Kur'an-ı Kerim'de bulunan müterâdif kelimelerin el-Furûku'l-Lugaviyye bağlamında değerlendirilmesi
The evaluation of the synonyms in the Qur'an in terms of Thesaurus
- Tez No: 608449
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAMİL ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Terâdüf ve furûk, İslam'ın erken dönemlerinde ortaya çıkmış iki dil bilimsel alandır. Tarihi süreç içerisinde her iki alanın savunucuları ile beraber ciddi bir literatür birikiminin ortaya çıktığı müşahede edilmektedir. Birinci alan eş anlamlılığın varlığını gerekçelendirerek savunurken ikinci alan ise eş anlamlılığın reddini esas almakta ve bu iddialarını çeşitli delillerle temellendirmektedirler. Bu araştırmamızda, Kur'an'da geçen eş anlamlı kelimelerin furûk kaynaklarında nasıl ele alındığını ve aralarında ne gibi farklar bulunduğunu ele aldık. Kur'an'da müterâdif diyebileceğimiz kelimeler, bir anlam paydasında birleşmekle beraber aralarında bir takım farklar bulunmaktadır. Bu sözcüklerin çok büyük bir çoğunluğu, gerek furûk kaynaklarında gerek sözlüklerde, aralarında bulunan farklar tespit edilebilmektedir. Kur'an'da bu kelimeler büyük bir hassasiyet ile kullanılmakta ve kelimeler arasındaki ince farklar göz önünde bulundurularak büyük bir ihtimam ile sözcükler tercih edilmektedir. Genel olarak kelimeler arasındaki farkları kaynaklarda bulmak mümkün olmakla beraber az da olsa bazı eşanlamlı kelimeler arasında ne gibi farklar olduğu özellikle furûk kaynaklarında yer almamaktadır. Bu durum, eş anlamlılığı kabul etmeyen dil bilginlerinin ve furûk taraftarlarının bu iddialarında aşırıya gittiklerini göstermektedir. Bu konuda makul olan yaklaşıma göre; lafız-mana ilişkisinde tabayün/farklılık esas olmakla beraber; kaynaklarda farkları zikredilmeyen kelimeler arasında eş anlamlılığın varlığı kabul edilmektedir. Kur'an-ı Kerim'de bulunan eşanlamlı kelimeler beş farklı uslup ile varid olmakta ve her bir uslubun ayrı ayrı furûk açısından ele alınması gerekmektedir. Birbirinden farklı bu kullanım şekilleri şunlardır: 1. Peşpeşe gelen ve birbirini te'kîd eden müterâdif kelimler, 2. Kendi müterâdifine atfedilen sözcükler, 3. Bir kelimenin kendi müterâdifi için“hal-i müekkide”formatında kullanıldığı üslup, 4. Benzer ayet ve bağlamlarda (lafzî Müteşabih ayetlerde) gelen eşanlamlılar, 5. Farklı ayet ve faklı bağlamlarda varîd olan eşanlamlı kelimeler.
Özet (Çeviri)
Teraduf , synonymy and furuk ,the rejection of synonymy, are two linguistic fields that emerged in the early stages of Islam. In the historical process, it is observed that there has been a significant accumulation of literature together with the supporters of both fields. While the first field justifies the existence of synonymy, the second field is based on the denial of synonymy and they base on these claims with various evidences. In this research, we discussed how to address the synonymys mentioned in the Qur'an in the thesaurus of the Furuk and what differences were found between them. There are a number of differences in the Qur'an, although the words called“synonymys”are combined in a denomination of acception. The vast majority of these words can be found the differences between them both in the thesaurus of furuk and dictionaries. In the Qur'an, these words are used with great sensitivity and are preferred with great care considering the subtle differences between the words. In general, altough it is possible to find the differences between words in the thesaurus, the differences between some synonyms are not included in the thesaurus, especially in the furuk. This shows that linguistics who do not accept synonyms and furuk supporters have exaggerated in their claims. According to the reasonable approach in this regard, the antinomy/difference in the word-acception relationship is fundamental, but; the existence of synonyms is accepted between words whose differences are not mentioned in the thesaurus. The synonyms found in the Qur'an are being used in five different styles and each style must be dealt with individually in terms of furuk. These usage patterns from each other are these: 1. Synonyms coming one after another and strengthening each other, 2. The words atributed to their own synonyms, 3. The style in which a word is used for its own synonym in the former of strengthening state, 4.Synonyms from similar verses and contexts (word similarity in the verses), 5. Synonyms which exist in different verses and different contexts.
Benzer Tezler
- Kur'ân-ı Kerîm'de bulunan keşke sözcüğünün Arap dili ve belâgatı açısından incelenmesi
Analysis of the word 'If only' in the Quran from the perspective of Arabic language and rhetoric
MEHMET DİRİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ÇETKİN
- Kur'an'a göre Kur'an öncesi dönemde Mekkelilerin inanç dünyası
The belief of the Meccan's in the pre-Quranic period according to the Quran
YAVUZ YÜCEL
Doktora
Türkçe
2010
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU
- Kur'an-ı Kerim'de secî sanatı
Saj' art in the Qur'an al-Kareem
ZÖHRE ÇAKIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SULTAN ŞİMŞEK
- Kur'ân-ı Kerîm'de helâl ve haram yiyeceklerin tefsirler açısından değerlendirilmesi
The evaluation of halal and harami foods in the Quran in terms of commentary
KÜBRA SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF TOPYAY