Geri Dön

Konya Amber Reis Camii ve I. ulusal mimarlık dönemi camileri içindeki yeri

Konya Amber Reis Mosque and its importance in first national architectural movement's mosques

  1. Tez No: 597108
  2. Yazar: KÜBRA NUR MAKAS
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 201

Özet

Osmanlı Devleti'nin son döneminde, Ziya Gökalp ile başlayan Türkçülük akımının da etkisiyle 1900'lü yılların başında I. Ulusal Mimarlık akımı etkili olmuştur. Akım, Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar sürmüş, yeni rejimin ilk kamusal yapıları devletin desteğiyle I. Ulusal Mimarlık üslubunu yansıtmışlardır. 1930'lara kadar etkin olan üslupta pek çok eser verilmiştir. Mimar Kemaleddin, Vedat Tek, Giulio Mongeri, Arif Hikmet Koyunoğlu gibi dönemin ünlü mimarları İstanbul ve Ankara başta olmak üzere, İzmir, Adana, Konya gibi Anadolu'nun pek çok şehrinde bu üslupta yapılar inşa etmişlerdir. Bu üslupta yapılmış olan İstanbul'da 16, Ankara'da 10, İzmir'de 6, Konya'da 7, toplamda 39 yapı incelenmiş, üslup özellikleri anlatılmıştır. Bu üsluba uygun yapılmış olan 7'si İstanbul'da olmak üzere, 12 cami tespit edilebilmiştir. Hititlerden Osmanlıya kadar birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Konya, Anadolu Selçuklu'nun da başkentliğini yapmıştır. Kentteki anıt eserler arasında Alaaddin Camii, İplikçi Camii, Sahip Ata Camii, Hoca Hasan Camii, Taş Mescidi, Sırçalı Mescit, Selimiye Camii, Şerafettin Camii ve Aziziye Camii dikkat çeken cami örnekleridir. I. Ulusal Mimarlık Dönemi'ne gelindiğinde ise en dikkat çeken eserler, Amber Reis Camii ve Nakipoğlu Camii olmuşlardır. Çalışma konumuz olan, Amber Reis Camii, Konya'nın Meram İlçesinde, İstasyon Caddesi üzerinde Anıt Meydanı'nda yer almaktadır. Güneyinde aynı dönemde yapılmış olan Ziraat Abidesi yer alır. Bugünkü Amber Reis Camii 1911 yılında yapılan camidir. Onun yerinde olan ilk cami ise günümüze ulaşamamıştır. Caminin türbesi 1927 yılında yol yapım çalışmaları sırasında yıkılmıştır. İlk caminin, türbesinden kalan kitabesine göre, M. 1264 yılında yapılmış olan bir Selçuklu Devri eseri olduğu bilgisine ulaşılır. Yeniden yapılan caminin kitabesine göre, eski Amber Reis Camii'nin harap olması sebebiyle 1911 yılında Konya Valisi Arifi Paşa tarafından yeniden yaptırtılmıştır. Amber Reis Camii, dış cephede çini bezemeleri, penci kemerli girişi, sivri kemerli pencereleri, geniş saçaklı kırma çatısı ile, iç mekanda ise mihrap çinileri, tavan süslemeleri ile I. Ulusal Mimarlık Dönem özelliklerini yansıtır. Çalışma 5 ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde literatür özeti, tezin amacı ve hipotez anlatılmıştır. İkinci bölümde I. Ulusal Mimarlık Dönemi ele alınmış, Osmanlı'nın geç döneminde I. Ulusal Mimarlık Dönemi'ne hazırlayan mimari ortamdan bahsedilmiştir. Ayrıca İstanbul, Ankara, İzmir ve Konya'daki I. Ulusal Mimari Dönemi'nin başlıca yapıları anlatılmıştır. Üçüncü bölümde, I. Ulusal Mimarlık Dönemi'nde inşa edildiği tespit edilebilmiş 13 cami kataloglanarak anlatılmıştır. Dönemin camilerinin genel özellikleri ele alınarak farklılıkları ve ortak noktaları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dördüncü bölümde tez konusu olan Amber Reis Camii'nin tarihçesi, plan, cephe, süsleme özellikleri anlatılmıştır. Beşinci bölümde ise, Amber Reis Camii'nin özellikle İstanbul'daki I. Ulusal Mimari üslupta yapılmış camiler ile karşılaştırması yapılmış ve dönem camileri içindeki yeri ortaya konmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

I. National Architecture movement become effective which is influenced by Turkishism that is started with the lead of Ziya Gökalp at begining of 1900s when nit was the last term's of Ottoman Empire. The movement is last until very first years of Republic, new regime's first public constructions represent I. National Architecture touch with the support of government. Many works were given with the style that is active until 1930s. Most famous architects of the times like Architect Kemaleddin, Vedat Tek, Giulio Mongeri, Arif Hikmet Koyunoğlu were built constructions among the style in most of the cities at Anatolia such as Ankara, İzmir, Adana, Konya, especially Istanbul and Ankara. A total of 39 constructions among this style where are 16 in Istanbul, 10 in Ankara, 6 in Izmir, 7 in Konya are examined and studied. 12 mosques, including 7 in Istanbul could be identified in accordance with this period. Konya, home to many various civilizitations from Hittites to Ottomans, was also the capital of Anatolian Seljuks. Alaaddin Mosque, Iplikci Mosque, Sahip Ata Mosque, Hoca Hasan Mosque, Tas Mesjid, Sırcalı Mesjid, Selimiye Mosque, Serafettin Mosque and Aziziye Mosque are the monumets that striking examples of mosques at the city. The most remarkable monuments are Amber Reis Mosque and Nakiboğlu Mosque when it comes to I. National Movement. Amber Reis Mosque that the subject of this study is located in Anıt Square on Istasyon Street in Konya City. Ziraat Monument (Abidesi) is located in the south of the mosque which is built at the same period. The first built mosque could not remain present day. The tomb of the mosque is collapsed in 1927 during road construction. It is known that the first built mosque was a work of Seljuk Period is constructed in 1264 A.C. according to remaining inscription of the tomb. According to the new mosque's inscription the old building of Amber Reis Mosque is rebuilt for the reason it was ruined by Konya Governor Arif Pasha in 1911. Amber Reis Mosque, represent I. National Movement from, tile art decorations outside the mosque, window and main door with lanced arch, hipped roof with large wood eaves, tile art decorations on altar and ceiling decorations from inside the mosque. The study is consisted 5 main chapters. The literature summary, the purpose of thesis and the hypothesis are explained in the Introduction. Second chapter of the study is mentioned I. National Architecture Movement, architectural enviroment is explained leaded up to I. National Architecture Movement at late Ottomans period. In addition, main structures in Istanbul, Ankara, Izmir and Konya of I. National Architecture Period are examined. Third chapter of the study is about the 12 mosques are determined that have built in I. National Architecture Movement. General characteristics of mosques at that movement are attempted to reveal differences and common points by studying about. In the forth chapter, history, plan, facade and ornamentation features of Amber Reis Mosque are described. Last of all, fifth chapter is about to comparison of Amber Reis Mosque with the mosques have built properly I. National Architecture style particularly in Istanbul and the importance between the other mosques that have built at same period.

Benzer Tezler

  1. B4C ve PMN-PT seramiklerin flash sinterleme ile üretimi ve karakterizasyonu

    Characterization of B4C and PMN-PT ceramics produced by flash sintering

    AYSEL DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Metalurji MühendisliğiKonya Teknik Üniversitesi

    Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İLYAS ŞAVKLIYILDIZ

  2. Karaman tren garının tarihi süreç içerisinde değerlendirilmesi

    Evaluation of Karaman train station in historical process

    RUKİYE ÖCAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MimarlıkKonya Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHTİYAR EROĞLU

  3. Okul öncesi dönem çocukları için duygu düzenleme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi

    Developing the emotion regulation skills scale for preschool children

    AYBER ACAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Eğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMEL ARSLAN

  4. Kültür eksenli kentsel dönüşüm: 2010 Avrupa kültür başkenti olarak İstanbul

    Culture-led urban regeneration: Istanbul as the European capital of culture 2010

    AMBER NİKSARLIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İPEK AKPINAR

  5. Yerel yönetimler ve katılım: Halkın katılım duyarlılığı ve katılım yolları açısından Konya örneği

    Participation and local government: A research on the public participation sensibility and the methods for participation in Konya

    MEHMET AKİF ÇIKURÇAYIR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Kamu YönetimiAnkara Üniversitesi

    Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RUŞEN KELEŞ