Karahanlı Türkçesi Kur'an tercümelerinde deyimleşmiş birleşik fiiller
Qarakhanid Turkish, translation of Qur'an idiomized compound verbs
- Tez No: 592081
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GALİP GÜNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Deyimler bir milletin yaşayışından ve deneyimlerinden doğan, anlatımı güçlü kılmak için oluşturulmuş söz öbekleridir. Deyimleşme ise bir sözcüğün asıl anlamından sıyrılarak farklı anlam kazanmasıdır. Deyimleşmiş birleşik fiiller şekilce birleşik fiillerle benzerlik gösterirler ancak bu fiillerde fiil unsuru asıl anlamından uzaklaşarak farklı bir anlam kaznır. Karahanlı Türkçesi, Eski Türkçenin devamı niteliğinde olmasının yanında Müşterek Orta Asya Türkçesinin de ilk evresini oluşturur. Bu çalışmada Karahanlı Türkçesiyle yazılmış olan Kur'an Tercümelerinden Rylands nüshası, Özbekistan nüshası, Türk İslam Eserleri Müzesi 73 numara da kayıtlı olan nüsha ve Anonim Tefsir'deki deyimleşmiş birleşik fiilleri tespit etmek, bu birleşik fiillerin oluşum süreçlerini anlam bilimsel açıdan değerlendirmektir. Çalışmanın giriş bölümünde çalışmanın amacı ve konusu belirtildikten sonra Karahanlı Türkçesi dönemi ile ilgili tarihi bilgiler verilmiştir. Daha sonrasında ise Karahanlı Türk-çesi ile yazılmış eserler ve tezimize kaynaklık eden eserler hakkında bilgi verilmiştir. İnceleme bölümünde ise deyim ve deyimleşmiş birleşik fiil tanımı yapıldıktan sonra tespit edilen deyimler anlam dünyasına göre kategorize edilmiştir. Dört nüshada da ortak olan deyimlerin cümle örnekleri verilmiştir. Sonuç bölümünde ise genel bir değer-lendirme yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Idioms that arise from the life and experience of a nation are the phrases created to ma-ke the expression stronger. Being an idiom is to get a different meaning of a word by getting away from its original meaning. Idiomized compound verbs are similar in form to compound verbs, but in these acts, the verb element gains a different meaning by getting away from its original meaning. Qarakhanid Turkish, as well as being the conti-nuation of the old Turkish, forms the first phase of the common Central Asian Turkish. Qarakhanid Turkish is the continuation of the old Turkish, as well as the first phase of Central Asian Turkish. In this study, it is aimed to determine the idiomized compound verbs in Rylands copy from Qur'an translations written in Qarakhanid Turkish, the copy of Uzbekistan's, the copy registered with number 73 in the Turkish Islamic Art Museum and in the anonymous commentary , and to evaluate the formation processes of these compound verbs from a scientific point of view. In the introduction section of the study, after the purpose and subject of the study was mentioned, historical information about Qarakhanid Turkish period was given. Later, information was given about the works written in Qarakhanid Turkish, and the works which are the main sources for my thesis. In the review section, after the definition of an idiom and idiomized compound verb has been made, the words identified are catego-rized according to the world of meaning. Sentence examples of idioms which are com-mon in four copies are given. In the conclusion section, a general assessment was made.
Benzer Tezler
- Karahanlı Türkçesi Kur'an tercümelerinde Türkçe dini kavramlar
Turkish religious concepts in Karahanli Turkish translations of the Quran
ÖMER İLBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıÇağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞİRVAN KALSIN
- Karahanlı Türkçesi Kur'an tercümesi ile Yeni Uygur Türkçesi Kur'an tercümesinde dinî söz varlığı: Karşılaştırmalı inceleme
Religious vocabulary in the Qur'an translations of Karakhanid Turkish and Modern Uyghur Turkish: A comperative analysis
EROL TOPAL
Doktora
Türkçe
2012
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Doğu ve batı Türkçeleriyle yazılmış ilk tefsirli Kur'an tercümelerinde din terimleri
Religious terms at the first Qur'an translations with commentary
İSLAM UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN ŞEN
- Anadolu'da Kur'an öğretim yöntemleri: Satır altı Kur'an tercümesi örneği (50b-100a)
Qur'an teaching methods in anatolia: Example of underline Qur'an translation (50b-100a)
TUĞBA KARS KIVRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ÖLKER
- Karahanlı Türkçesi Satır-Arası Kur'an Tercümesi'nde (TİEM 73) soyut adlar
Abstract nouns in the interlinear translation of the Qur'an in Karakhanid Turkish (TIEM 73)
BÜŞRA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM YİĞİTOĞLU