İslâm düşüncesinde basîret ve firâset kavramlarının din psikolojisi açısından incelenmesi
An examination on the concepts of insight and discernment (Basirah and firasah) in Islamic thought in terms of the psychology of religion
- Tez No: 596874
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDÜLKERİM BAHADIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Basîret, Firâset, Sezgi, Basirah, Firasah, Intuition
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bu çalışmada İslam düşüncesindeki“Basîret”ve“Firâset”kavramlarının Din Psikolojisi açısından incelemesi amaçlanmıştır. Bu kavramların Kur'an-ı Kerim, Sünnet ve İslam düşünce dünyasında önemli bir yeri vardır. Allah'a ulaşmada ve gündelik hayatta sadece akıl yeterli değildir, kalp gözüne de ihtiyaç vardır. Basîret en geniş anlamıyla kalp gözüdür, firâset de ileri görüşlü olmaktır. Doğru bilginin kaynağını problem edinen bilim insanları, akılcılık, deneycilik, sentezcilik ve sezgicilik kuramlarına ulaşmışlardır. Felsefe disiplininde önemli bir yeri olan sevgi kavramı, psikoloji literatüründe de yerini korumakta ve içgörü, öngörü ve önsezi kavramlarıyla da anlamca örtüşmektedir. İnsanlık tarihi ile eşdeğer bir süreç içerisinde ele alınabilecek olan bilinmeyeni bilme ve geleceğe yönelik eylemlerden haberdar olma merak ve isteğinden doğan gaybî ilim ve yaklaşımlar bu nitelikleri ile güncelliklerini tüm canlılığıyla günümüze değin koruyabilmiştir. Eski Hint, Çin, Mısır, Yunan ve bugün Batı'da fizyonomi ilmi olarak adlandırılan yaklaşımın Doğu, bilhassa İslam kültüründe ilm-i firâset terimiyle karşılandığı bilinmektedir. İnsanın dış görünüşünden ve bazı kalıp davranışlarından hareketle, kişilik, karakter ve mizaç tahlilleri de yapılagelmektedir. Jung'un ortaya koyduğu tipler kuramını, Myers geliştirmiştir. Ichazo, Afganistan'daki sufi bir öğretiden beslenerek, Eneagram kuramıyla dokuz çeşit mizaç tipi geliştirmiştir. Sonuç olarak insanda gözlenebilen davranışlar ve iç yaşantılar ayrılmaz bir şekilde birbirine bağlıdır. İnsan mekanik kanunların hiçbir şekilde açıklayamadığı tinsel-manevi eylemlerde bulunur.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to examine the concepts of basirah and firasah in Islamic thought in terms of the psychology of religion. These concepts have an important place in the Quran, Sunnah and Islamic world of thought. Using reason is not enough to reach God and in everyday life, the eye of the heart is also needed. Basirah means the eye of the heart in its broadest sense; while firasah means to be foresighted. The curiosity and wish for knowing what is unknown and predicting what future holds, which have an ancient past as the history of humanity, have led the metaphysical sciences and approaches -that have been able to keep up to date up to now- to be born. It is known that the approach called physiognomy in the Ancient India, China, Egypt, Greece and today in the West is met by the term ilm-i firâset in the Eastern, especially in the Islamic culture. Personality, character and temperament analyses have been carried out based on people's physical appearances and some patterns of behavior. Myers developed Jung's theory of psychological types. Ichazo, being nourished from a Sufi teaching in Afghanistan, developed nine types of temperament with the Enneagram theory. As a result, observable behaviors and internal experiences in humans are inseparably connected. Humans do unworldly spiritual acts which cannot be explained by the laws of mechanics in any way.
Benzer Tezler
- Hâris el-Muhâsibî düşüncesinde nefs muhasebesinin tasavvufî ve psikolojik yorumu
Sufistic and psychological interpretation of self examination in his thought of Kharis al-Muhâsibî
SUNA DAĞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinBalıkesir ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA SAYIN
- Mollâ Halîl-i Siirdî'nin hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri
Molla Khalil Siirdî's life, works and his mistical thoughts
MEHMET EMİN BENER
- İslam düşüncesinde hikmet kavramı
The concept of wisdom in Islamic thought
SERVET DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇAĞRICI
- Abdulkahir el-Bağdadi'nin Tefsîru'l-Esmâ ve's-Sıfât adlı eserinin tahkiki ve değerlendirmesi
The review and evaluation of Abdülkâhir al-Bagdadi's work title Tefsiru'l-Esmâ ve Sifât
OSMANKHAN SULAIMAN
Doktora
Türkçe
2022
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL YÜRÜK
- Fârâbî düşüncesinde ruh-beden ilişkisi ve meâd problemi
The relationship of the soul and body in the philososphy of Farabi and the problem of afterlife
CENGİZ ALACA
Doktora
Türkçe
2020
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJDET DURAK