as syntax and collocation. Among these researchers, Jones who studied the most comprehensive study of antonym, produced a qualified work that was most frequently applied to antonym. In this study, a new classification based on Steven Jones antonym classification is proposed and reached a conclusion by finding antonym structures in the determined newspaper collection. The study consists of four main sections. In the first section; the information about the definition of the concept of antonym, the naming problem, the qualities of the antonym and the types of antonym are given by using foreign and native literature as base. In the second section, the syntactic structures in which the antonym occurs are given and the non - contrast syntactic structures are explained. In the third section, which contains the findings, the contrast sentences selected from a newspaper collection containing the news in 2018 are included under the headings related to the syntactic structures determined according to the opposite word pairs they contain. In addition, it is stated which antonym type belongs to the opposite word pairs. In the last part, a quantitative interpretation of the findings is made and evaluations are made with lexical and syntactic approach.
Benzer Tezler
- Ayfer Tunç'un 'Dünya Ağrısı' romanında karşılaştırma işlevli yapılar
Structures with comparison function in Ayfer Tunç's novel 'Dünya Ağrisi''
BUKET YURDAGÖÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBursa Uludağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASENE AYDIN
- Yunus Emre Divanı'nda edatlar
The postpositions in the Divan of Yunus Emre
SENA YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEDİHA MANGIR
- Türkiye Türkçesinde karşıtanlamlılık ve eşgörünüm
Antonymy and co-occurence in Turkish
SAMET ÇETİN
Doktora
Türkçe
2024
DilbilimUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET AKÇATAŞ
- Türkiye Türkçesinde edatlarla kurulan söz varlığı
The vocabulary founded with proposition Turkey Turkish
NEJDET YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KÜÇÜK
- Türkiye Türkçesinde cümlede tümleçler
Sentence the complements in Turkish which spoken in Turkey
CÜNEYT AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ERDOĞAN BOZ