Hattat Mehmed Rıza Bey
Calligrapher Mehmed Rıza Bey
- Tez No: 592353
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH ÖZKAFA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Sanat Tarihi, Crafts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Hattat Mehmed Rıza Bey, Türk ta'lik mektebinin oluşum süreci hattatlarındandır. Mehmed Rıza Bey, H. 1249 [1835] yılında İstanbul'da doğmuştur. Babası Mehmed Ataullah Bey Anadolu Kadıaskerliği payelilerindendir. İlmiye sınıfına mensup diğer ailelerin çocuklarında olduğu gibi erken yaşlarda özel hocalardan ders alarak eğitimi başlamış olmalıdır. Mehmed Rıza Bey, erken yaşlardan itibaren İstanbul'un çeşitli medreselerinde müderrislik, yirmi üç yaşından itibaren de İmparatorluğun farklı yerlerinde naiplik ve kadılık görevlerinde bulunmuştur. Mehmed Rıza Bey'in son görevi İstanbul kadılığıdır. İstanbul kadılığı sonrası mazuliyeti esnasında, 13 Ş 1313 [29 Ocak 1896]'da İstanbul'da vefat etmiştir. Hat sanatı tarihi ve hattat biyografileri ile ilgili eserlerde Mehmed Rıza Bey ilgili bilgiler birkaç paragrafı geçmeyecek şekildedir. Mezkür eserlerdeki bilgiler birbirinin tekrarı hükmündedir. Aynı zamanda Mehmed Rıza Bey'in yayınlanmış eserleri de iki elin parmağını geçmeyecek kadar azdır. Var olan bilgilerden yola çıkarak ne Mehmed Rıza Bey'in hayatı hakkında sağlıklı bir bilgiye; ne de bilinen eserlerinden yola çıkarak Mehmed Rıza Bey'in sanatı hakkında yeterli bir kanıya ulaşmak mümkün gözükmemektedir. Biz bu çalışmamızda, Meşihat arşivinden, Ruznamçe defterlerinden, Tarik defterlerinden, Başbakanlık Osmanlı arşivinden yararlanarak Mehmed Rıza Bey'in kronolojisini ortaya çıkarmaya çalıştık. Mehmed Rıza Bey'in elli eserini de çalışmamıza konu ettik. Böylece Mehmed Rıza Bey'in sanatı hakkında daha sağlıklı kanılara ulaşılmasının önünü, bir nebze de olsa açmaya çalıştık. Mehmed Rıza Bey ile ilgili çalışmamızın neticesinde kısaca şunları söyleyebiliriz: Mehmed Rıza Bey'in yaşadığı, eser verdiği dönem Türk ta'lik ekolünün henüz oluştuğu bir dönemdir. Mehmed Rıza Bey'in bürokrat – sanatkar oluşu sanatının önünde bir mania teşkil etmiş ve yine görevleri nedeniyle İstanbul'dan (sanat çevrelerinden) uzakta oluşu sanatkarlığını olumsuz yönde etkilemiştir.
Özet (Çeviri)
Calligrapher Mehmet Rıza Bey is one of the calligraphers in the formation process of Turkish ta'lik school. Mehmed Rıza Bey was born in İstanbul in 1249 (Arabic hegira calendar) [AD /1835]. His father Mehmed Ataullah Bey was one of the anatolian military officer (kadi-ul asker) He started his education by taking private tutors from early ages as seen in the children of other families which are members of the Ilmiye class (Ottoman ulama). He started to work as mudarris in the madrasah of İstanbul at early ages From twenty three years of age upward, he continued to his career as regent and kadi (Muslim judge) in different places of the Ottoman Empire. The last appointment of Mehmed Rıza Bey was kadi authority of İstanbul. After this mission was completed, he died in İstanbul during the process of dismission from his job. 13 Ş 1313 [29th January 1896]. In the works related to the history of calligraphy and calligraphers' biographies, the information related to Mehmed Rıza Bey doesn't exceed a few paragraphs. The above mentioned works include repeated information. At the same time, the works of Mehmed Rıza Bey can be counted on the fingers of hands.Based on the existing information and written works, it seems that it is not possible to reach a sufficient opinion about the life and art of Mehmed Rıza Bey.
Benzer Tezler
- Koyunoğlu Müzesi koleksiyonundaki hat levhaları
The calligraphy works in the Koyunoglu Museum collection
RAZİYE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıNecmettin Erbakan ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA ŞİMŞİR
- Cumhuriyetten günümüze Türkiye'de sanat yapıtı piyasası (2 cilt)
Art market in Turkey from republic to present day
MEHMET ÜSTÜNİPEK
Doktora
Türkçe
1998
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA GERMANER
- Âşık Müslüm Dalkılıç'ın hayatı, sanatı ve eserleri
The life of the bard Müslüm Dalkılıç his art and his works
BEKİR KIZILTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
BiyografiGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AHSEN TURAN
- Hattat Hasan Rıza Mushafı ve imlâ yapısı
Calligrapher Hasan Rıza Mushaf and spelling structure
YUSUF SURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSHAK KIZILASLAN
- Şevki Efendi ve Hasan Rıza Efendi Sülüs-Nesih Murakka'larının mukayesesi
The comparsi̇ons between Şevki̇ Efendi and Hasan Rıza Efendi' Sülüs-Nesih murakkas
DİLEK ULUDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MEHMET HÜSREV SUBAŞI