İleri generasyon aspir (Carthamus tınctorıus l.) hatlarının tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
The determination of agricultural and quality characters of advanced generations safflower (Carthamus tinctorius l.) lines
- Tez No: 587110
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SABRİ ERBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Bu çalışmada; bir ana (Gelendost-2) ve üç baba (Centennial, Montola 2000 ve W6 9822) ebeveynin melezlenmesi ile elde edilen ve F9 ile F10 kademesine ulaşmış melez hatların (5 adet GE × CE melezi, 7 adet GE × MO melezi ve 3 adet GE × W6 melezi) tarımsal ve teknolojik özellikleri incelenmiş ve standart çeşitler ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışma Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü'nde 2017 ve 2018 yıllarında yürütülmüş olup, seçilen hatlar ve standart çeşitler tesadüf blokları deneme desenine göre 45 x 15 cm ekim normunda 5 m uzunluğunda 5 sıra olacak şekilde üç tekerrürlü ekilmişlerdir. Genotiplerde bitki boyu, yan dal sayısı, tabla sayısı, tabla çapı, tohum sayısı, 1000 tane ağırlığı ve tohum verimi gibi agronomik ve kabuk oranı, yağ oranı, yağ verimi ve yağ asitleri kompozisyonu gibi kalite özellikleri incelenmiştir. Birleştirilmiş analizde varyans analiz sonuçları incelendiğinde, bitki boyu, yan dal sayısı, tabla çapı, 1000 tane ağırlığı ve kabuk oranı özelliklerinin yıl, genotip ve yıl × genotip interaksiyonları önemli bulunurken, tohum sayısı, tohum verimi ve yağ oranı özellikleri için yıl ve genotip, tabla sayısı özelliği için genotip ve yıl × genotip interaksiyonu, hasat indeksi ve yağ verimi için sadece genotipler arasında önemli farklılık gözlenmiştir. Genotiplerin 1000 tane ağırlığı 30.6-42.3 g, tohum verimi 63.9-170.4 kg/da, yağ oranı % 29.7-35.6 ve yağ verimi 22.4-52.7 kg/da arasında değiştiği saptanmıştır. Ortalama 1000 tane ağırlığı GEMO-20 genotipinin, yağ oranına göre GECE-8 ve GEMO-20 genotiplerinin, yağ verimine göre GEMO-19, 28 ve GEW6-7 genotiplerinin, tohum verimine göre GEMO-28 ve GEW6-7 genotiplerinin ebeveyler ve diğer standar çeşitlere göre daha üstün veya aynı istatistiksel grupta yer aldıkları tespit edilmiştir. Oleik asit içeriği bakımından GEMO-3 hattı en yüksek içeriğe sahip olmuş, ancak yağ oranı, tohum ve yağ verimi oldukça düşük bir performans sergilemiştir. Sonuç olarak; 1000 tane ağırlığı, yağ oranı, tohum ve yağ verimi özellikleri dikkate alındığında GEMO19, GEMO-20, GEMO-28 ve GEW6-7 genotiplerinin ümitvar çeşit adayı hatlar olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The present study conducted out in 2017-2018 at Isparta Applied Sciences University Faculty of Agricultural Sciences and Technologies, Department of Field Crops. Total of 15 lines (5 progenies from GE × CE, 3 from GE × W6 and 7 from GE × MO) were selected to F8-9 generation. These lines derived from hybridization of Gelendost-2 used as female and Centennial (CE), Montola 2000 (MO) and W6 9822(W6) used as pollen donors. Standard cultivars (Gelendost-2, Montola 2000, W6 9822, Dinçer 5-18-1, Remzibey-05, Balcı, Linas and Olas) were also used along with the alove lines as plant materials. The lines and standard cultivars were planted with 3 replications in March as the randomized blocks design. In the genotypes, agronomic characteristics such as; plant height, number of branches, number of heads, head diameter, number of seeds per head, 1000 seed weight and seed yield, and quality characteristics such as; hull content, oil content, oil yield and fatty acid composition were investigated. According to the combined analysis, the year, genotype and year × genotype interactions for plant height, number of branches, table diameter, 1000 seed weight and hull content characteristics; the year and genotype for number of seeds per head, seed yield and oil content characteristics, the genotype and year × genotype interaction for head number per plant characteristics, the genotypes for harvest index and oil yield were found to be significant. 1000 seed weight, seed yield, oil content and oil yield of genotypes were varied between 30.6-42.3 g, 63.9-170.4 kg/da, 29.7-35.6 % and 22.4-52.7 kg/da, respectively. GEMO-20 had higher 1000 seed weight, GECE-8 and GEMO-20 had higher oil content, GEMO-19, 28 and GEW6-7 had higher oil yield, GEMO-28 and GEW6-7 had higher seed yield than standard cultivars. GEMO-3 had the highest oleic acid content, but the oil content, seed and oil yield showed very low performance. As a result; according to 1000 seed weight, oil content, seed and oil yield characteristics, GEMO-19, GEMO-20, GEMO-28 and GEW6-7 genotypes were identified as superior candidate lines.
Benzer Tezler
- İleri generasyon aspir (carthamus tinctorius l.) hatlarının tohum karışım oranlarının verim ve yağ kalite özellikleri üzerine etkisi
Effect of seed mixture ratios on yield and oil quality properties in advanced generation lines of safflower (Carthamus tinctorius L.)
ÜMMÜ BOZDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BAYDAR
- Tohum verimi ve yağ içeriği yönüyle öne çıkan ileri generasyon aspir (Carthamus tinctorius L.) hatlarının tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi
The determination of agricultural and quality characters of safflower lines (Carthamus tinctorius L.) with high yield and oil content derived from by hybridization breeding
ÇAĞLAR GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABRİ ERBAŞ
- Melezleme ıslahı ile tohum verimi, yağ ve oleik asit içeriği yüksek aspir (Carthamus tinctorius L.) hatlarının geliştirilmesi
Development of safflower (Carthamus tinctorius L.) lines with high oil, oleic acid content and seed yield through hybridization breeding
SABRİ ERBAŞ
Doktora
Türkçe
2012
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BAYDAR
- Pedigri ve tek tohum nesli seleksiyon metotlarıyla geliştirilmiş ileri aspir (Carthamus tinctorius L.) hatlarının verim, verim unsurları ve yağ kalite özellikleri
Yield, yield components, and oil quality traits of safflower (Carthamus tinctorius L.) advanced lines devloped by pedigree and single-seed descent selection methods
MURAT KARAKUŞ
Doktora
Türkçe
2022
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BAYDAR
- Aspirde (Carthamus tinctorius L.) sentetik erkek kısırlık tekniği ile elde edilmiş melez populasyonlarından hat geliştirme olanakları
Possibilities of the line development from the hybrid populations obtained by synthetic male sterility technique in safflower (Carthamus tinctorius L.)
SABRİ ERBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HASAN BAYDAR
PROF.DR. TAHSİN KARADOĞAN
PROF.DR. ÖZER KOLSARICI