Çalışanlarda kayırmacılık algısının örgütsel bağlılığa etkisi
The effects of favoritism perception on organizational commitment in employees
- Tez No: 588530
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ATİLLA ARICIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Kayırmacılık, kişinin eğitim, başarı, yetenek gibi özellikleri dikkate almaksızın, akrabalık, arkadaş-dostluk bağı esas alınarak örgütte bir mevkie getirilme durumudur. Türkçede kayırmacılık, torpil, iltimas kavramlarıyla da anılmıştır. Nepotizm ve kronizm türleri örgütlerde daha çok görülmektedir. Örgütlerde görülen bu kayırmacılık türleri; akraba ilişkisi, arkadaş-dost ilişkisi örgüt çalışanlarının çalışma motivasyonunu, iş ahlakını olumsuz bir yönde etkilemektedir. Yaptığımız çalışmada kayırmacılığın eskiden beri var olduğu, günümüzde içeriğinin değişerek hatta güçlenerek devam ettiği açıktır. Bilhassa örgütsel bağlılık üzerindeki tahribatı derinlik kazanmıştır. Yapılan analizler ve anketler de bu tahribatı doğrulamaktadır. Bu araştırma, Konya'da faaliyet gösteren bir gıda işletmesinde görev alan yöneticilerin, uygulamalarında kayırmacılık yapıp yapmadıklarını ve kayırmacılığın örgütsel bağlılıklarını nasıl etkilediğini, o şirkette görevli diğer personellerin algılarına dayanarak belirlenmesi amaçlamaktadır. Genel tarama modelinde olan araştırmanını hedef evreni, Konya'da faaliyet gösteren bir gıda işletmesinde 150 beyaz yakalı personel ile 150 mavi yakalı personel, toplamda 300 personelden oluşmaktadır. Araştırma verileri kullanılan ilk ölçek“Eş-Dost Kayırmacılığı Ölçeği”Turhan (2013) tarafından geliştirilmiştir. İkinci ölçek olarak Allen ve Meyer (1993) tarafından geliştirilmiş örgütsel bağlılık ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçek ile toparlanmış olan veriler, SPSS 22.0 paket programında analiz edilmiştir. İstatistiksel analizlerde, Cronbach Alpha Güvenilirlik Analizi, Korelasyon analizi, Regresyon analizi, T-Testi ve Anova varyans analizleri kullanılmıştır. Bu bulgu, araştırmaya katılan mavi yakalı ve beyaz yakalı personellerin kayırmacılık düzeyi algılarının yüksek olduğunu, örgütsel bağlılık algı düzeylerinin ise düşük olduğunu göstermektedir. Genel olarak, mavi yakalı ve beyaz yakalı çalışanların kayırmacılığa ilişkin algı düzeyleri yüksek çıkmıştır. Öte yandan örgütsel bağlılık düzeyleri de düşük çıkmıştır. Bu araştırmanın amacı; kayırmacılığın ortaya çıkması ile örgütte çalışanların örgüte olan bağlılıkların zayıf olduğunu belirtmektir. Araştırma sonuçlarına göre: yöneticiler siyasi, eş, dost, akraba, cinsiyet, kendi menfaatleri konularında kayırmacılık yapılmaktadır. Kayırmacılık sonucu şirkette çalışanların kendilerine, yöneticiye, kuruma, hizmettin yürütülmesine ve çalışma iklimine olumsuz durumlar ortaya çıkmaktadır. Anahtar Kelimeler : Örgütsel Bağlılık, Kayırmacılık, Nepotizm, Kroniz
Özet (Çeviri)
Favoritism is a situation in which a person's relationships & friendships are taken into consideration rather than his/her abilities, successes & educational status. In Turkish, favoritism has been called as string-pulling or nepotism. Nepotism & kronism are mostly seen in organisations. These types of favoritism affect many things negatively such as relationships with relatives, relationships with friends, motivation of the organisation workers & work ethics. In our study, it is obvious that favoritism has been there since ancient times and it continues today by becoming more powerful. Especially its negative effects on organizational commitment has been much deeper. The analysis and surveys that are conducted testify this devastation. This study aims to find out if the administrators of a food company in Konya practice favoritism or not and how it affects their commitment to the business in terms of the personnels' perceptions. The target population of the study, which is in general scanning model, is 150 white-collar workers and 150 blue-collar workers working in a food business in Konya. The first scale used in the research“Friend Favorism Scale”was improved by Turhan (2013). As the second scale“Organisation Depandance Scale”, which was improved and later modified by Allen & Mayer, was used. The data that was collected through the scale was recorded and analysed in the program called SPSS22.0 Kolmogorov Smirnov (K-S) test was used for normality assumption. This finding shows that the favoritism perception level of white-collar and blue-collar staff who participated in the research is high while organizational commitment perception level is low. In general, the perception level of favoritism of those staff mentioned above is pretty high. On the other hand, their level of commitment is low. The aim of this study is to identify attitudes of favoritism of the administrators in accordance with the staff's ideas. According to the findings of this research; administrators show favoritism related to political, gender, friend and relative issues. As a result of favoritism, the workers of the company has negative feelings towards themselves, their administrators, their company, the work itself and the working environment. Keywords : Organizational Commitment, Favoritism, Nepotism, Chronism
Benzer Tezler
- İş yerindeki kayırmacılık algısının çalışan performansı üzerindeki etkisi: Örgütsel destek, örgütsel adalet ve örgütsel güven algısının aracı rolü
The effect of perception of nepotism on employee performance in the workplace: The mediating role of perception of organizational support, justice, and trust
NAİM ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeGümüşhane Üniversitesiİnsan Kaynakları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET MUTLU AKYÜZ
- Hastanelerde çalışan sağlık personelinin kayırmacılık algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi üzerine bir araştırma (Ankara ili örneği)
A research on determining the relationship between the perceptions of favoritism and organizational commitment of health personnel working in hospitals (Sample of Ankara province)
HÜSEYİN TOLGA ÇAĞATAY
- Örgüt kültürünün örgütsel adalet algısına etkisi:Lider-üye etkileşimi ve örgütsel kayırmacılık algısının aracılık rolü
The effect of organizational culture on perception of organizational justice: mediating role of leader-member exchange and perception of organizational favouritism
METİN GÜNAY
Doktora
Türkçe
2022
İşletmeTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KUBİLAY ÖZYER
- Örgütlerde kayırmacılığın örgütsel adalet algılaması üzerindeki etkisi
The effect of perceived organizational favouritism on organizational justice
GAMZE SOLMAZ
- Örgütlerde nepotizmin örgütsel adalet algısı ile ilişkisinin tespitine yönelik bir araştırma
A research on the relationship between nepotism in organizations and employee?s organizational justice perception
GÜLÇİN POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İşletmeDumlupınar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. N. DERYA ERGUN ÖZLER