İstanbul Süleymaniye dünya miras alanındaki yenileme uygulamalarının mekânsal etkileri
The spatial effects of implementations around Istanbul Suleymaniye world heritage area
- Tez No: 590455
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR DİLEK ERBEY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Koruma, Yenileme, Bellek, Dünya Miras Alanı, Protection, Renovation, Memory, World Heritage Area
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Koruma ve Yenileme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
Süleymaniye bölgesi, 1985 yılında Süleymaniye Camii ve Çevresi olarak UNESCO Dünya Miras Listesine dâhil edilmiş olup, hem fizik mekâna dair önemli yapıları barındıran, hem de somut olmayan birçok değere sahip bir bölgedir. Süleymaniye Külliyesi'nin Osmanlı döneminin eşsiz mimari başyapıtı olması, bölgede yer alan önemli dini yapıların etrafında şekillenmiş olan Osmanlı dönemi geleneksel yerleşim dokusu ve organik sokak yapısı bölgenin Üstün Evrensel Değerini oluşturmaktadır. Bölgenin birçok tarihsel olaya şahitlik etmiş olması, birçok uygarlığa ev sahipliği yapması ve önemli gelişmeleri yansıtması, bölgenin somut ve somut olmayan değerlerinin korunmasını önemli kılmaktadır. Süleymaniye bölgesinde yaşanan göç olgusu sonucu kullanıcıların değişmesi, kentin büyümesi ile konut dokusunun zamanla başka fonksiyonlara dönüşmesi, ahşap dokuda oluşan yangınlar ve yapıların boşaltılması sonucu oluşan köhnemeler ile bölgenin sahip olduğu kültürel değerler olumsuz yönde etkilenmiştir. Bu duruma çözüm üretilmesi ve Süleymaniye bölgesinde konut fonksiyonunun arttırılarak, Osmanlı dönemi geleneksel yerleşim dokusunun yaşatılması amacıyla 2006 yılında bölge yenileme alanı ilan edilmiştir. Bölgenin yenileme alanı ilan edilmesinin ardından 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Yasa çerçevesinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce 46 adet, Fatih Belediye'since 39 adet adada etaplar halinde projeleri yürütme kararı alınmış ve ada bazında projeler onaylanmıştır. Yenileme alanı ilanından sonra 2011 yılında Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı, 2012 yılında Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı onaylanmış, 2011 ve 2018 yıllarında ise Yönetim Planları onaylanmıştır. Koruma amaçlı imar planlarında korumacı bir yaklaşım çerçevesinde önerilerde bulunulmaya çalışılmıştır. Ancak uygulamalar konusunda adaların fonksiyon ve yapılaşma koşullarına yönelik kararların avan projelere bırakılması üst ölçekli planları etkisiz kılmaktadır. Bölgede yenileme projeleri ada bazında parçacıl olarak onaylanmakta ve talepler doğrultusunda plan değişikliği ile fonksiyon ve yapılaşma şartlarına yönelik değişiklikler de yapılmaktadır. Bu durum onaylanmış olan imar planlarının sürekli değişikliğe uğramasına, yapıların ise dokusu, işlevi ve formunun değişmesine neden olmaktadır. Yenileme projelerinin ada bazında parçacıl ve mekânın sürekliliğini bozan uygulamalar olması, bölgede mekânsal değişikliklere neden olmaktadır. Bu durum sonucunda yenileme uygulamaları mekânsal olarak; fiziksel dokuyu, somut olmayan değerleri, Üstün Evrensel Değeri, tarihsel sürekliliği ve geleneksel ekonomik işlevleri olumsuz etkilemektedir. Bütün bunlara paralel olarak da Süleymaniye bölgesinin sahip olduğu değerler ve bu değerlerin sonraki dönemlere korunarak aktarılmasında etkili olan kent belleği olumsuz yönde etkilemekte ve Süleymaniye bölgesinin Üstün Evrensel Değeri zarar görmekte, Dünya Miras Alanı risk altına girmektedir. Bu nedenle bölgede somut ve somut olmayan değerlerin birlikte ele alınarak, bütüncül planlama yaklaşımı çerçevesinde, ulusal ve uluslararası Dünya Miras Alanı koruma kriterleri doğrultusunda kararlar alınması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Süleymaniye Mosque and its surroundings that contain both important constructions and many intangible facts with cultural value, included UNESCO World Heritage List in 1985. Outstanding Universal Value of region is comprise of the social complex centered on Süleymaniye Mosque as a unique architectural masterpiece of its era, a traditional urban fabric of Ottoman Period which is shaped around the important religious buildings in the area with an organic street morphology. The area witnessed many historical events, hosted many civilizations and represents important developments thus makes protection of tangible and intangible cultural values important. The cultural values of Süleymaniye affected negatively because of the migration that caused a change in neighborhood residents, urban growth that changed the usage of residential areas, and the area getting bedraggled by fires in wooden constructions and abandonment of buildings. The region is declared as restoration area in 2006 to solve these problems and maintain traditional urban fabric of Ottoman Period by increasing the residential function in housing area. After the decleration, projects has been approved on the basis of stages and decision for implementation is made on lots of stages as 46 stages by İstanbul Metropolitan Municipality and 39 stages by Fatih Municipality based on the law“5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Yasa”. After the decleration of restoration area, Conservation Master Plan was approved in 2011, Implementary Development Plan for Conservation was approved in 2012 and Management Plans were approved in 2011 and 2018. Some suggestions have been made in a conservative approach to protect the area to revise the plans. However, assignement of preliminary/avant projects decisive in implementation neutralizes the decisions given in the macro scale plans. Renewal plans are approved segmental on the basis of stages in the area and changes regarding the function and structuring conditions can also be made upon requests. This situation causes amendment of approved renewal plans continuously and change in urban fabric, morphology and functions of historical buildings.Spatial changes arises since renewal projects are based on stages and they destroy the continuity of place. As a result of this situation, renewals affect negatively the features of place such as; physical structure, intangible values, Outstanding Universal Values, historical continuity and traditional economic function. In addition to these, value of Süleymaniye Region and the urban memory which is determinant for passing down these values of Süleymaniye Region are damaged, World Heritage Area is under risk. For that reason, tangible and intangible values must be handled together, decisions must be made within the scope of integrative planning approach based on national and international criteria of conservation of World Heritage Area.
Benzer Tezler
- Süleymaniye ve Sulukule yenileme alanlarındaki uygulamaların karşılaştırmalı değerlendirmesi
Comparative assessment of the applications in the Suleymaniye and Sulukule renewal areas
AYŞE BUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Kültürel mirasa yönelik suçlarSüleymaniye yenileme alanı örneği
Offenses against cultural heritageSuleymaniye renewal area case
BUKET BAYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR DİLEK ERBEY
- Problems and rehabilitation proposals in the conservation of the area surrounding Süleymaniye Külliyesi
Süleymaniye Külliyesi çevresinin korunmasında problemler ve sağlıklaştırma önerileri
HANDAN ALSANCAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüMimari Restorasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAŞAK İPEKOĞLU
YRD. DOÇ. FİGEN AKPINAR
- İstanbul Süleymaniye Külliyesi örneğinde külliyeler için bir yönetim modeli yaklaşımı
A management model approach for ottoman complexes case study: Istanbul Süleymaniye Complex
TUNA KAN
Doktora
Türkçe
2014
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEMET BİNAN
- Kentsel yenileme projelerinde uygulama politikaları; İstanbul Süleymaniye yenileme alanı
Urban renewal project implementation policies in ; İstanbul Süleymaniye renewal area
BERAT UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkBeykent ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERCAN ÖZGENCİL YILDIRIM