Trafik kaynaklı ince partiküllerin metal içeriğinin ve sağlık riskinin belirlenmesi
Determination of metal content and health risk of fine particles sourced from traffic
- Tez No: 600884
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURCU ONAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: AAS, iz element, PM2.5, simüle akciğer sıvısı, trafik, AAS, PM2.5, simulated lung fluid, trace metals, traffic
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ Sinem IZLADIOĞLU TRAFİK KAYNAKLI İNCE PARTİKÜLLERİN METAL İÇERİĞİNİN VE SAĞLIK RİSKİNİN BELİRLENMESİ İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman : Doç. Dr. Burcu ONAT Bu çalışma, İstanbul' da trafiğin yoğun olduğu Aksaray semtinde yol kenarında 6-22 Temmuz 2017 döneminde toplanan PM2.5 örneklerinin element içeriklerinin simüle edilmiş akciğer sıvısı yanında saf su ve asit çözeltileri gibi klasik ayrıştırma yöntemleri de kullanılarak çözünürlüklerinin incelenmesi ve trafik kaynaklı ince partiküllere maruz kalan kişilerin tespit edilen metallerden (Cu, Ni, Cr, Co ve Cd) kaynaklanabilecek sağlık risklerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla toplanan filtrelere, üç farklı ayrıştırma işlemi uygulanmış, her bir ayrıştırma işlemi için elementlerin GF–AAS cihazı ile analizi sonucu tespit edilen ortalama konsantrasyonları dikkate alınarak sağlık riskleri hesaplanmıştır. Örnekleme yapılan dönem için ortalama PM2.5 konsantrasyonu ve standart sapma değeri 26,36±6,82 olarak bulunmuştur. GF–AAS cihazı ile yapılan metal analizi sonuçlarına göre Cu, Co, Cr, Cd ve Ni elementlerinin çözünürlüğünün ayrıştırma yöntemlerine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Asitle ayrıştırma sonucu PM2.5 içindeki Cu, Ni, Cr, Co ve Cd elementlerinin ortalama konsantrasyonları ve standart sapmaları sırasıyla, 15,4±20,47, 26,29±35,25, 6,54±1,49, 0,48±0,33 ve 0,27±0,08 ng/m3 olarak bulunmuş ve elementlerin ortalama konsantrasyonlarına göre Ni> Cu> Cr> Co> Cd şeklinde sıralandıkları görülmüştür. Ultra saf su ile ayrıştırma sonucu PM2.5 içindeki Cu, Ni, Cr, Co ve Cd elementlerinin ortalama konsantrasyonları ve standart sapmaları sırasıyla 1,97±1,75, 0,5±0,64, 0,36±0,3, 0,49±0,21 ve 0,12±0,11 ng/m3 olarak bulunmuş ve elementlerin ortalama konsantrasyonlarına göre Cu> Ni>Co> Cr> Cd şeklinde sıralandığı görülmüştür. Simüle akciğer sıvısı (Gamble) ile ayrıştırma sonucu belirlenen Cu, Ni, Cr, Co ve Cd elementlerinin ortalama konsantrasyonları ve standart sapmalarının ise sırasıyla 0,824±0,8, 0,88±1,27, 0,475±0,39, 0,32±0,21, 0,31±0,78 ng/m3 olduğu ve elementlerin sıralanışının Ni> Cu> Cr> Co> Cd şeklinde olduğu belirlenmiştir. Çalışma alanında örneklenen trafik kaynaklı PM2.5 içeriğindeki metallere üç farklı popülasyon grubunun maruz kaldığı kabul edilerek Cd, Cr(VI) ve Ni elementleri için toplam tehlike indeksi ve kanserojenik risk hesaplamaları yapılmıştır. Asitle ayrıştırma ve simüle akciğer sıvısı (Gamble) ayrıştırma sonucu elde edilen metal konsantrasyonları kullanılarak bölgede yaşayan yetişkinler (yaşlılar), çocuklar ve bölgede çalışan-dışarıda ikamet eden ve bölgede ikamet eden-dışarıda çalışan yetişkinler için yapılan hesaplamalarda kanserojenik riskin kabul edilebilir değerin (1,0 x10-6) üzerinde olduğu görülmüştür. Ultra saf su ile ayrıştırma sonucu belirlenen element konsantrasyonlarına göre yapılan hesaplamalarda ise tüm gruplar için kanserojenik riskin kabul edilebilir değerlerin altında olduğu belirlenmiştir. Kanserojenik olmayan risk değerini gösteren toplam tehlike indeksi ise sadece asitle ayrıştırma sonucu elde edilen metal konsantrasyonları için çalışma bölgesinde yaşayan yetişkinler grubunda kabul edilebilir değerin (1,0) üzerinde belirlenmiştir. Simüle akciğer sıvısı ve saf su ile ayrıştırma yöntemleri için tüm gruplarda tehlike indeksleri kabul edilebilir değerin altında hesaplanmıştır. Sonuç olarak PM içeriğindeki elementlerin sağlık risklerinin hesaplanmasında filtrelerin ayrıştırma yöntemlerine göre element çözünürlüklerinin farklılık gösterdiği görülmüş, dolayısıyla sonuçlar değerlendirilirken bu farklılıkların dikkate alınması gerektiği önerilmiştir. Kasım 2019, 115. sayfa.
Özet (Çeviri)
SUMMARY M.Sc. THESIS Sinem IZLADIOGLU DETERMINATION OF METAL CONTENT AND HEALTH RISK OF FINE PARTICLES SOURCED FROM TRAFFIC Istanbul University-Cerrahpasa Institute of Graduate Studies Department of Environmental Engineering Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Burcu ONAT This study investigates the solubility of elemental contents of PM2.5 samples collected from the roadside of Aksaray district in Istanbul during the period of 6-22 July 2017 by using classical separation methods such as pure water and acid solutions as well as simulated lung fluid. The aim of this study was to determine the health risks of the remaining people from the identified metals (Cu, Ni, Cr, Co and Cd). For this purpose, three different separation processes were applied to the collected filters, for each separation process, health risks were calculated considering the average concentrations of the elements determined by GF-AAS analysis. The mean PM2.5 concentration and standard deviation for the sampling period were found to be 26.36 ± 6.82. According to the results of metal analysis with GF-AAS device, it was determined that the solubility of Cu, Co, Cr, Cd and Ni elements differed according to separation methods. The mean concentrations and standard deviations of Cu, Ni, Cr, Co and Cd elements in PM2.5 as a result of acid separation were 15.4 ± 20.47, 26.29 ± 35.25, 6.54 ± 1.49, 0,48 ± 0.33 and 0.27 ± 0.08 ng/m3, respectively and Ni> Cu> Cr> Co> Cd according to the average concentrations of the elements. The average concentrations and standard deviations of Cu, Ni, Cr, Co and Cd elements in PM2.5 as a result of separation with ultra pure water are 1.97 ± 1.75, 0.5 ± 0.64, 0.36 ± 0.3, 0.49 ± 0.21 and 0.12 ± 0.11 ng/m3, respectively and Cu> Ni> Co> Cr> Cd according to the average concentration of the elements. The average concentrations and standard deviations of Cu, Ni, Cr, Co and Cd elements determined by separation with simulated lung fluid (Gamble) were respectively 0.824 ± 0.8, 0.88 ± 1.27, 0.475 ± 0.39, 0.32 ± 0.21, 0.31 ± 0.78 ng/m3 and the sequence of the elements was determined as Ni> Cu> Cr> Co> Cd. Total hazard index and carcinogenic risk calculations were calculated for Cd, Cr (VI) and Ni elements by assuming that three different population groups were exposed to the metals derived from traffic PM2.5 sampled in the study area. Estimates of carcinogenic risk in adults (elderly), children and working-out-resident and working-out-resident adults in the region using acceptable metal concentrations obtained by acid separation and simulated lung fluid (Gamble) separation (1,0 x 10-6). In the calculations made according to the element concentrations determined as a result of decomposition with ultra pure water, carcinogenic risk for all groups was found to be below acceptable values. The total hazard index showing the non-carcinogenic risk value was found to be above the acceptable value (1.0) in the adults living in the study area only for metal concentrations obtained by acid separation. Hazard indices were calculated below the acceptable value in all groups for separation methods with simulated lung fluid and distilled water. As a result, it was seen that element solubility differs according to separation methods of filters in the calculation of health risks of elements in PM content, so it is suggested that these differences should be taken into consideration when evaluating the results. November 2019, 115. pages.
Benzer Tezler
- Zonguldak kent merkezi atmosferik partikül madde kirliliğinin; PM2,5 ve PM10 boyut dağılımı, kaynak ve metalik kompozisyon temelinde incelenmesi
The investigation of particulate matter pollution in Zonguldak city center, based on PM2,5 and PM10 size distribution, origin and metalic composition
PINAR SÜREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Çevre MühendisliğiBalıkesir ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LOKMAN HAKAN TECER
- Kentsel atmosferde partiküler madde boyut dağılımı ve bileşen analizi
Particulate matter size distribution and component analysis in urban atmosphere
SADULLAH LEVENT KUZU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Çevre MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Bölümü
DOÇ. DR. ARSLAN SARAL
- Investigation of traffic related inhalable particulate matter in Istanbul
İstanbul?daki trafik kaynaklı solunabilen askıda parçacık maddelerin araştırması
İSMAİL ANIL
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Çevre MühendisliğiFatih ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. OMAR ALAGHA
- Composition and source apportionment of atmospheric particulate matter: Bolu case
Atmosferik partikül maddenin kompozisyonu ve kaynak paylaşımı: Bolu örneği
HATİCE KARADENİZ
Doktora
İngilizce
2017
KimyaAbant İzzet Baysal ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL YENİSOY KARAKAŞ
- Effects of cooperative vehicle dynamics on traffic flow control
İşbirlikçi taşıt dinamiklerinin trafik akım denetimine etkileri
MEHMET ALİ SİLGU
Doktora
İngilizce
2022
Trafikİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLMİ BERK ÇELİKOĞLU