Kentsel alanlarda erişilebilirlik ve sosyal etkileşim ilişkisinin irdelenmesi: Ankara Çukurambar Mahallesi örneği
Investigation of the relationship between accessibility and social interaction in urban areas: A case of Ankara Çukurambar neighborhood
- Tez No: 612780
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSEL USLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Hızlı ve plansız kentleşme süreci sonucu artan nüfusla yoğunlaşan kentlerde, erişilebilirlik konusunda problemler oluşmakta ve bireylerin sosyal etkileşim alanları azalmaktadır. Bu sorunların çözümü için kentsel alanlarda yaşlı, engelli, çocuk gibi farklı kullanıcıların erişebilirliği ve sosyal ilişkileri geliştirilmelidir. Bu bağlamda kapsayıcı tasarım yaklaşımı, yaşanabilir ve sürdürülebilir kentlerin oluşturulmasında değerlendirilmesi gereken esas konulardandır. Kapsayıcı tasarım felsefesi, herkese eşit, erişilebilir, kullanılabilir mekânlar sunarak, toplumda sosyal bütünleşmeyi sağlar. Bu tezin amacı; sosyal etkileşim ve erişilebilirlik ilişkisini irdeleyerek, kapsayıcı kentlerin oluşturulmasını sağlayan tasarım kriterlerini belirlemek ve bu kriterler doğrultusunda tasarım rehberi altlığı oluşturmaktır. Çalışmada erişilebilirliğin ölçülmesinde fiziksel tasarım aracı olan ve komşuluk ilişkilerini yansıtmada model olarak kullanılan mahalle ölçeğinde çalışılmıştır. Örneklem alanı olan Çukurambar Mahallesi'nin, farklı tipolojik özellikteki kamusal alanları içermesi ve hızlı kentsel dönüşüm süreci geçirmiş olması nedeniyle alandaki mekânsal değişim irdelenmiştir. Literatür araştırmasında çalışma alanı için çıkarılan sosyal etkileşimi ve erişilebilirliği destekleyen parametreler kullanıcılar ve uzmanlar tarafından değerlendirilmiştir. Kullanıcıların alandaki mekânsal kullanım tercihleri ve sosyal etkileşim düzeyleri ortaya koyulmuştur. Tezde anket, gözlem, delphi, mekân dizimi, görüşme, zihin haritalama gibi yöntemler ve teknikler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen tasarım kriterleriyle bireylerin kentsel alanlarda erişilebilirliğini ve sosyal etkileşimini destekleyen kontrol formu oluşturulmuştur. Farklı amaç ve ölçeklerde hazırlanan tasarım rehberleri, kentlerde yaşanan sorunların çözümünde etkili araçlardır. Kapsayıcı tasarımın uygulama amaçlarıyla ilişkilendirilen tasarım kriterleri uygulamaya geçirilecek tasarım araçlarına dönüştürülmüştür. Sonuç olarak, başta yürünebilirlik olmak üzere, kamusal mekân kalitesi, teknik alt yapıya ilişkin standartlar, sosyal-psikolojik faktörler sosyal etkileşim ve erişilebilirliği destekleyen etmenler olduğu saptanmıştır. Ayrıca bu çalışma, kapsayıcı kentlerin oluşturulmasında mahalle biriminde uygulanabilecek model ve değerlendirme yöntemi önermektedir.
Özet (Çeviri)
As a result of rapid and unplanned urbanization process, accessibility problems are rising, social interaction areas are decreasing in cities. In order to solve these problems, accessibilty and social relations of different users should be improved in urban areas. Inclusive design approach is one of the main issues that should be considered in livable and sustainable cities. It ensures social integration by providing equal, accessible, usable spaces for everyone. The study aim is to examine the relationship between social interaction and accessibility by determining inclusive design criteria and create design guidelines under these criteria. Neighborhood scale is physical design tool for measuring accessibility and used model for reflecting social relations. Çukurambar Neighborhood is the study area, which include different typological public spaces and undergone rapid urban transformation process. Parameters that support social interaction and accessibility are evaluated by users and experts. In addition, users spatial usage preferences and social interaction levels are investigated. Survey, observation, delphi, space syntax, interview, mind mapping methods are used in thesis. Design criteria are formed the control form which is created to support the accessibility and social interaction of individuals in urban areas. This criteria associated with the inclusive design objectives and transformed into implemented design tools. As a result of research, walkability, public space quality, technical infrastructure standards, and social-psychological factors are found to be the main factors supporting social interaction and accessibility. This study also proposes a model and evaluation method that can be applied in neighborhood unit for development of inclusive cities.
Benzer Tezler
- Kültürel peyzajın yaya yoğunluğu üzerindeki etkisinin değerlendirilmesine yönelik bir yöntem önerisi: İstanbul Tarihi yarımada-Hanlar bölgesi örneği
A method proposal for evaluation of the effect of cultural landscape on pedestrian density: The case of Istanbul Historical peninsula-Hanlar district
ZERRİN HOŞGÖR
Doktora
Türkçe
2012
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR
- The use of local data in architectural design through augmented reality
Mimari tasarımda artırılmış gerçeklik aracılığıyla yerel veri kullanımı
FARUK CAN ÜNAL
Doktora
İngilizce
2019
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR
- Alışveriş merkezlerinin tarihsel süreç içinde gösterdiği değişimler ve mekansal kurgularının sosyal yaşam üzerindeki etkilerinin örnekler üzerinde analizi
The innovation of shopping malls within the historical process and the analogous analysis of its effects, of social life of the spatial fantasies
İLDEM AYTAR
Doktora
Türkçe
2013
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR ALTAN
- The transformative role of play in/for public spaces
Oyun kavramının kamusal mekanlar için(de) dönüştürücü rolü
MÜGE SEVER
Doktora
İngilizce
2023
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER ELA ARAL