Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde yaşam kalitesi, umutsuzluk ve yılmazlık arasındaki ilişkiler
Analysis of the relationship between the quality of life, hopelessness and resilience in families of children with disabilities
- Tez No: 597819
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DURMUŞ ÜMMET
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde yaşam kalitesi, umutsuzluk ve yılmazlık arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Ayrıca, özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin aile yaşam kalitesinin cinsiyete, yaşa, çocuk sayısına, çocuğun çoklu engel durumuna, başka engelli çocuğa sahip olma durumuna, evlilik süresine, eğitim durumuna, aile tipine, gelir durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Bu araştırmaya İstanbul İlinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı lise dengi özel eğitim meslek okuluna devam eden 15-23 yaş düzeyi özel gereksinimli bireylerin anne-babaları olan 171 kişi katılmıştır. Katılımcıların 86'sı kadın, 85'i erkektir. Araştırmaya katılan ailelere, Kişisel Bilgi Formu, Beach Center Aile Yaşam Kalitesi Ölçeği, Beck Umutsuzluk ölçeği, Aile Yılmazlık Ölçeği uygulanmıştır. Analizlerde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, çoklu regresyon analizi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) teknikleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, aile yaşam kalitesi puanları arasında cinsiyete, yaşa, çocuğun çoklu engel durumuna, eğitim durumu, evlilik süresi ve aile tipine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Aile yaşam kalitesi gelir durumuna göre farklılaşmaktadır, gelir durumu arttıkça yaşam kalitesinin de arttığı belirlenmiştir. Aile yaşam kalitesi başka engelli çocuğa sahip olma durumuna göre farklılaşmaktadır. Birden fazla engelli çocuğa sahip ailelerin yaşam kalitesinin diğer ailelere göre daha düşük olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ele edilen diğer bir bulgu ise özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerde aile yaşam kalitesi ile umutsuzluk arasında orta düzeyde ve negatif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ailelerin umutsuzluk düzeyleri arttıkça aile yaşam kalitesi de azalmaktadır. Aile yaşam kalitesi ile yılmazlık arasında zayıf düzeyde ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Buna göre yılmazlık düzeyleri arttığında aile yaşam kalitesinin de arttığı bulunmuştur. Çoklu regresyon analizi sonucunda motivasyon kaybının aile yaşam kalitesini yordadığı saptanmıştır. Ayrıca, motivasyon kaybının özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerde aile yaşam kalitesi üzerinde zayıf düzeyde ve olumsuz etkiye sahip olduğunu söylemek mümkündür. Bir diğer bulgu ise, yaşama bağlılığın aile yaşam kalitesini yordadığı belirlenmiştir; yaşama bağlılığın özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerde aile yaşam kalitesi üzerinde ve olumlu etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Yaşam kalitesi, umutsuzluk ve yılmazlık değişkenlerinin farklı yaş gruplarıyla, daha geniş örneklem grubuyla incelenmesi ve bu bulgular ışığında yapılacak nitel görüşmelerle bu yaşantıların anlaşılması ve ailelere destek gruplarının oluşturulması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Main objective of this research is to analyse the relationship between the quality of life, hopelessness and resilience in families of children with disabilities. Furthermore, it is also intended to determine whether the the quality of living is effected by gender, age, number of children, multiple disabilities of the child, multiple children with disabilities, duration of the marriage, level of education, family type and level of income in families of kids with special needs This research has been conducted on 171 people who are the parents of kids aged between 15-23, enrolled in highschool equivalent vocational schools for the disabled, related and affiliated to the Ministry of Education of the Republic of Turkey. 86 of the participants are female while 85 of them are male. Personal Information Form, Beach Center Family Quality of Life Scale, Beck Hopelessness Inventory, Family Resillience Model have been conducted on the participants while the results have been analysed with Pearson Moment Correlation Analysis, Multiple Regression Method, One-Way ANOVA. As a result of this research, no significant variation has been attributed to gender, age, multiple disabilities, level of education, duration of marriage and type of family in the Family Quality of Life scores. Family quality of life is dependant on the level of income; higher the level of income, better the quality of life in the family. Family quality of life is dependant on having multiple children with disabilities; higher the number of children with disabilities, worse the quality of life in the family. One important finding of this research is the intermediate and negative relationship between the Family Quality of Life and Hopelessness. Higher the level of Hopelessness in the family, worse the quality of life in the family. Another important finding of this research is the weak and positive relationship between the Family Quality of Life and Resiliance. Higher the level of resiliance, better the quality of l With Multiple Regression Analysis, it is determined that the loss of motivation predicts the Family Quality of Life. Furthermore, it is safe to say that in the families of the children with disabilities, loss of motivation has weak and negative effect on the Family Quality of Life. It is also another conclusion of the research is that the conduct of life also predicts the Family Quality of Life. Commitment to life has positive effect on the Family Quality of Life of the families of children with disabilities. As a conclusion, it is suggested that the Quality of Life, Hopelessness and Resilliance variables should be analysed with various age groups and extensive sampling. With the findings of such a research and supporting qualitative interviews, we would be more poised to understand the lives of these families and form family support groups to better assist them.
Benzer Tezler
- Yunanistan'da engelli ve/veya özel eğitim gereksinimi olan çocuğa sahip anne-babaların yaşam kalitesi ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi
The investigation about life quality and hopelessness level of parents with disabled and/or special education needs children living in Greece
AILA ISMAIL
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiEngelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLİN GÜRBÜZ
- Zihinsel yetersizlik tanısı almış özel gereksinimli bireylerin ailelerinin aile yaşam kalitesi algılarının incelenmesi
Investigation of the perceptions of the family quality of life of the families of individuals with special needs diagnosed with intellectual disability
GÜLİSTAN TURHAL KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiKadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR BARUT
- Özel gereksinimli çocuğu olan annelerin eş desteği ile aile yaşam kalitesi düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between spousal support and family quality levels of mothers withspecial needs children
ECEMNUR BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HALUK YAVUZER
- Özel gereksinime ihtiyacı olan çocuklara sahip anne babalarda travma sonrası büyüme psikolojik dayanıklılık ve yaşam kalitesi
Posttraumatic growth, psychological resilience and quality of life in father and mothers of children with special needs
GÜLŞEN FİLAZOĞLU ÇOKLUK
Doktora
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÖZLEM MESTÇİOĞLU GÖKMOĞOL
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin yaşam kalitelerinin farklı demografik değişkenler açısından incelenmesi
Examining quality of life among families of childrenwith special needs based on different demographicvariables
ZUZAN SEVEN