Wolfgang Amadeus Mozart'ın Zaide Operası'ndaki Türk imgelerinin incelenmesi ve Peter Sellars ile Pıerre-Alexandre Jauffret'nin Zaide temsillerinin karşılaştırılması
An analysis of Turkish images in Wolfgang Amadeus Mozart's Zaide and comparison of Peter Sellars and Pierre-Alexandre Jauffret's Zaide productions
- Tez No: 587097
- Danışmanlar: PROF. DR. EBRU GÖKDAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Mozart, Zaide, Türk İmgeleri, Alla Turca, Oryantalizm, Mozart, Zaide, Images of Turks, Alla Turca, Orientalism
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Avrupa'yı, Fransız Devrimi'ne götüren süreçte yaşanan aydınlanmacı ve hümanist felsefe, 18. yüzyılın dahi çocuğu Wolfgang Amadeus Mozart'ı da derinden etkilemiştir. Sanatını ve eserlerini yeri geldiğinde aristokrasinin ve sarayın karşısına koyan Mozart, her zaman insan haklarını savunarak, özgürlüğün ve ezilen halkın tarafında olmuştur. Bu bağlamda otuz beş yıllık yaşamı boyunca altı yüzden fazla eser besteleyen Mozart'ın yapıtlarında hümanizm vurgusu açıkça görülmektedir. Yaşadığı dönemde sanatçıların Türklere karşı beslediği olumsuz önyargıları içeren eserlerinin aksine, Mozart'ın tamamlayamadığı Zaide Operası'nın finalinde batılılarca gaddar, zalim ve barbar olarak tanımlanan Sultan Soliman'ın bağışlayıcı ve hoşgörülü tavrını ortaya koymak istediği öngörülmektedir. Bunun yanı sıra, eserde Türk ezgilerine ve enstrümanlarına da yer veren besteci, bir yandan Sultan'ın gücünü ve ihtişamını seyirciye aktarmaya çalışırken, diğer yandan eserin finalinde padişahın insani yönünü net bir şekilde ortaya koymaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde Zaide Operası'nın bestelenme süreci detaylı bir biçimde araştırılmıştır. Daha sonra Zaide'de yer alan karakterlerin analizi yapılmıştır. Osmanlı kültürü, yaşayışı ve Türk imgeleri Zaide'nin konusu ve karakterleri incelenirken detaylı bir biçimde ele alındığı için ayrı bir başlık altında değerlendirilmemiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde 16. ve 18. yüzyıllar arası Osmanlı Avusturya ilişkileri incelenmiş, Mehter Müziği ve Alla Turca stilin, Mozart'ın sanatı üzerindeki etkisi açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, Zaide operasında geçen Türk motiflerinin müzikal analizleri yapılarak Türk müziği dörtlü ve beşli dizileri incelenmiştir. Yanı sıra Zaide operası ile benzerlik gösteren Das Serail oyunu ve François Marie Arouet Voltaire'in Zaire başlıklı tragedyası aralarındaki paralellikler bakımından değerlendirilmiştir. Dördüncü bölümde, Zaide operasının Türkiye'de gerçekleşen temsilleri araştırılmış ve 21. yüzyılda Avrupa'da sahnelenen iki farklı Zaide rejisinin karşılaştırması yapılmıştır. Bu bağlamda, 2008 yılında Peter Sellars'ın Fransa'da ve 2005 yılında Pierre-Alexandre Jauffret'in Genova'da sahneledikleri Zaide temsilleri incelenmiş, karşılaştırmaları yapılmış ve rejilerinde yer alan Türk imgeleri değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Enlightenment and humanist philosophy which led Europe to the French Revolution, also deeply influenced the genius of the 18th century Wolfgang Amadeus Mozart. When necessary, Mozart put his art and works against the aristocracy and the palace to defend human rights and to side with freedom and the oppressed. In this context, Mozart's compositions, which he composed more than six hundred works during his thirty-five-year life, clearly show the emphasis on humanism. It is foreseen that during his lifetime, contrary to the works of artists which fueld negative prejudices against Turks, in the final scene of the Zaide, of which Mozart could not complete, Sultan Soliman whom had been described as brutal, cruel and barbarian by Westerners, put forth with a forgiving and tolerant attitude. Additionally, the composer also included Turkish melodies and instruments, on the one hand, trying to convey the power and splendor of the Sultan to the audience, on the other hand, clearly showing the human aspect of the Sultan in the final scene. In the first part of the study, the composing process of Zaide as an opera is researched in detail. Then the characters in Zaide were analyzed. Ottoman culture, pattern of life and the images of Turks are not evaluated under a separate title since they are discussed in detail while analyzing the subject and characters of Zaide. In the second part of the study, Ottoman-Austrian relations between the 16th and 18th centuries are examined, Mehter Music and Alla Turca style's effect on Mozart's art is explained. In the third chapter, the musical analysis of the Turkish motifs used in Zaide is analyzed and the quartet and quintet of Turkish music are examined. Besides, Das Serail and Voltaire's tragedy titled Zaire which is similar to Zaide were evaluated in terms of the parallels between them. In the fourth chapter, performances of Zaide that was performed in Turkey are researched and two different productions of Zaide staged in Europe in the 21st century are compared. In this context, Zaide staged in 2008 by Peter Sellars in France and in 2005 by Pierre-Alexandre Jauffret in Genova are examined, compared and the use of Turkish images in these productions are evaluated.
Benzer Tezler
- Wolfgang Amadeus Mozart'ın 'Sihirli Flüt' operasının incelenmesi ve reji çalışması
A Study on Wolfgang Amadeus Mozart's opera 'The Magic Flute' and a directors promptbook
M. GÜLCE ÇELİK ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe ÜniversitesiOpera Ana Sanat Dalı
DOÇ. ŞİNASİ ÖZEL
- Wolfgang Amadeus Mozart'ın klasik batı müziğine getirdiği müzikal yenilikler ve Türk müziği ile ilişkisi
Wolfgang Amadeus Mozart's western classical music musical innovation and brought to the relationship with Turkish music
BETÜL YETKİN
- Wolfgang Amadeus Mozart'ın Kv313 Sol Major Flüt Konçertosu'nun Yapısal Analizi
The Structural Analysis of Wolfgang Amadeus Mozart?s Kv.313 G Major Flute Concerto
SEDA GENCAN
- Wolfgang Amadeus Mozart'ın piyano konçertolarındaki beste bütünlüğü ve performans uygulamaları
Compositional completion and performance practice of Wolfgang Amadeus Mozart piano concertos
ÖZLEM EBESEK
- Wolfgang Amadeus Mozart'ın K.V. 581 La Majör Klarnetli Beşlisi eserinin form analizi ve icracılık yönünden incelenmesi
Form analysis of Wolfgang Amadeus Mozart Clarinet Quintet in A Major K.V. 581 and examination of the clarinet in terms of performance
UMAY ŞAFAK