Medicalization and the discourses of women's reproductive health in Elele, 1976-1989
Elele dergisinde 1976-1989 yılları arasında kadın üreme sağlığı söylemleri ve tıbbileştirme
- Tez No: 608791
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLAY ULUSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, İletişim Bilimleri, Sociology, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinema Televizyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinema ve Medya Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Bu çalışma, 1976 ile 1989 yılları arasında, Türkiye'de yayınlanan kadın ve aile dergisi Elele'de kadın üreme sağlığı temsillerini ve söylemlerini incelemektedir. Çalışmanın amacı, tıbbileştirmenin kadın üreme sağlığı tartışmalarına ve uygulamalarına nasıl nüfuz ettiğini ve bu durumun, popüler ve ana akım bir kadın/aile dergisinde nasıl temsil edildiğini incelemektir. Tıbbileştirme kavramı, bir durumun tıbbi bir çözüm gerektiren, tıbbi bir sorun olarak tanımlanma süreci olarak açıklanır (Weitz 2006, s. 136). Bu çalışmada konu alınan dönemde, tıbbi teknolojilerin uygulanmaya başlaması ve sağlığın kurumsallaştırılması, kadın sağlığının giderek artan oranda tıbbileştirildiği görülmektedir. Aynı dönemde Türkiye'de, kadın üreme sağlığı alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmeler arasında aile planlaması kampanyalarının yaygınlaşması, kürtajın yasallaştırılması ve tüp bebek ve ultrason görüntüleme gibi tıbbi teknolojilerin uygulanmaya başlaması yer almaktadır. Söz konusu dönemin ilk kısmında Elele, bir Alman dergisi temel alınarak yayınlanmıştır. Derginin 1980'li yılların itibaren önemli bir dönüşüm geçirdiği gözlemlenmiştir. Tüm bu etmenler, dergide kadın üreme sağlığına yönelik çok katmanlı söylemsel bir yaklaşımın ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu nedenle bu çalışmada Foucault'cu söylem analizi kullanılarak, Elele dergisinin toplam 157 sayısında işlendiği şekliyle kadın üreme sağlığının farklı yönlerinin (âdet, menopoz, doğum kontrolü, kürtaj, kısırlık, gebelik, doğum vb.) incelenmesi yoluyla, derginin kadın sağlığı konusundaki söylemleri ve dergi yaklaşımındaki değişim tartışılmaktadır. Çalışmanın sonucunda, genele yayılan kadın üreme sağlığı söylemiyle Elele'nin, nüfusu ve toplumu düzenleme, gizemden arındırma, normalleştirme, rasyonelleştirme ve modernleştirme aracı olarak bir rol üstlendiği ve bu bağlamda tıbbi müdahalenin artırılmasını, öz denetimi ve bilinçlenmeyi desteklediği anlaşılmaktadır. Derginin, kadın üreme sağlığına ilişkin konuları, vakaları ve gelişmeleri örneklendirme ve açıklama yöntemlerinin, neyin ideal, faydalı ve modern olduğu üzerine bir fikir birliği yaratma amacı güttüğü görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This study examines the representations and discourses of women's reproductive health in the Turkish women's/family magazine, Elele, between 1976 and 1989. The objective of the study is to explore the ways medicalization has permeated into the discussion and practice of women's reproductive health and how this was represented in a popular and mainstream women's/family magazine. Medicalization refers to the process in which a condition“becomes defined as a medical problem, requiring a medical solution”(Weitz 2006, p. 136). During the period discussed in this study, women's health was increasingly medicalized through the introduction of medical technologies and the institutionalization of health. During the same period, in Turkey, significant developments were happening in the area of women's reproductive health, such as the expansion of family planning campaigns, the legalization of abortion, the introduction of medical technologies such as in-vitro fertilization and ultrasound fetal screenings. Elele itself was based on a German magazine during some of this period, and then underwent an important transformation. All these factors contributed to the emergence of a multilayered discursive approach to women's reproductive health in this magazine. Therefore, the study looks at several aspects of women's reproductive health (from menstruation and menopause, to birth control and abortion, and to infertility, pregnancy and childbirth) as they were covered in a total of 157 issues of Elele to discuss the discursive patterns and track the internal shifts in the magazine's coverage of women's reproductive health issues, by using Foucauldian discourse analysis. Ultimately, it has been observed that, with its overarching discourse of women's reproductive health, Elele acted as a vehicle of regulation, demystification, normalization, rationalization and modernization for the population and the society, pushing for both increased medical interference, and self-regulation and awareness. The magazine's exemplification and explanation of topics, circumstances, discussions and developments in women's reproductive health intend to create a consensus of what is ideal, beneficial and modern.
Benzer Tezler
- Üreme teknolojileri bağlamında anneliğin yapı bozumu: Taşıyıcı annelik
Deconstruction of motherhood in the context of reproductive technologies surrogacy
ÖZLEM TÜRKDOĞAN
Doktora
Türkçe
2023
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇAĞLAYAN KOVANLIKAYA
- Kadının aydınlatılmış onamı bağlamında sezaryen uygulamaları: Biyoetik bir değerlendirme
Caesarean section practices in the context of women's informed consent: A bioethical evaluation
OYA ÖZSAVAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Deontoloji ve Tıp TarihiAnkara ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA ARDA
- Sağlık hastalığı ve bireylerin sağlıklı yaşam pratiklerinin sosyolojik olarak incelenmesi
The wellness syndrome and sociological examination of individuals' healthy living practices
EMRE ERDEM
- Kadın bedeni dönüşüm politikaları, self- panoptikon : Women's Health dergisi örneği
The politics of women's body transformation, self- panopticon : Example of Women's Health magazine
YELİZ YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ReklamcılıkGalatasaray Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİME YÜCEL BOURSE
- Bir dönüşüm pratiği olarak dijital öz-takip: Kadın, beden ve sağlık
Digital self-tracking as a transformation practice: Women, body and health
HİLAL ULUDAĞ
Doktora
Türkçe
2024
SosyolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR SAĞLAM