Dijital çakışma sayım yönteminin geliştirilmesi ve 4pi-beta-gama sayım sisteminde karmaşık bozunma şemalı belirli radyoizotoplara uygulanması
Development of digital coincidence counting method and its application in 4pi-beta-gamma counting system on certain radioisotopes having complex decay scheme
- Tez No: 593820
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞULE ERGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Nükleer Mühendislik, Nuclear Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Nükleer Enerji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Radyonüklit standardizasyonu için 4πβ-γ çakışma sayım sistemlerinde veri alma ve işleme yöntemleri uzun yıllar analog elektronik modüller kullanılarak yapılmıştır. Bu modüllerin teminlerinin ve bakımlarının pahalı olması, radyasyon ölçüm sistemlerindeki gelişmelere paralel olarak geleneksel sistemlere alternatif daha hızlı, esnek ve güvenli olan dijital veri alma ve işleme ihtiyacını doğurmuştur. 4πβ-γ çakışma sayım sisteminde bulunan bir dedektörden sinyal zamanını ve sinyale ait diğer bilgileri dijital kartlar kullanarak elde etmek ve bu bilgileri yazılımlar vasıtasıyla çevrimdışı bir şekilde analiz etmek, geleneksel geleneksel sistemlere kıyasla daha kolay ve yenilikçi bir yöntem olmuştur. Bu tez çalışmasında, Radyasyon ve Hızlandırıcı Teknolojileri Dairesi Başkanlığı Radyonüklit Metrolojisi Laboratuvarlarında kurulumu yapılmış olan 4πβ-γ dijital çakışma sayım sisteminde veri analiz yöntemi olarak kullanılmak üzere özgün bir yazılım geliştirilmiştir. Bu gerçek zamanlı dijital çakışma yazılımı, beta-gama çakışmalı analiz yöntemini ve çakışmasız analiz yöntemini içermektedir. Özgün algoritmalar kullanılarak bu iki yöntemle aktivite hesaplamaları yapılmıştır. Yazılımın doğruluğu 60Co, 133Ba, 152Eu ve 166mHo radyonüklitlerini ayrı ayrı içeren ve aktivitesi bilinen radyoaktif standart çözeltilerden belli miktarlarda alınarak ve sistemde ölçümleri gerçekleştirilerek yapılmıştır. Çakışmalı yöntemde ve çakışmasız yöntemde, basit bozunma şemalı 60Co ve 133Ba için ve nispeten daha karmaşık bozunma şemalı 152Eu ve 166mHo için elde edilen aktivite değerlerinin birbirleriyle uyumlu olduğu görülmüştür. İki yöntem arasında 60Co için %0,3, 133Ba için %0,18, 152Eu için %0,1, 166mHo için ise %0,08 fark bulunmuştur. Ayrıca, Monte Carlo yöntemi kullanılarak 4πβ-γ çakışma sayım sisteminde dedektör-kaynak etkileşimleri simüle edilerek NaI dedektörünün 60Co, 133Ba, 152Eu ve 166mHo için gama tepki fonksiyonları elde edilmiş ve dedektör verimleri hesaplanmıştır. Bu verim değerleri ve deneysel olarak elde edilen gama sayım hızları kullanılarak 60Co, 133Ba, 152Eu ve 166mHo aktiviteleri hesaplanmıştır. Çakışmalı yöntem, çakışmasız yöntem ve Monte Carlo yöntemi kullanılarak hesaplanan aktivite değerleri karşılaştırıldığında, çakışmalı yöntem ile çakışmasız yöntem kullanılarak elde edilen sonuçlar arasında en fazla %0,3 göreceli fark bulunurken, çakışmalı yöntem ile Monte Carlo yöntemi arasında ise en fazla %2,5 göreceli fark olduğu görülmüştür. Bu tez çalışması çerçevesinde, özgün algoritmalar kullanılarak oluşturulan dijital çakışma yazılımı, laboratuvarda kurulu olan 4πβ-γ çakışma sayım sistemine hem basit hem de karmaşık bozunma şemalı radyonüklitler için uygulanmaya hazır durumdadır. Radyoaktivite ölçümü konusunda dünyanın önde gelen laboratuvarlarında bulunan bu birincil ölçüm yöntemi, bu tez çalışması sonucu TAEK Radyonüklit Metrolojisi Laboratuvarlarında da kullanılır duruma gelmiştir.
Özet (Çeviri)
The methods of data acquiring and processing in the 4πβ-γ coincidence counting systems for radionuclide standardization have been employed by using analogue electronic modules for decades. Since the supply and maintenance of these modules are costly, the need for the digital data acquiring and processing systems which are faster, more flexible and more reliable have been arised in parallel to the new advancements in radiation measurement systems. Achieving the signal parameters from the detector of a 4πβ-γ coincidence counting system by using a digital card and analyzing these signal parameters offline by using computer programs became an easy and innovative alternative method for the conventional analogue systems. In this thesis, a unique software has been developed to be used as data analysis method of the 4πβ-γ coincidence counting system setup in the Radionuclide Metrology Laboratories of Turkish Atomic Energy Authority (TAEK) for absolute activity standardization. This real-time coincidence counting software includes coincidence and anticoincidence methods. Activity calculations have been performed using unique algorithms of these methods. The validation of the software were done by determining the activity values of the standart radioactive solutions including 60Co, 133Ba, 152Eu and 166mHo radionuclides separately. Some amount of radioactive solutions were used as the source and then measured in the 4πβ-γ coincidence counting system. The data achieved from the counting system were analyzed in the software. The activity values of 60Co and 133Ba, which have relatively simple decay schemes, and of 152Eu ve 166mHo, which have relatively much more complicated decay schemes, have been determined by both coincidence and anticoincidence methods in a good agreement. The relative bias values between the two methods are found as 0.3% for 60Co, 0.18% for 133Ba, 0.1% for 152Eu and 0.08% for 166mHo. In addition, the Monte Carlo simulation of the 4πβ-γ coincidence counting system was performed, and the response functions of NaI detector for 60Co, 133Ba, 152Eu and 166mHo are determined as the detector efficiencies. The efficiency values and the experimental count rates of 60Co, 133Ba, 152Eu and 166mHo are used to calculate the activities of these radionuclides. When the activity values of these radionuclides determined by the coincidence method, anticoincidence method and Monte Carlo method were compared, it is found that the results agree well with each other within at most 2.5% relative bias. The developed digital coincidence software is now ready to be applied to the measurements of all radionuclides having simple or complicated decay schemes in the 4πβ-γ coincidence counting system. This primary radioactivity measurement system, which is used in world's leading radioactivity measurement laboratories, has become availbale in TAEK Radionuclide Metrology Laboratories as a result of this thesis study.
Benzer Tezler
- Development of a non-invasive evaluation methodology using a smartphone attachment on the diagnosis and follow-up of anemia
Anemi teşhisi ve takibinde akıllı telefon eklentisi kullanılarak invaziv olmayan bir değerlendirme metodolojisinin geliştirilmesi
BERFİN IRMAK TORUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
BiyomühendislikKoç ÜniversitesiBiyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM YALÇIN
- Hardware design of K2RED modular multiplication algorithm used in number theoretic transform for post quantum cryptography and homomorphic encryption
Post kuantum kriptografi ve homomorfik şifreleme için sayı teorik dönüşümünde kullanılan K2RED modüler çarpma algoritmasının donanım tasarımı
FURKAN CAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SIDDIKA BERNA ÖRS YALÇIN
- Development of stretchable conductive hybrid yarn for e-textiles soft sensors applications
Gerilebilir iletken hibrit iplik geliştirilmesi e-tekstil yumuşak sensör uygulamaları için
IBRAHIM ADEL KHAMIS AHMED
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR ATALAY
- Improved fuzzy logic based edge detection method on clinical images
Klinik görüntülerde bulanık mantık temelli iyileştirilmiş kenar tespit yöntemi
MURAT MERT ÇELEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiKontrol ve Otomasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKER ÜSTOĞLU
- The evaluation and comparison of primality testing algorithms
Asallık testi algoritmalarının incelenmesi ve karşılaştırılması
GÖZDE SARIKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENVER ÖZDEMİR