Geri Dön

Amerikan Board Misyoner Yapısı Şanlıurfa Ermeni Yetimhanesi koruma sorunları ve çözüm önerileri

Preservation problems and protection proposals of American Board Mission Structure Şanliurfa Armenian Orphanage

PDF İndir

  1. Tez No: 597107
  2. Yazar: ERDEM ÖZTÜRK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP GÜL ÜNAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Şanlıurfa, Ermeni Yetimhanesi, ABCFM, American Board, Restorasyon, Sanliurfa, Armenian Orphanage, ABCFM, American Board, Restoration
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 233

Özet

Tarih boyunca farklı inanışlara sahip topluluklar, azınlıkta kalmamak üzere kendi inançlarını yaymak için farklı çalışmalar yapmıştır. Güçlü bir Hristiyan toplumu oluşturmak, Hristiyanlığı yaymak amacıyla yapılan bu çalışmaların hepsi misyonerlik olarak nitelendirilir. Hristiyanlığı yaymak amacıyla da bu yönde farklı faaliyetler yürütülmüştür. 16. Yüzyıldan itibaren modern anlamda misyonerlik faaliyetlerine başlanıldığını görüyoruz. 19. Yüzyılda faaliyet gösteren en büyük misyoner gruplardan biri de 1810 yılında Boston'da kurulan“American Board of Commisioners for Foreign Missions”ABCFM veya BOARD adı ile anılan protestan misyondur. ABD'deki protestan misyoner örgütlerinin en kıdemlisi ve en büyüklerinden olan ABCFM, misyoner faaliyetlerinin altın çağı olan 19. Yüzyılda en büyük harcama ve etkin faaliyetleri göstermiştir. BOARD Anadolu topraklarında sadece dini değil, ticari, sosyal ve politik olarak etkin faaliyetlerde bulunmuştur. Bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için okul, matbaa, hastane yetimhane gibi yapılara ihtiyaç duymuş ve inşa etmişlerdir. Ermeni Yetimhanesi, Amerikan BOARD tarafından 19.yy sonunda din ve eğitimle ilişkili hizmet vermek amacıyla Urfa'da bir misyon yapısı inşaatına başlanmış 1919-1921 yıllarında tamamlandıktan sonra Ermeni yetim çocuklara hizmet vermeye başlamıştır. İnşa edildiği dönemde şehrin kuzeyinde hem misyoner bölgesi hem de Müslüman bölgesinden uzakta şehrin genişleme alanında Karakoyun Nehri'nin kuzeyinde yer alması tercih edilmiştir. İnşaat, Urfa'da faaliyet gösteren Bord misyonerlerinden Corinna Shattuck öncülüğünde yapılmıştır. Anılan yapı günümüzde Urfa İl Sağlık Müdürlüğü tarafından kullanılmaktadır. Tez kapsamında misyonerliğin tarihsel gelişimi ve 19. Yüzyılda etkin faaliyet gösteren American Board araştırılmıştır. Anadolu'da özellikle Urfa şehrinde misyoner yapılarının kentin fiziki yapılanması ve mimari gramer üzerindeki etkisi, daha önce herhangi bir çalışma yapılmadığı tespit edilen, Yetimhane Binası (Urfa İl Sağlık Müdürlüğü) binası üzerinden incelenmiştir. Şanlıurfa şehir merkezinde, Bağlarbaşı Mahallesi (Atatürk Mahallesi) üzerinde yer alan yapının kent içindeki konumu incelenmiş, mevcut durumunun fotoğraflanması ve belgelenmesi ile yapının korunmasına yönelik önerilerin geliştirilmesini içeren tüm bilgiler çalışmayı oluşturmaktadır. Yedi bölümden oluşan tezin ilk bölümünde çalışmanın amacı, yöntemi ve literatür özetine yer verilmiştir. İkinci bölümde Şanlıurfa Kenti'nin tarihsel gelişimi ve geleneksel kent dokusu incelenmiştir. Bu bölümde Urfa şehrinde farklı dönemlerde yaşamış olan toplulukların kent mimarisinin oluşmasındaki etkilerinden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde, misyonerlik ile 19. Yüzyıldaki en büyük misyonerlik örgütü olan American Board üzerinde durulmuştur. Misyoner çalışmalarının Urfa'daki faaliyetleri ve bu faaliyetler için ürettiği yapı tipleri ve kent içindeki konumlanmalarından bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde, Yetimhane Yapısı'nın tarihsel gelişimi, konumu ele alınmış, rölöve çizimleri ve analiz çalışmaları yapılmıştır. Beşinci bölümde, yapı üzerindeki izler, arşiv kaynaklarından elde edilen belgeler ve benzer dönem yapıları doğrultusunda restitüsyon önerileri tanımlanmıştır. Altıncı bölümde, Yetimhane Yapısı için koruma ve yeniden işlevlendirme önerileri ve ve bu bağlamda hazırlanan restorasyon projesi anlatılmıştır. Tez çalışmasının sonuncu bölümü olan yedinci bölümde ise çalışma hakkında genel bir değerlendirme yapılarak çalışma sonlandırılmıştır. American Board'a ait bir misyon yapısı olması Geç Osmanlı Dönemi'nin Urfa'daki önemli yapılarından biri ve döneminin farklı mimari programının örneği olması anı değeri taşıması, süreklilik değeri gibi korunması gerekli kültür varlığı özelliği gösteren yapının bu çalışma kapsamında sürdürülebilir olarak korunmasının sağlanmasına yönelik öneriler getirilmektedir.

Özet (Çeviri)

Communities with different beliefs throughout history have made different studies to spread their beliefs in the minority. In order to spread Christianity, activities were carried out in this direction. All of these works, which are intended to create a strong Christian society and to spread Christianity are considered to be missionaries. Different activities were carried out in this direction in order to spread Christianity. From the 16th century onwards, we see that the missionary activities have started in the modern sense. One of the biggest missionary groups operating in the 19th century was called ''American Board Of Commisioners for Foreign Missions'' ABCFM or BOARD. This mission was established in Boston in 1810 as a protestant mission. ABCFM, one of the largest and most senior of the Protestant missionary organizations in the USA, showed the greatest spending and active activities in the 19th century, which was the golden age of missionary activities. BOARD has not only engaged not only in religious, commercial, social and political activities in Anatolia. For the realization of these activities, they needed and built buildings such as schools, printing houses, hospitals, orphanages. At the end of the nineteenth century, the Armenian Orphanage and the American BOARD started building a mission structure in Urfa in order to provide services related to religion and education. When it was built, it was preferred to be located in the north of the Karakoyun River in the enlargement area of the city, both away from the missionary area and the Muslim region. The construction was carried out under the leadership of Corinna Shattuck, a Bord missionary operating in Urfa. The aforementioned building is currently used by Urfa Provincial Health Directorate. Within the scope of the thesis, the historical development of the mission and the American Board active in the 19th century were researched. The influence of the missionary structures in the city of Urfa in Anatolia on the physcial structure and architectural grammar of the city has been investigated through the Orphanage Building (Urfa Provincial Health Directorate building), which has not been studied before. In the city center of Sanliurfa, the location of the structure on the Bağlarbaşı neighborhood (Atatürk Quarter) is examined in the city. In the first part of the thesis includes seven chapters, a summary of the aim methods and literature survey are given. In the second part, the historical development of the city of Sanliurfa and the traditional urban texture were examined. In this section, the effects of the communities living in different periods in the city of Urfa were mentioned. In the third chapter the missionary mission was focused on the missionary and American Board, the largest missionary organization in the 19th century. The activities of the missionary works in Urfa and the types of buildings it they produces for these activities and their positioning within the city are mentioned. In the fourth chapter, the historical development and location of the Orphanage Structure, survey drawings and analysis studies were made. In the fifth chapter, the restitution proposals are defined according to the traces on the building, the documents obtained from the archive sources and similar period structures. In the sixth chapter, protection and remediation proposals and restoration project are explained for the Orphanage Structure. In the seventh chapter, which is the last part of the thesis study, the study was finalized by making a general evaluation about the study. The American Board has a mission structure one of the important structures of the Late Ottoman Period in Urfa, and the example of its different architectural program, of the period, the moment of carrying value, continuity value, of the cultural structure which has the property of preservation as sustainable, recommendations are brought.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    191810

    Misyonerlik ve Harput'taki Amerkan Misyoner okulları üzerine sosyolojik bir araştırma

    Missionary activity and sociologicial research on the American Missionary schools in Harput

    MUSTAFA CİNTOSUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    DinHarran Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. SALİH AYDEMİR

  2. Tez No

    206506

    Osmanlı Devleti'nde Amerikalı misyonerler ve Van Ermeni isyanı(1896)

    American missionaries in the Ottoman Empire and the Van rebellion(1896)

    DİLŞEN İNCE ERDOĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    TarihDokuz Eylül Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ENGİN BERBER

    PROF.DR. ERGÜN AYBARS

    PROF.DR. SABRİ SÜRGEVİL

  3. Tez No

    145562

    Errand into the east: A history of evangelical Amerikan missionaries and their missions to Ottoman İstanbul during the nineteenth century

    Doğuya yolculuk: Amerikan misyonerleri ve ondokuzuncu yüzyıl Osmanlı İstanbul misyonlarının tarihi

    EMRAH ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    Tarihİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TİMOTHY ROBERTS

  4. Tez No

    254597

    Fitnenin ve terakkinin merkezleri: Osmanlı devletinde apostolik Ermeniler arasında Anadolu misyoner istasyonları, 1878-1896

    Centers of provocation and progress: Anatolian missionary stations within the Ottoman state and among apostolic Armenians, 1878-1896

    SCOTT RANK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2009

    Tarihİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    PROF. DR. CHRİSTOPH K. NEUMANN

  5. Tez No

    348328

    Anadolu'daki Amerikan hastaneleri ve tıbbi misyonerlik (1880-1930)

    American hospitals and medical missions in Anatolia (1880-1930)

    İDRİS YÜCEL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    TarihHacettepe Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA YILMAZ

Geri Dön