Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) F2 populasyonlarında verim ile diğer agronomik özellikler arasındaki doğrudan ve dolaylı etkilerin belirlenmesi
Determination of direct and indirect effects between gran yield and other agronomical traits in bread wheat (Triticum aestivum L.) F2 populations
- Tez No: 600235
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRE İLKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Bu çalışma, Tekirdağ Namıkkemal Üniversitesi'nde yapılan melezleme çalışmasında oluşturulan F1 döllerinden elde edilen F2 generasyonu populasyonların Ege Bölgesi Menemen Ovası'nda adaptasyon ve tarımsal özelliklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Temin edilen 23 adet melez populasyonu ve 15 adet ebeveyn olarak kullanılan hat veya çeşidin tesadüf blokları deneme desenine göre Ege Üniversitesi Menemen Araştırma ve Uygulama Çifliği'nde 2017-2018 yetiştirme döneminde denemeye alınmıştır. Denemede her parselden tesadüfi alınan 10 bitki üzerinden bitki boyu, başaklanma gün sayısı, olgunlaşma gün sayısı, üst boğum uzunluğu, bayrak yaprak alanı, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, bin tane ağırlığı, bitki tane verimi gibi tarımsal özelliklerin tartım, ölçüm ve hesaplamaları yapılmıştır. Bu araştırmanın temel amacı; ekmeklik buğday genotiplerinde verimi doğrudan ve dolaylı etkileyen parametreleri belirlemek ve bu konuda yapılacak olan gelecekteki ıslah çalışmalarına seleksiyon kriteri sağlayabilmektir. Araştırma bulgularına göre kullanılan melez ve ebeveynleri ortalama değerleri ölçüldüğünde bitki boyu 73,60-123,47 cm, başaklanma gün sayısı 128,33-152 gün, olgunlaşma gün sayısı 151,33-180,67 gün, üst boğum uzunluğu 4,77-14,97 cm, bayrak yaprak alanı 31,92-15,88 cm2, başak uzunluğu 7,7-11,5 cm, başakçık sayısı 15,82-23,85 adet, başakta tane sayısı 33,60-62,17 adet, bin tane ağırlığı 25,60-40,71 gram, her bitkiden tartılan tane verimi ortalaması için ise 4,00-8,67 gram olarak bulunmuştur. Yapılan çalışmanda sonuç olarak melez ve ebeveynlerin her kriter için farklı üstünlükler gösterdiği tespit edilmiştir. Başak tane verimi bakımından NZFE-67 çeşidi en yüksek verime sahip, başaklanma gün sayısı bakımından erkenci olgunlaşma gün sayısı bakımından da en geç olgunlaşan çeşit olduğu tespit edilmiştir. Bayrak yaprak alanı, başaklanma gün sayısı, bin tane ağırlığı karakteri için 4162-28 x Tekirdağ melezi, üst boğum uzunluğu özelliği için NZFE-62 x Tekirdağ melezi, başakta başakçık sayısı için NZFMT-14 hattı, başak uzunluğu ve başakta tane sayısı özellikleri için 4162-28 hattı ön plana çıkmıştır.Melezler içerisinde de NZFE-62, Tekirdağ, 4162-28 çeşitlerinin ebeveyn olarak kullanıldığı melezler genel anlamda daha yüksek performanslar göstermiştir. Korelasyon katsayıları incelendiğinde tane verimi ile bayrak yaprak alanı hariç diğer tüm özellikler arasında olumlu ilişki olduğu, üst boğum ve bin tane ağırlığı ile % 95 olasılıkla ve başakta tane sayısı ile %99 olasılıkla istatistiksel açıdan önemli bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca path analizi ile başakta tane sayısı ile bin tane ağırlığı kriterlerinin doğrudan etkileri önemli düzeyde bulunmuştur. Üst boğum uzunluğu ve bitki boyu özellikleri ikili ilişkilerde önemli bulunmuş fakat doğrudan etkileri düşük kaldığı için dolaylı etkileri incelenmesi gerektiği sonucu çıkarılmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda ekmeklik buğday ıslah çalışmalarında başakta tane sayısı ve bin tane ağırlığı özellikleri seleksiyon kriteri olarak kullanılabileceği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was carried out to investigate the adaptation and agricultural characteristics of F2 generation populations which are obtained from F1 crosses at Tekirdağ Namık Kemal University in Aegean Region. 23 hybrid populations and 15 parent lines used as a parent were tested in the randomized complete blocks design with three replications at Ege University Menemen Research and Application Center during 2017-2018 growing period. Agricultural traits were mesured such as plant height, number of days to heading, number of day to maturity, upper node length, flag leaf area, spike length, spike number in spike, grain number in spike, thousand grain weight, grain yield per plant. The main purpose of this research is; to determine the parameters that directly and indirectly affect the yield of bread wheat crosses and genotypes and to provide selection criterion for future breeding studies. According to the research results, when the mean values of the crosses and parents were measured, plant height was varied between 73,60-123,47 cm, flowering 128,33-156 days, maturity 151,33-180,67 days, upper node length 4,77 - 14,97 cm, flag leaf area 31,92-15,88 cm2, spike length 7,7-11,5 cm, spikelets quantity of spike 15,82-23,85, for grain number in a spike 33,60-62,17 and per thousand grain weights 25,60-40,71 grams, mean grain yield per plant 4-8,67 grams. As a result, it was found that crosses and parental lines showed different advantages for each agronomical traits. It was found that NZFE-62 line had the highest grain yield per plant and It was determined that this genotype had earliness in terms of number of the days to heading but showed the latest maturity. It was found that 4162-28 x Tekirdağ crosses population showed better results then others about flag leaf area, flowering days and thousand grain weight. Also NZFE-62 x Tekirdağ crosses population have the highest upper node lenght and NZFMT-14 perantal lines had the most quantity about sparklets quantity of spike. 4162-28 perantal line showed best result on spike length and grain number in a spike. When correlation coefficients were examined, it was found that there was a positive correlation between grain yield and other traits except flag leaf area. It was evaluated that grain yield have statistically significant correlation between upper node lenght and thousand grain weights at level of 95 % probabity and also grain number on a spike at level of 99 % probabity. According to path analysis results the direct effect of grain number on a spike and thousand grain weight traits were found important on grain yield significantly. Also it was found that upper node lenght and plant height traits have important correlation but it was concluded that their indirect effects on grain yield must be observed because their direct effects on grain yield remain low level. As a result our study is showed that grain number on a spike and thousand grain weight traits can be used as a selection criteria for next bread wheat breeding studies.
Benzer Tezler
- Ekmeklik buğdayda (T.aestivum ssp.vulgare L.) hasat indeksine dayalı seleksiyonun verim ve verim komponentleri üzerine etkileri
Başlık çevirisi yok
MURAT SERDAR BULUT
Doktora
Türkçe
1997
ZiraatEge ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN BİRKAN YILDIRIM
- Buğday (Triticum aestivum L.)'da Sarı Pas Hastalığına Dayanıklılığın Çoğaltılmış Parça Uzunluk Polimorfizmi ile Araştırılması
Investigation of Yellow Rust Disease Resistance in Wheat (Triticum aestivum L.) by Amplified Fragment Length Polymorphism
HANDAN BALTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Biyolojiİstanbul ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHU ALTINKUT UNCUOĞLU
YRD. DOÇ. DR. MİNE SARSAĞ GÜMÜŞ
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) line tester melezlerinde kahverengi pasa dayanıklılığın morfolojik karakterizasyonu
Morphological and molecular characterization of leaf rust resistance in bread wheat (Triticum aestivum L.) line tester hybrids
BELGİN ÜMMÜ İNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET BAŞER
- Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin kahverengi pas hastalığına dayanıklılığının doğal koşullarda morfolojik belirlenmesi ve moleküler karakterizasyonu
Morphological and molecular characteristics of natural conditions of leaf rust resistance in bread wheat (Triticum aestivum L.) F2 populations
EYLEM ÖRS
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET BAŞER
- Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) 7x7 yarım diallel melez f2 döllerinde bazı tarımsal ve kalite özellikleri için heterosis ve kombinasyon yeteneklerinin tahmin edilmesi
Estimation of heterosis and combining abilities for some agricultural and quality traits in f2 progenies of bread wheat (Triticum aestivum L.) 7x7 half diallel cross
EZGİ YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ BİLGİN