Geri Dön

Muhammed Bin Abdurrahman'ın 'Şerāyiṭü'l-İslâm' adlı eseri üzerine gramer ve metin çalışması

Grammar and text study on work called 'Islami̇c Law' by Muhammed Bi̇n Abdurrahman

  1. Tez No: 607576
  2. Yazar: MUSTAFA ÖKSÜZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MAHMUT SARIKAYA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Klâsik Osmanlı Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi, Şerāyiṭü'l-İslâm Muhammed bin 'Abdurrahman…, Classical Ottoman Turkish, Old Anatolian Turkish, Şerāyiṭü'l-İslam Muhammad bin 'Abdurrahman…
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 231

Özet

Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan“Şerāyiṭü'l-İslâm”adlı eseri Muhammed bin 'Abdurrahman Şubat 1594 tarihinde kaleme almıştır. Eser, dil özellikleri itibariyle Klâsik Osmanlı Türkçesi dönemi ve Eski Anadolu Türkçesi dönemi özelliklerini yansıtmaktadır. İlmihal özelliği taşıyan eserin yazarı,“herkes okusun diye”eserini Türkçe yazdığını belirtmektedir ve eserin bu amaca uygun olarak sade ve anlaşılır bir dille yazılmış olduğu görülüyor. Eser bu özelliklerinden ötürü Türk dili açısından zengin yapı ve birimler barındırmaktadır. Ayet ve Hadisler Arapça olarak yazılmış olup açıklama kısımları ise sade Türkçe iledir. Tamamı 90 varaktan oluşan eser, bu çalışmayla sayfa ve satır numaraları verilerek transkribe edildi. Gramer kısmında imlâ, ses değişmeleri, şekil bilgisi, sözcük türleri, kelime grupları, cümle ve fiil çekimleri ayrıntılı bir şekilde incelendi. Yapı bakımından Arapça ve Farsça terkipli ifadeler geleneğe uygun olarak inceleme dışında tutulmuştur. Özellikle kelimelerin anlamları verilirken kelimelerin metin içerisindeki kullanımı dikkate alınmıştır. Ünlülerde yuvarlaklaşma temayülü ve kimi eklerin yalnız düz şekilli, kimi eklerin yalnız yuvarlak şekilli görülmesi gibi kimi özellikler, metinde Eski Anadolu Türkçesi özelliklerinin varlığını devam ettirdiğini göstermektedir. Bu yönleri dikkate alındığında eser Türk kültürü ve Türk dili açısından önem arz etmektedir.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT Muhammed bin Abdurrahman wrote his“Şerāyiṭü'l-İslam”which was prepared as his master thesis in February 1594. The work reflects the characteristics of Classical Ottoman Turkish period and Old Anatolian Turkish period in terms of language features. The author of the catechism has stated that he wrote his work Türkçe so that everyone can read it Türkçe in Turkish and it seems that the work was written in a simple and understandable language for this purpose. Because of these features, the work has rich structures and units in terms of Turkish language. The verses and hadiths are written in Arabic and the explanations are in plain Turkish. The work, which consists of 90 sheets in total, was transcribed with page and line numbers. In the grammar section, spelling, sound changes, morphology, word types, word groups, sentence and verb conjugation were examined in detail. In terms of structure, Arabic and Persian expressions were excluded from the examination in accordance with tradition. Especially when giving meaning to words, the usage of words in the text was taken into consideration. Some features such as the tendency of rounding in celebrities and some annexes appearing only as flat and some annexes appearing as round only show that the features of Old Anatolian Turkish continue in the text. Considering these aspects, the work is important for Turkish culture and Turkish language.

Benzer Tezler

  1. İmam Nâfiʿ'in iki râvisi Kâlûn ve Verş arasındaki okuyuş farklılıklarının tespiti ve mana yönünden mukayesesi

    The determination of differences in recitations by Warsh and Qalun (reciters of Imam Nafi') and the comparison of them in terms of meaning

    GÜLİSTAN GÜMÜŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMİL KÜÇÜK

  2. Seâlibî'nin el-Cevâhiru'l-Hısân fî Tefsîri'l-Kur'ân adlı tefsirinde İsrâîliyyât

    Isrâîliyyât in The Commentary in Saâlibî?s al Jawâhir al Hısân fî Tafsîr al Qur?ân

    ERTUĞRUL DÖNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZEL

  3. Kasım İzniki'nin İ'rabu'l-'Avâmil adlı eserinin edisyon kritiği

    Revisal of Kasım Izniki's Irab Al-Avamil

    NUH ARVAS

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ŞİRİN ÇIKAR

  4. İbrahim bin Hızır es-Sirozî'nin 'Alâ'imü'n-nübüvve'si (İnceleme-metin)

    İbrahim bin Hızır es-Sirozî's 'Alâ'imü'n-nübüvve (Review-text)

    GÜRDAL SEMEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KENAN ERDOĞAN

  5. İbrâhi̇m Hanîf'i̇n Menhecü'l-edîb fî Şerhi Enmûzecü'l-Lebîb'i

    The transcription an analyse of master İbrahîm Hanîf Menhecü'l-edîb fî Şerhi Enmüzecü'l-Lebîb

    BİLAL ERKOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DinPamukkale Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SÜLEYMAN SOLMAZ