Deontoloji açısından Türkiye'de tıbbi genetik
Medical genetics in Turkey from the viewpoint of deontology
- Tez No: 59067
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERNA ARDA
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
- Anahtar Kelimeler: Tıbbi Genetik, Tıbbi Etik, Deontoloji, Türkiye, Kalıtım düşüncesi T, Medical Genetics, Medical Ethics, Deontology, Turkey, The idea of inheritance
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Deontoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 221
Özet
200 9. ÖZET Tıbbi genetik alanındaki gelişmeler düşünüldüğünde konunun etik açıdan birçok sorunu içerdiği açıkça görülmektedir. Gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye'de henüz tüm tıbbi genetik tekniklerinin yaygın olarak kullanıldığı söylenemez. Bununla birlikte alanın ülkemiz içinde gelişmeye açık bir alan olduğu ve teknik olanaklar sağlandığında akademik düzeyde yeterli olan bilgi birikimiyle hemen uygulamaya geçilebileceği de yadsınamaz. Bu nedenlerle tez boyunca tıbbı genetik, etik açıdan ele alınmasının yanında deontoloji yönünden ve öneriler getirilmeye çalışılmıştır. İlk olarak 2. Bölümde tezin başlığı bağlamında kavramsal düzeyde deontoloji, etik ve çok kısa olarak da tıbbi genetik tanımları verilmiştir. Bu bölümde özellikle başlıkta geçen deontoloji kavramı açıklanırken yönetmelik ya da yasal düzenleme düzeyinde Türkiye'deki durumun yetersizliği vurgulanarak bu konudaki çalışmalara öncülük etmesi için etik açıdan da konuların değerlendirilmesi gerektiği üzerinde durulmuş, bu bağlamda etik kavramı da açıklanmıştır. Genel olarak insanlığın kalıtımla ilgili olarak neler düşündükleri, bu alandaki çalışmaları, genetik biliminin gelişmesi ve son noktada bugün geldiği düzey 3. Bölümde tarihsel bir sıra gözetilerek kısaca aktarıldıktan sonra; 4. Bölümde günümüzde Tıbbi Genetik alanında bugün dünyada yürütülen uluslararası projelerden söz edilmiştir. Burada ayrıntılı teknik bilgilere girilmeksizin uygulama açısından tıbbı genetik alanında nelerin yapılabildiğine de değinilmiştir. Bu bilgiler aktarılırken konu, bir hekimin etik konulan değerlendirirken temel olarak bilmesi gerektiği düzeyde işlenmiş, bir genetikçinin bilgisi doğal olarak yansıtılmamıştır. Tezin temel bölümlerinden biri konuyla ilgi etik tartışmaların yapıldığı 5. Bölümdür. Birçok sorunun yaşandığı bu alan, ilk olarak genel çizgileriyle belirtilmiştir. Etik sorunların özellikle birikimler gösterdiği Tıbbi Genetik alanının uygulama konulan ise daha ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Burada ilkece yapılmak istenen, ele alman etik sorunları farklı boyutlanyla ortaya koyarak, çözümlerinin bu açılardan düşünülmesini sağlamaya201 çalışmaktır. Böylece bu alandaki uygulamalarla ilgili olarak hazırlanması bir zorunluluk olan yasal düzenlemeler için bir zeminin oluşturulması hedeflenmiştir. Türkiye'de bu alandaki çalışmalarla ilgili yasal düzenleme bulunmadığı için, 6. Bölümde dünyadaki belli başlı düzenlemelerden örnekler aktarılmıştır. Buradaki amaç, kültür ve toplum farklılıklarının değerlere olan etkisi gözardı edilmeyerek, evrensel bir biyoetik kavramının olabilirliğinden yola çıkıp Türkiye için ilkesel düzeyde bir çerçeveyi çizecek ipuçlarını vermek olmuştur. Söz konusu bölümün başında evrensel biyoetiğin olabilirliği tartışılırken dünyada bu konuda yapılmış araştırmalara da yer verilmiştir. Tezin amaçlarından biri, Türkiye'deki yasal boşluğun doldurulmasında bir aşama oluşturabilmektir. Ancak bu, bir hukukçu gözüyle değil, bir hekim gözüyle alanın etik sorunlarını ortaya koyarak yapılmaya çalışılmıştır. Tartışma öncesindeki son ve 7. Bölümde Türkiye'deki durum ortaya konmuştur. Bu bölüm hazırlanırken bilimsel altyapı, uygulama, var olan yasal düzenlemeler ele alınmış, daha sonra Türkiye için konuyla ilgili olarak uzmanların ortaya koydukları önerilere değinilmiştir. Tartışma Bölümünde ise, genel olarak tezde işlenen kalıtım düşüncesi, bu konudaki çalışmaların insanlığa olan katkıları ya da olası zararları irdelendikten sonra, Tıbbi Genetik alanının bugünkü düzeyi tanımlanmıştır. Konuyla ilgili etik sorunlar arasında bugün için somut çözüm önerileri görülebilenler ele alınarak işlenmiş ve Türkiye için Deontoloji yönünden yapılması gerekenler vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
202 10. ingilizce özet MEDICAL GENETICS IN TURKEY FROM THE VIEWPOINT OF DEONTOLOGY Especially when we consider the recent developments in the field, we see that Medical Genetics have many challenging moral problems. It cannot be claimed that all the current techniques of medical genetics are widely used in Turkey, which is a developing country. However, one cannot deny that since we have sufficient academic knowledge, this field is a very promising one in our country provided that the essential technology becomes available. That is why medical genetics has been considered from the point of view of deontology as well as ethics in this thesis with certain suggestions for solutions as regards the moral problems involved. First of all in this dissertation, the concepts of deontology, ethics and medical genetics have been defined, in Chapter 2, as suggested by its title. Following a discussion on the meaning of the term“deontology”in relation to the present work, the greatly insufficient legislation in Turkey in this area has been emphasized and the necessity of considering the related ethical principles underlined. In Chapter 3, the development of the idea of genetics together with the related work has been considered in a historical perspective, with an outline of the evolution of the science of genetics. Chapter 4 has been devoted to the current international projects in medical genetics. The possibilities of medical genetics have been discussed in this context, without, however, any details of technique; while discussing these topics, the basic principles of genetics have been taken into account, as should be known by a physician, eliminating the specialized knowledge of the geneticist. One of the essential parts of the thesis is Chapter 5, which deals with the related ethical points. This highly problematic field has first been considered in its general outline. The specific moral problems arising from the application of medical genetics have been discussed in more detail. The main purpose here is to evaluate the different dimensions of203 ethical problems involved and help to develop different ways of solutions. Finally in this context, to create a basis for legal regulations of medical genetics has been aimed. Particularly since there is almost no legal regulation in this field in Turkey, some related examples from other countries have been given in Chapter 6. Without underestimating the effects of cultural and social differences on moral values and depending, on the other hand, on a common and international concept of bioethics, the purpose here is to point out certain guidelines for a framework of principles relevant to Turkey. In the beginning of the related chapter and while the possibility of an international bioethics is discussed, certain research work realized in different parts of the world has been mentioned. One of the main aims of this dissertation has been to form a step for the filling of the related legal gap in Turkey. But, and understandably, this effort has been shown in the capacity of a medical doctor, and certainly not in that of a jurist. In Chapter 7, the last one before Discussion and Conclusion, the current situation in Turkey is considered. The scientific infrastructure and the existing though few legal texts have been reviewed, and the suggestions of specialists interested in Turkey in this regard have been discussed. In Discussion and Conclusion, the present level of the field of Genetics in general has been described, preceded by the elaboration of the idea of inheritance discussed in the thesis in a general way, together with the advantage of and the possible harm to be done by the work in genetics. Among the related ethical problems, those have been considered which would presently have concrete solutions, with an emphasis on what should be done in Turkey from a deontological point of view.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yasal ve etik boyutuyla organ nakli hakkında anket araştırması ve sonuçları
A questionaire research about organ transplantation with the legal and ethical aspects in turkey and its results
EMİNE ELİF VATANOĞLU
Doktora
Türkçe
2007
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HANZADE DOĞAN
- Türkiye'de tıp etiği ve hukuk açısından tıbbi hata kavramı
The concept of medical error according to medical ethics and law in Turkey
MUSTAFA LEVENT ÖZGÖNÜL
Doktora
Türkçe
2010
Deontoloji ve Tıp TarihiAnkara ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA ARDA
PROF. DR. NECATİ DEDEOĞLU
- Türkiye'de yürürlüğe giren cinsel suçlularda kimyasal kastrasyon uygulamasına yönelik hekim görüşlerinin tıp etiği açısından analizi
Analysis of physician's views towards enacted chemical castration implementation in sex offenders in Turkey from medical ethics perspective
GÜLER KAYABAŞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Deontoloji ve Tıp TarihiUludağ ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF ATICI
- Çocuklar üzerindeki tıbbi araştırmaların etik açısından değerlendirilmesi
Evaluation of medical researchs on children in respect of ethics
HAFİZE ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2000
Deontoloji ve Tıp TarihiAnkara ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA ARDA
- Türkiye'de hekim ve hemşirelerin yaşam sonu kararları hakkındaki tutumları
End of life decisions: Attitudes of physicians and nurses in Turkey
DENİZ SAY ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2022
Deontoloji ve Tıp TarihiHacettepe ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NÜKET BÜKEN