Die intellektuelle physiognomie der künstlerischen gestalten und besonderheit des kunstwerkes in der literaturkunst. Eine vergleichende analyse. Dargestellt an den ausgewählten romanen Von Herta Müller und Orhan Pamuk
Yazın sanatında sanatsal figürlerin entelektüel fizyonomisi ve sanat eserinin tikelliği. Herta Müller ve Orhan Pamuk bağlamında karşılaştırmalı bir değerlendirme
- Tez No: 597046
- Danışmanlar: PROF. DR. ONUR BİLGE KULA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, Türk Dili ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Almanca
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Alman Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 495
Özet
Çalışmanın amacı, Lukács'ın sanatsal figürlerin entelektüel fizyonomisi yaklaşımını, çoğulcu bir yöntemle, Herta Müller ve Orhan Pamuk'un seçilen romanlarında karşılaştırmalı olarak analiz etmektir. Lukács'ın fizyonomi kavramıyla neyi kastettiğini anlamak adına, öncelikle söz konusu yaklaşıma dayanak oluşturan, fizyonomi ve fizyonomik kavramları, anlam ve kullanım alanı olarak ele alınacak, bu konudaki çalışmalar gözden geçirilecek, özellikle edebiyat ve fizyonomik arasındaki ilişki, iç-dış diyalektiği bağlamında değerlendirilmeye çalışılacaktır. Lukács'ın sanatsal figürlerin entelektüel fizyonomisi yaklaşımı çerçevesinde belirledikleri, antropomorfist bir yaklaşımla sanat eserinde figürün çok yönlü ele alınmasını serimler. Bu bağlamda söz konusu yaklaşımla, temelde figür kurgulaması ve figür kurgulamasındaki önemli noktalar irdelenmektedir. Entelektüel fizyonomi ifadesiyle, fizyonomik yaklaşıma benzer olarak iç-dış diyalektiği vurgulanmakta, ondan farklı olarak çoğulcu bir tavırla fizyonominin tinsel ve duyusal çağrışımlarına dikkat çekilmektedir. Lukács'ın genel estetik anlayışına göre figürler, eserin en önemli yapı taşları olarak, hiyerarşik bir düzen içerisinde birbirlerini, konuyu, mekânı ve yazarın yazma biçimini etkilerler. Onun bu değerlendirmesi göz önünde bulundurularak, figür kurgulaması açısından belirlediği noktalar çalışma içerisinde tespit edilecektir. Nobel Ödüllü Alman yazar Müller'in“Reisende auf einem Bein”ve Nobel ödüllü Türk yazar Pamuk'un“Kafamda Bir Tuhaflık”romanları, Lukács'ın söz konusu yaklaşımı ışığında figür kurgulaması çerçevesinde irdelenecektir. Yazarların birbirlerine benzeyen ya da birbirlerinden ayrılan yönleri karşılaştırmalı olarak ortaya çıkarılacaktır. Sonuç itibariyle, Lukács'ın belirgin bir entelektüel fizyonomiye sahip figürün sanat eserinin tikelliğine ve evrenselliğine katkısı, söz konusu romanlarda ele alınacaktır. Yazarın, figürünü birey olarak toplumuyla iç içe ve çok yönlü kurgulaması, yerelden hareketle evrenselde bir farklılık oluşturarak tikelleşmesi, seçilen eserlerde figür üzerinden çok net gözlemlenebilmiştir. Yazarların romanları, figür üzerinden kendi dönemlerine ait tipik toplumsal olayları okura sunarken, Lukács'ın kuramı kapsamında ağırlıklı olarak benzerlikler taşırlar. Her iki yazar, romanlarında Lukács'ın seçilen yaklaşımında belirlenen özelliklere uygun figürler oluşturmuşlardır. Bu çalışmada, yazarların yerelliklerini evrensele taşıyabilmelerindeki ve uluslararası alanda kabul görmelerindeki en önemli araçlardan bir tanesinin kurguladıkları bu entelektüel fizyonomiye sahip figürler olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Sözcükler Fizyonomi, Georg Lukács, Figür Kurgulaması, Entelektüel Fizyonomi, Sanat Eserinin Tikelliği, Herta Müller, Orhan Pamuk.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to analyse“the intellectual physiognomy in characterization”approach of Lukács through a pluralist method in Herta Müller's and Orhan Pamuk's selected novels comparatively. In order to understand what Lukács means by the concept of intellectual physiognomy, the concepts of physiognomy and physiognomic that provide basis for the approach in question will be dealt as the field of meaning and use primarily and especially the relation between literature and the concept of physiognomic will be evaluated within the context of internal-external dialectics. In this sense, the determinations of Lukács within the frame of the intellectual physiognomy in characterization approach exposits the figure in an artwork to be considered in a multifaceted way in question. Lukács underlines internal-external dialectics by the term of intellectual physiognomy analogously to the physiognomic approach. Differently from that, he points out the spiritual and sensory associations of physiognomy in a pluralist manner. According to Lukács, figures affect each other, subject, space and the style of the author in a hierarchical order. So, his specified points from the aspect of characterization within the scope of intellectual physiognomy of artistic figures approach will be found out. Subsequently, the novels“Reisende auf einem Bein”of the nobel-winning German author Herta Müller and“Kafamda Bir Tuhaflık”of the nobel-winning Turkish author Orhan Pamuk will be analysed within the frame of characterization in consideration of Lukács's approach in question. The similar and divergent aspects of the two authors will be revealed comparatively in this context. The author's interwoven and multifaceted characterization of the individual with his/her society are observed clearly on figures in Pamuk's and Müller's selected works. In this study, it is inferred that one of the most remarkable factors of the authors' transferring their locality to universality is their figures with intellectual physiognomy. Keywords Physiognomy, Georg Lukács, Characterization, Intellectual Physiognomy, Specialty of Artworks, Herta Müller, Orhan Pamuk.
Benzer Tezler
- H. Böll-A. Nesin, S. Lenz-Y. Kemal, M. Frisch-A. Ağaoğlu, W. Koeppen-D. Ceyhun'un yapıtlarında 'Aydın Tutumlar'
Başlık çevirisi yok
HİKMET TAN
Doktora
Türkçe
1997
Alman Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ONUR BİLGE KULA
- Türk ve Alman masallarında çocuk figürleri
Die Kinderfigüren in Deutschen und in Türkischen mörchen
RECEP AKAY
Doktora
Türkçe
1998
Alman Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ VURAL
PROF. DR. WİLFRİED BUCH
- Thomas Bernhard'ın öykülerinde normal dışı davranışlar
Başlık çevirisi yok
AHMET SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Alman Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YAVUZ ERKOÇ
- Almancada ve Türkçede metin türü olarak yazın eleştirisi
Literary criticism as a text type in German and Turkish
CANAN ŞENÖZ
Doktora
Türkçe
1999
Alman Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEYDA OZİL
- Die Figur des Intellektuellen in Canettis Roman 'Die Blendung'
Başlık çevirisi yok
SEVDİYE KÖKSAL
Yüksek Lisans
Almanca
1989
DilbilimEge ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GERTRUDE DURUSOY