19.yüzyıl basım ve yayıncılık faaliyetlerinin kütüphanelere etkisi
The effect of 19th century printing and publishing activities on libraries
- Tez No: 594012
- Danışmanlar: PROF. DR. DOĞAN ATILGAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Kağıtın İcadı, Kağıtın Kültürlerdeki Gelişim Seyri, Gutenberg, Avrupa'da İlk Matbaalar, Osmanlı İlk Basımevleri ve İbrahim Müteferrika, Osmanlı Kütüphane Kültürü, Osmanlı'da Batılılaşma, Batılı Seyyahlar, Seyahatnameler, Invention of paper, development of the paper in cultures, Gutenberg, first printing houses in Europe, Ottoman first printing houses and Ibrahim Muteferrika, Ottoman library culture, westernization in the Ottoman, western travelers, travel journals
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Kağıtın icadıyla başlayan bilgi aktarımı, ilk kitapların doğuşuna zemin hazırlamış dünyada parşömen rulolarının üst üste dizildiği rafların tasarlandığı ilk kütüphaneler kurulmuştur. İlk kitapları elle kopyalayıp çoğaltan ancak kaybolmaması için zincirleyen Avrupa düşüncesinin aksine doğuda çeviri faaliyetlerini destekleyen hükümdarlar bilimin kümülatif ilerlemesine öncülük eden ilim insanlarını desteklemiş ve binlerce yazma barındıran zengin kütüphaneler inşa etmişlerdir. İlk basımevlerini kuran Avrupa, Ortaçağın karanlığında Rönesans'ın aydınlanma sürecine büyük bir hızla girmeyi başarmıştır. Ülkelerarası siyasette yalnızlık, üstün olma ve rakip tanımazlık tutumunu politikası gereği Osmanlı Devleti kendi topraklarına aynı teknoloji gelmiş olmasına rağmen aynı ölçüde bir hızla bu gelişmelere ayak uyduramamış, hatta kayıtsız kalmıştır. Yani ileri görüşlülükten uzak ülke idaresi değişen dünyanın yakaladığı gelişim çizgisini kendi ihtiyaçları bünyesine entegre etme gerekliliğini çok uzun süre görmezden gelmiştir. Sorunun kaynağına inilebildiğinde ise artık imparatorluk son yüzyılını yaşamaktadır. Kuruluş devrinden itibaren eğitim faaliyetlerine önem veren Osmanlı idarecileri aynı kurumları vakıf anlayışı içerisinde tesis etmişlerdir. Ancak ihtiyaç duyduğu kadroyu devşirme sistemiyle büyük ölçüde giderdiği için halkın eğitim ve kültür seviyesinin düşük oluşundan rahatsızlık duymamıştır. Özellikle devir seyyahlarının kaleme aldığı kitaplaştırılmış anı kayıtları araştırmalarda birinci el kaynak niteliği taşımaktadır. Bu kapsamda eldeki imkânlar ölçüsünde ulaşılabilen TTK Kütüphanesi, Bayezid Kütüphanesi ve Milli kütüphane kaynakları ile araştırma sonucunda erişilebilen basılı ya da elektronik ortamdaki kitaplar ile süreli yayınlara dair kaynaklar, araştırma konusu ekseninde yani kitap basım yayın ve kütüphane kavramı çerçevesinde incelenmeye ve değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The invention of the paper started the information transfer and catalyzed the establishment of the first libraries in the world where rolls of parchment were stacked on the shelves. Contrary to the European way of manually replicating the first books and then chaining them up so that they are not lost, the rulers in the east supported the translation efforts of the scholars who cumulatively advanced the knowledge and established rich libraries with thousands of writings. Europe, which established the first printing houses, was able to enter the process of enlightenment of the Renaissance in the darkness of medieval times with great speed. However, the Ottoman Empire, due to its policy of solitude, supremacy and rivalry in the international politics, did not keep up pace with these developments even though the same technology came to its territories and even remained indifferent to them. Ottoman sultans who cared educational activities since the beginning have setup foundations for the same purposes. But the short-sighted rulers had ignored the necessity of integrating the developments of the changing world into their own lands. Especially the journals written by the travelers at that time are the first hand sources for the researchers of the era. In this context, TTK Library, Bayezid Library and National library resources, which could be reached with the opportunities available, and the books in printed or electronic media and periodicals that could be accessed, have been examined and evaluated within the scope of this research which is about printing, publishing and the library concept.
Benzer Tezler
- Türk matbuatında Kûfi yazı
Kûfic writing in Turkish printing
ERDEM GÖKTEPE
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ÖZKAFA
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- 19. yüzyılda Osmanlı toplumu ve basılı Türkçe edebiyat: Etkileşimler, değişimler, çeşitlilik
19th century ottoman society and printed Turkish literature: Interactions, exchanges, and diversity
GÜNİL ÖZLEM AYAYDIN CEBE
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
- Çarlık Rusyası Türklerinin anadilde basın faaliyetleri Azerbaycan
Turkic press of tsarist Russia Azerbaijan region
KÜRŞAD MELİH SARIARSLAN
- GAP projesinin sosyo-ekonomik ve kültürel boyutları
Social-economical and cultural dimensions of GAP
AHMET ÖZER