İran ve Suudi Arabistan ilişkilerinde uyuşmazlık nedenleri
Causes of disputes in Iran and Saudi Arabia relations
- Tez No: 596885
- Danışmanlar: PROF. DR. SAADET GÜLDEN AYMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: İran İslam Cumhuriyeti, Suudi Arabistan Krallığı, uyuşmazlık, politik-mezhepçilik, araçsalcılık, inşacılık, Islamic Republic of Iran, Kingdom of Saudi Arabia, politico-sectarianism, instrumentalism, constructivism, disputes
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 413
Özet
Bu tez, İran İslam Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan Krallığı ilişkilerinde yaşanan uyuşmazlıkların nedenlerini araştırmayı amaçlamaktadır. İran ve Suudi Arabistan seçkinleri tarafından mezhepsel kimliğin harekete geçirilmesinin ve siyasileştirilmesinin, var olan uyuşmazlığın temel nedeni olup olmadığı tartışılmaktadır. Başka bir deyişle, Tahran ve Riyad'ın mezhepçiliği bir siyasi silah olarak jeopolitik ve jeo-stratejik hedefler uğruna kullandıkları ve bölgede yaşanan siyasi rekabet ve güç ve etki mücadelesi bağlamında politikalarını mezhepsel uyuşmazlık zeminine taşıyarak yürüttükleri sorgulanmaktadır. Bu araştırma konuyu araçsalcılık ve inşacılık teorileri çerçevesinde ele almaktadır. Bu çalışma nitel yöntem bağlamında yorumlayıcı bir metot izlemektedir. Veriler ise birincil ve ikincil kaynaklardan toplanmıştır. Bu çalışmaya göre, mezhepsel kimliğin İran ve Suudi Arabistan liderleri ve yönetici seçkinleri tarafından sosyal olarak inşa edilmesi, manipülasyonu ve araçsallaştırılması sonucu politik-mezhepçilik ve jeo-mezhepçilik olguları ortaya çıkmıştır. 1979 İran İslam Devrimi, 2003 Irak İşgali ve 2011 Arap Baharı ve müteakip olaylar, bu olguyu etkileyen önemli dönüm noktaları olarak ortaya çıkmaktadır. Suudi Arabistan tamahkâr bir devlet olarak İran'ın ve Şiilerin yükselişine karşı üstün gördüğü kimliği üzerinden mütecaviz politikalar izlemeye yönelmiştir. Böylece iki aktör arasında bölgenin jeopolitik olarak kırılgan kemerinde güç, etki ve haklı anlatı mücadelesi ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda Riyad ABD'nin uzaktan dengeleme stratejisine karşı olduğundan, İran'ı dizginlemek ve dengelemek için Geniş Kapsamlı Dengelemeye başvurmuştur.
Özet (Çeviri)
The present study aims to study the causes of disputes in the Islamic Republic of Iran and the Kingdom of Saudi Arabia relations with emphasis on the post-Islamic Revolution period. At the core of the research, there is the question of whether sectarianism dominating the Middle East, Persian Gulf and Levent is primordial and revival of the ancient Shiite-Sunni sectarian hostility or a contemporary phenomenon that can be called politico-sectarianism. In other words, do Tehran and Riyadh use sectarianism as a political weapon for the sake of geopolitical and geostrategic goals? The study considers the subject in the framework of instrumentalism and constructivism theories. This dissertation follows an interpretive methodology in the context of the qualitative method. Data were collected from primary and secondary sources. According to this study, sectarian identity was socially constructed, manipulated and instrumentalized by Iranian and Saudi Arabian leaders and ruling elites and resulted in the emergence of politico-sectarianism and geosectarianism phenomenon that is one of the main causes of disputes in two states relations. The Iranian Islamic Revolution in 1979, the US Invasion of Iraq in 2003 and the Arab Spring uprisings which started in 2011 and subsequent events are important turning points that have affected this phenomenon. Saudi Arabia, as a greedy actor, has pursued aggressive policies in the context of its hubristic identity against the rise of Iran and Shiites. Thus, power, influence and just narrative struggle has emerged between these two actors in the shatterbelt of the region. Moreover, Riyadh frustrated with the US offshore balancing strategy has resorted to the Omnibalancing strategy to contain and balance Iran.
Benzer Tezler
- Arap Baharı çerçevesinde İran-Suudi Arabistan ilişkilerini yeniden düşünmek
Rethinking İran-Saudi Arabia relations in the framework of the Arab Spring
HAKAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ATAŞ
- İran Devrimi sonrası Suudi Arabistan-İran arasında yükselen rekabeti etkileyen temel faktörlerin bir incelemesi
Saudi Arabia and Iran: A reading of main factors ascending their rivarly in the middle east since the İslamic revolution
SAHAR BEN YOUNES
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZTÜRK
- İran İslam Cumhuriyeti - Suudi Arabistan Krallığı ilişkileri (1979-2011)
The relations of the Islamic Republic of Iran - Khe Kingdom of Saudi Arabia (1979-2011)
İSMAİL AKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uluslararası İlişkilerAbant İzzet Baysal ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ATAMAN
- 2009 sonrası Afganistan güvenliğin'de ABD ve İran'ın Rolü
The role of US and Iran in Afghanistan security after 2009
NASİBULLAH RAOUFİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VEYSEL KURT
- İsrail'in Körfez ülkeleri ile ilişkilerinin bölgesel ve uluslararası etkileri
Regional and international effects of Israel's relations with the Gulf countries
ÖMER FATİH ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerKaradeniz Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN ERKAN