Timurlularda kültürel hayat ve Sultan Hüseyin Baykara Dönemi
Cultural life in the Timurids and Sultan Husain Bayqara Period
- Tez No: 605950
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSA ŞAMİL YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Emir Timur'un mücadeleleri ile kurulan, XIV. yüzyılın ikinci yarısının sonlarında ve XV. yüzyılı tamamen içine alan Timurlu hanedanının kültür tarihi kendisinden önce bu topraklarda hüküm süren Türk kültürünün devamı olup, onun zenginleştirilmiş evresini meydana getirmektedir. Bu aşamada öncelikle Emir Timur'un Anadolu, Irak, Suriye, İran ve Harezim topraklarından ve hatta Hindistan'dan getirdiği sanatta, mimaride, müzikte, bilimin ve başka alanlarda marifeti olan kişileri Semerkant ve civarına toplayarak hünerlerini sergilemesi ve bildiklerini paylaşması için imkân yaratılmıştır. Bu bilim ve sanat uzmanlarının çocukları, torunları ve talebeleri Timurlu saltanatının devam ettiği sürece, sultanlara ve mirzalara hizmet etmişlerdir. Yerli âlim ve ulemâ ile dışarıdan gelen âlim ve ulemâ arasında kaynaşmalar, arkadaşlıklar, akrabalıklar kurularak bu devletin din, kültür ve sosyal yapısına yön vermişlerdir. Bu dönemin esas hamileri ve destekçileri olan Timur ve Timurlu şehzadeleri, ilim ve sanat sahibi insanlara karşı hiçbir zaman saygıda kusur etmemişlerdir. Bazen dini itibarı olan kişileri ve âlimleri kendilerinden bile üstün gördükleri olmuştur. Buna örnek olarak Emir Timur döneminde Emir Külâl, Seyyid Berke, Şaruh döneminde Hâce Muhammed Parsa, Uluğ bey döneminde Kadızâde Rumî, Gıyâseddin Cemşit Kâşı, Ebû Said döneminde Ubeydullah Ahrâr, Sultan Hüseyin Baykara döneminde Mola Câmî, Ali Şir Nevâyî gibi insanlardan söz edilebilir. Bu çalışma Emir Timur, Uluğ Bey, Şahruh ve Ebû Said dönemi din ve kültür tarihine kısaca değinerek Sultan Hüseyin Baykara dönemi kültür tarihi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Konu üzerinde yoğunlaşmamızın nedeni Sultan Hüseyin Baykara döneminin Timurlu hanedanının kültür tarihi bakımından en zirveye ulaştığı dönem olmasıdır. Bu dönemde tarihe damgasını vuran önemli âlimler ve sanatçılar yetişmiştir. Bununla ilgili Sultan Hüseyin Baykara kendi risalesinde“Tanrıya şükürler olsun, benim saltanatım zamanında birçok seçkin kişiler yetişmiştir. Bu bakımdan, bu zaman bütün zamanlardan daha üstündür”cümlesini kurmuştur.
Özet (Çeviri)
Cultural history of the Timurid Dynasty, established by the struggles of Emir Timur covering the late fourteenth century and the entire fifteenth century, is the continuance of the preceding Turkish culture in these lands, and constitutes of its enriched stage. In this stage, individuals with skills in the areas of arts, architecture, music, science and all kinds of other similar areas invited by Emir Timur in the first place from Anatolia, Iraq, Syria, Iran and Harezim lands, and even from India were collected in Samarkand and vicinities and possibilities were provided for them to show their accomplishments and share their knowledge. Children, grandchildren and student of these scientists and artists served sultans and mirzas throughout the period of the Timurid Dynasty. Amalgamation, friendships and relations through marriages were formed between the domestic scientist and scholars and those from outside, which in turn directed the religious, cultural and social structure of this state. Timur, and Timur's lineage, who were the essential protectors and supporters of the period never showed disrespect to masters of science and art. There had been times that they considered individuals with religious or scientific reputation superior to themselves. Emir Külâl, Seyyid Berke in Emir Timur's reign, Hâce Muhammed Parsa in Şaruli's reign, Kadızâde Rumî and Gıyâseddin Cemşit Kâşı in Uluğ Beg's reign, Ubeydullah Ahrâr in Ebû Said's reign and Mola Câmî and Ali Şir Nevâyî in Sultan Hüseyin Baykara's reign can be given as examples of this. This study briefly discusses the religious and cultural history in the reigns of Emir Timur, Uluğ Bey, Şahruh and Ebû Said, and then focuses on the cultural history during the reign of Sultan Hüseyin Baykara. The reason for us in focusing on this subject is that the reign of Sultan Hüseyin Baykara is the summit of cultural history of the Timurid Dynasty. Remarkable scientist and artists were brought up in this period who made their marks on history. In relation with this, Sultan Hüseyin Baykara wrote the following in his epistle:“Thanks to God, many elites were brought up in my reign. In this respect, these times are superior to all the others.”
Benzer Tezler
- Moğollar ve Timurlular dönemi Mâverâünnehir ve Horasan bölgesinde siyasi gelenek farklılıkları
Differences in political traditions in the Mongolian and Timurid periods in the region of Transoxiana and Khorasan
METEHAN DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA ŞAMİL YÜKSEL
- Orta çağda Herât bölgesi Gaznelilerin kuruluşundan Timurluların yıkılışına kadar) (961-1507)
Herat area in the middle ages from foundation of Ghaznevids till the fall of Timurids
MUSTAFA ŞAHİN
- Ali Şir Nevai'nin Batı Türkçesi divan edebiyatına tesiri (XVI. yüzyıl sonuna kadar)
The influence of Ali Şir Nevai on divan literature of western of Turkish language (until the end of XVI. century)
YUSUF ÇETİNDAĞ
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSEN
- Rıza Şah Pehlevi döneminde İran'da Türk toplulukları
Turkish communitiesin Iran during the Reza Shah Pahlavi
ZÜHRE NUR CELEP