Gazâlî öncesi mütekellim sûfîlerde ulûhiyyet tasavvuru
The thought of godhead at sufi scholars before Al-Ghazali
- Tez No: 604804
- Danışmanlar: DOÇ. SABRİ YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Doğuşundan itibaren kelam ilminin en önemli konusu, Allah'ın varlığı, varlığının de-lilleri, birliği, sıfatları gibi farklı yönleri içeren ulûhiyyet meselesi olmuştur. İslam düşüncesinin önemli bir yönünü teşkil eden ilk dönem sûfileri de kelâmcıların ulûhiyyete dair tartışmalarından etkilenmişlerdir. Gazâlî (ö. 505/1111) öncesi sûfi düşünce geleneğini şekillendiren Hâris el-Muhâsibî (ö. 243/857), Ebû Nasr es-Serrâc (ö. 378/988), Ebû Tâlib el-Mekkî (ö. 386/996), Kelâbâzî (ö. 380/990), Hücvîrî (ö. 465/1072), Kuşeyrî (ö. 465/1072) gibi belli başlı sûfiler de kendi bakış açıları ve anlayışları doğrultusunda bir ulûhiyyet tasavvuruna sahip olmuşlardır. İslam dininin temelini teşkil eden tevhid ilkesi, yani Allah'ın varlığı ve birliği hususu sûfiler için de son derece önemli bir konudur. Onlar da kelamcılar gibi Allah'ın varlığını is-patlamak üzere hudûs delili ile gâye ve nizâm deliline; birliğini ispatlamak üzere de burhân-ı temânu'ya başvurmuşlardır. Allah'ın sıfatları konusunda Mu'tezilenin yaklaşımını redden sûfiler, daha çok Eş'arilerin çizgisinde yer almışlardır. Onlar, zât-sıfat ilişkisi ve sıfatların izahında teşbihe düşmekten sakınarak sıfatların mâhiyet ve keyfiyetini açıklamaktan kaçınmışlardır. Allah'ın sıfatlarının tecelli alanı olan âlem ile Allah'ın ilişkisini ise sûfiler, O'nun ilim, irâde ve kudret sıfatlarını öne çıkararak, bilhassa irâde sıfatını da merkeze alarak açıklamaya çalışmışlardır. Allah'ın irâdesi ile muhabbet ve rızası arasında sıkı bir bağ gören sûfilere göre ilahi irâde, varlıklar arasında farklı bir konumda yaratılan insanın irâdesiyle serbestçe hareket etmesine engel teşkil etmez.
Özet (Çeviri)
Since the beginning of the formatıve process of Islamıc Theology/Kalam, it's the most important subject is the thought of Godhead which contain different aspects such as The Ex-istence and the unity of Allah, the proofs of His existence and His unity, The attributes of Allah. The early period Sufis, who had formed an important aspect of Islamic thought, were also influenced by the theologians' arguments about the thought of Godhead. The major sufis such as Harith al-Muhasibi (d. 243/857), Abu Nasr al-Sarraj (d. 378/988), Abu Talib al-Makkî (d. 386/996), Abu Bakr al-Kalabadhi (d. 380/990), Ali al-Hujwiri (d. 465/1072), Abd al-Karim al-Qushayri (d. 465/1072), shaped the tradition of Sufi thought before al-Ghazali (d. 505/1111), they had a thought of Godhead due to their own perspectives and understandings. The principle of tawhid is also a very important issue for the Sufis. Because it forms the basis of the Islamic religion, such as, the existence and unity of Allah. Sufis as the theologians, employed evidence of creation (hudûs) and evidence of purpose and order (teleological argument) to prove the existence of Allah; they also employed/applied the bur-han-i temânu (the proof denies the existence of two Gods) to prove the unity of Allah. The sufis, who rejected the approach of Mu'tazila on the attributes of Allah, were more likely to be on the lines of the Ash'ari. They avoided revealing the attributes and the arbitrariness of attributes by refraining from being exposed in the description of attributes. The sufis tried to explain the relationship between Allah and the universe, which is the manifestation of Allah's attributes, by emphasizing his attributes of knowledge, wisdom and power, especially by centralizing the divine will. According to the sûfis, who sees a close connection between the divine will and His consent, the divine will does not prevent him the freewill of humanbeing.
Benzer Tezler
- Taşköprîzâde'nin el-Meâlim'i ve kelamî görüşleri
Tashkopruzade's al-Mealim and theological thoughts
AHMET SÜRURİ
- Mütekellimîn usulcülerde lafız ve tümel ilişkisi (Cem'u'l-Cevâmi' örneğinde)
The relationship of expression and universal according to theologian-legal theoreticians (Within the scobe of Cam'a'l-Cavâmi')
OSMAN SAİD EVDÜZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KAHRAMAN
- Gazâlî öncesi tasavvuf klasiklerinde ibadetlere getirilen tasavvufî yorumlar
Sufistic interpretations made about worship with regard to sufism in pre-Ghazali classics
ÖMER KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT SANDIKÇI
- İmam Gazali ve nübüvvet anlayışı
Gazali's prophethood comprehension
KEMAL BAHÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERAFETTİN GÖLCÜK
- Gazâlî'de isbât-ı vâcib
Isbat al-wajib in Ghazali
MUHAMMED MURAT GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RIZA KORKMAZGÖZ